Δεν ήμουν πάντα ψυχολόγος. Νωρίτερα στη ζωή μου υπήρξα χρηματιστής για πολλά χρόνια στην Αγγλία. Και η καριέρα μου στο Λονδίνο μου έδωσε ίσως το σημαντικότερο μάθημα ψυχολογίας.
Το περιστατικό
Θυμάμαι ένα απόγευμα έπρεπε να πουλήσω 30 εκατομμύρια δολάρια από ένα συμβόλαιο (FTSE100 Futures για όσους γνωρίζουν) στο κλείσιμο της αγοράς, γιατί είχα ένα άλλο προϊόν το οποίο έληγε εκείνη την ημέρα και έπρεπε να αντισταθμίσω τον κίνδυνο. Είναι ένα σχετικά εντάξει ποσό για το χρηματιστήριο του Λονδίνου, ειδικά για την ώρα του κλεισίματος που η ρευστότητα είναι αρκετά μεγάλη.
Πουλάω λοιπόν, τα 30 εκατομμύρια και τα περνάω στο σύστημα. Πέντε λεπτά μετά συνειδητοποιώ πως έπρεπε τελικά να είχα ΑΓΟΡΑΣΕΙ 30 εκατομμύρια. Για κάποιο λόγο μπερδεύτηκα!!
ΠΑΝΙΚΟΣ
Με έπιασε πανικός. Τώρα, όχι μόνο έπρεπε να αγοράσω 60 εκατομμύρια συνολικά, έτσι ώστε να πάρω πίσω και τα πρώτα 30 εκατομμύρια που είχα αρχικά πουλήσει λανθασμένα.
Το χρηματιστήριο μετοχών είχε κλείσει, αλλά το χρηματιστήριο παραγωγών (όπου το συμβόλαιο που έπρεπε να αγοράσω διαπραγματεύονταν) ήταν ακόμα ανοιχτό.
Η ρευστότητα όμως ήτανε πλέον δραστικά μειωμένη.
Στην χρηματιστηριακή γλώσσα αυτό σημαίνει πως τώρα έπρεπε να αγοράσω ένα πολύ μεγάλο ποσό για τις συνθήκες του χρηματιστηρίου και ήταν πιθανό οι υπόλοιποι συμμετέχοντες της αγοράς να με πάρουν χαμπάρι.
Αν αυτό συνέβαινε, τότε θα συνειδητοποιούσαν πως κάποιος είναι απελπισμένος να αγοράσει μεγάλο ποσό από το συγκεκριμένο συμβόλαιο, οπότε όλοι θα το πούλαγαν πολύ πιο ακριβά σύμφωνα με τους κανόνες της προσφοράς και ζήτησης και η τράπεζά μου θα έχανε πολλά χρήματα με αυτόν τον τρόπο, αφού ήμουν αναγκασμένος να αγοράσω όπου και αν το πουλούσαν.
Είναι σαν να πηγαίνεις σε μια μικρή πόλη και να θέλεις να αγοράσεις τα μισά σπίτια. Αν πάρουν χαμπάρι οι κάτοικοι ότι κάποιος θέλει να πάρει τη μισή πόλη θα αρχίσουν να πουλάνε πολύ πιο ακριβά από όσο αν απλά πίστευαν ότι πουλάνε το σπίτι τους σε κάποιον που έτυχε να ενδιαφέρεται για το δικό τους μόνο σπίτι.
Πήρα αγχωμένος αλλά ταυτόχρονα κάπως ψύχραιμος έναν broker (μεσάζοντες που βοηθούν στην αγοραπωλησία συμβολαίων) τηλέφωνο και του εξήγησα την κατάσταση. Αυτός πανικοβλήθηκε.
«Πως θα το κάνουμε;» με ρώτησε.
Του λέω: «Πάμε σιγά σιγά» (αν και δεν είχα ιδέα τι θα συνέβαινε).
Είκοσι λεπτά μετά είχα αγοράσει όλο το ποσό και με ένα κόστος για την τράπεζά μου περίπου 20,000 δολάρια. Το ποσό αυτό δεν ήταν κάτι το φοβερό σαν ημερήσιο αποτέλεσμα.
Αφού το λάθος διορθώθηκε έπρεπε μετά να το επικοινωνήσω στους ανωτέρους μου (ήμουν στην αρχή της καριέρας μου).
Έτρεμα και φοβόμουν τα χειρότερα. Δεν ήμουν σίγουρος αν ήταν απροσεξία ή κάτι άλλο. Ό,τι και να συνέβη, το σίγουρο ήταν πως ήταν κάτι πολύ άσχημο.
Το είπα λοιπόν στα αφεντικά μου και η απάντησή τους με εξέπληξε.
«ΜΠΡΑΒΟ ΣΟΥ!!» Μου είπαν.
Δεν πίστευα στα αυτιά μου. Με κοροϊδεύουν σκέφτηκα αμέσως.
Και αυτό που είπαν μετά μου έμεινε ως και σήμερα ως ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα ζωής που έχω πάρει και κρατάω μέσα μου.
«Όλοι κάνουμε βλακείες. Όλοι κάνουμε λάθη. Το θέμα είναι πώς τα διαχειριζόμαστε. Το λάθος θα γίνει. Είναι νόμος. Το τι θα κάνεις μετά είναι που μετράει».
Τι κάνεις όταν κάνεις λάθος;
Αν το σκεφτούμε καθαρά, αυτή η αντιμετώπιση είναι η ενδεδειγμένη σε όλους τους τομείς της ζωής μας.
Τι κάνεις όταν κάνεις λάθος στη δουλειά; Πας να το κρύψεις ή παίρνεις την ευθύνη;
Η βλακεία θα γίνει. ΜΕΤΑ ΤΙ ΚΑΝΕΙΣ;
Τι κάνεις όταν κάνεις «λάθος» σε μια σχέση σου; Όταν πληγώσεις κάποιον; Αυτό έχει σημασία. Μακάρι να μην πληγώναμε ποτέ τους άλλους, αλλά θα το κάνουμε. Αναγκαστικά. Είμαστε άνθρωποι.
Θα πούμε μια κουβέντα που δεν έπρεπε, που δεν εννοούσαμε, που θα ευχόμασταν να μην είχαμε πει. Θα ξεχάσουμε κάτι που θα θέλαμε να είχαμε θυμηθεί. Θα φωνάξουμε και θα χάσουμε την ψυχραιμία μας όταν θα θέλαμε να είχαμε παραμείνει ήρεμοι. Δεν θα υπολογίσουμε κάποιον όπως θα το ήθελε. Θα κάνουμε κάτι που δεν θέλαμε, θα δείξουμε σε κάποιον λιγότερη ευαισθησία από όση χρειαζόταν.
Όλα αυτά ΘΑ ΓΙΝΟΥΝ.
Είμαστε άνθρωποι.
ΤΟ ΤΙ ΚΑΝΟΥΜΕ ΜΕΤΑ είναι αυτό που μετράει.
Θα απομακρυνθείς, θα κλειστείς ή θα δικαιολογηθείς;
Ή θα ακούσεις το παράπονο, θα το αναγνωρίσεις, θα ζητήσεις συγνώμη και θα κάνεις κάτι για να το επιδιορθώσεις;
ΑΥΤΟ-ΣΥΜΠΟΝΟΙΑ
Διαρκώς μιλάω για το πόσο σημαντική είναι η δεξιότητα της συμπόνοιας. Τόσο για εμάς όσο και για τους άλλους.
Ας θυμόμαστε πως άνθρωποι είμαστε και θα κάνουμε πράγματα που δε θα θέλαμε. Ας μην είμαστε σκληροί με τον εαυτό μας. Οι έρευνες δείχνουν πως οι άνθρωποι που έδειχναν μεγαλύτερη αυτοσυμπόνοια ήταν πιο πιθανό μετά να πάνε και να ζητήσουν συγνώμη και να διορθώσουν κάτι που έκαναν και να σώσουν μια σχέση.
Ο λόγος είναι ότι κατανοούν πως το να κάνεις λάθη είναι ανθρώπινο, συνεπώς δεν το παίρνουν πολύ προσωπικά όταν εκείνοι κάνουν κάτι. Έτσι παραμένουν ήρεμοι και μπορούν να επεξεργαστούν ΨΥΧΡΑΙΜΑ αυτό που συνέβη. Δεν μπαίνουν σε ΑΜΥΝΑ. Δε νιώθουν ΕΝΟΧΟΙ. Δεν μηδενίζουν τον εαυτό τους. Δεν αυτομαστιγώνονται.
Επεξεργάζονται την εμπειρία και μπορούν να ακούσουν την οπτική του άλλου και εν τέλει να ζητήσουν συγνώμη.
Για αυτό αγαπώ την αυτοσυμπόνοια.
ΣΥΜΠΟΝΟΙΑ
Ας δείξουμε όμως και συμπόνοια και κατανόηση σε όσους μας πληγώνουν. Όπως συχνά δεν το κάνουμε επίτηδες κι εμείς, έτσι συνήθως δεν το κάνει επίτηδες και ο άλλος. Ας μην ξεχνάμε πως είμαστε και εμείς οι άλλοι ενός άλλου.
Αυτό δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι θα ανεχτούμε να μας πληγώνουν. ΟΧΙ. Σε καμία περίπτωση. Διαφορετικά, όμως, θα βάλουμε το όριο αν πιστεύουμε ότι κάτι έκανε ο άλλος επίτηδες (Ας το διάολο ρε παπάρα!!) και διαφορετικά αν κατανοούμε πως πιθανώς να μην το ήθελε αλλά μας πλήγωσε (Αυτό που έκανες με στεναχώρησε και με πλήγωσε).
Και στις δυο περιπτώσεις βάζουμε όριο. Δεν ανεχόμαστε να πληγωνόμαστε. Ποτέ. Και το επικοινωνούμε πολύ διαφορετικά όταν καταλαβαίνουμε τι γίνεται στα παρασκήνια.
Το σημείο αυτό είναι πολύ ευαίσθητο όποτε συζητάω με κόσμο. Πονάει όταν πληγωνόμαστε και αντιδρούμε αντανακλαστικά όπως έχουμε μάθει.
«Δεν μπορώ να είμαι ευγενικός εγώ αν με πληγώσουν. Σιγά μην του μιλήσω καλά έτσι όπως μου φέρθηκε. Μερικοί δεν παίρνουν από λόγια. Δε θέλει χάιδεμα στα αυτιά. Δηλαδή, τι να κάτσω να με πατήσει; Δεν πας καλά».
Δεν κατεβαίνει εύκολα η πληροφορία. Γιατί εκείνη τη στιγμή δουλεύει έντονα το συναίσθημα και, όπως εξηγώ στο βιβλίο μου, όταν αυτό συμβαίνει οι λογικές περιοχές του εγκεφάλου μας σταματούν να λειτουργούν…
Καταλαβαίνω. Κι εγώ δυσκολεύομαι.
Και ενίοτε θυμάμαι όσα λέω και μαλακώνω λίγο παραπάνω. Τόσο προς εμένα όσο και προς τους άλλους. Ξέρω ότι κατά βάση κάτι δικό τους τούς ενοχλεί. Έχουν τη δική τους καρφίτσα. Όπως έχω κι εγώ τις δικές μου.
Και ενίοτε η ζωή γίνεται λίγο πιο ωραία. Λίγο πιο ανθρώπινη.
Συμπέρασμα
Χρόνια πριν ασχοληθώ με την ψυχολογία πήρα το σημαντικότερο ίσως μάθημα ζωής, το οποίο μετέπειτα εμπέδωσα και χαίρομαι που είναι η νέα κατεύθυνση του χώρου, καθώς συνάδει με τη φιλοσοφία της αυτό-συμπόνοιας.
Η βλακεία θα γίνει. Σημασία έχει ΜΕΤΑ ΤΙ ΚΑΝΕΙΣ!
Σου άρεσε αυτό που διάβασες; Αφήνεις email σου έρχονται όλα τα νέα άρθρα. Τόσο απλά!
Δημήτρη μου, έχω διαβάσει το παράδοξο μονοπάτι προς το νόημα της ζωής και γενικά ο τρόπος που εκφράζεσαι μου ξυπνάει το κομμάτι του εαυτού μου, που μπορεί και είναι δίπλα στον άλλον με συμπόνια, κατανόηση, σεβασμό, χωρίς κριτική, που δεν ωφελεί, ξέρω να ακούω και χωρίς να επιδιώκω να περάσω τα δικά μου στερεότυπα στην τοποθέτηση μου και φυσικά αδυνατώ να το κάνω σε εμένα με τόση δωτικοτητα, αγάπη και νοιαξιμο.
Έρχεται και το άρθρο αυτό και μου δείχνει το πόσο σημαντικό είναι αυτό που λες “είμαστε άνθρωποι και λάθη θα κάνουμε δεν γίνεται” και όσο αντιλαμβάνομαι πως έχει τα δικά του/της θέματα και συμπεριφερονται έτσι, τόσο πιο ομαλά περνάει μέσα μου και δεν το παίρνω προσωπικά, γιατί χάνομαι μετά και θέλω χρόνο. Οπότε μου θυμίζεις πώς τα διαστήματα τα χρονικά που βιωνω μία πληρότητα και την ηρεμία μέσα μου, αυτή η προτροπή σου, υπάρχει στην σκέψη μου και δεν είναι εύκολο, αλλά ούτε και δύσκολο, αλλά αξίζει να το ζήσουμε και να το ζούμε, γιατί δεν θέλω να χαλιέμαι με τα όσα συμβαίνουν δίπλα μου και λόγω δουλειάς σε εξυπηρέτηση πελατών, που γνωρίζουν όσοι δουλεύουν σε τέτοια πόστα, πώς όλες οι μέρες δεν είναι ίδιες, αλλά και 3-4 ιδιοτροποι πελάτες να σε βγάλουν off (σχήμα λόγου),με την συμπεριφορά τους.
Τον θεωρώ εξαιρετική την σημερινή ανατροφοδοτηση που δίνεις.
Καλό μεσημέρι αγαπητέ Δημήτριε…..!!!!! Πολύ ενδιαφέρον το περιστατικό στην εργασία σου στο Λονδίνο…..Αν και θεωρώ ότι στις διαπροσωπικές σχέσεις υπάρχει μεγα διαφορά από ότι στις επαγγελματικές…..και χαίρομαι που αναφέρθηκες στα όρια που πρέπει να βάζουμε στους ανθρώπους…..ΠΟΛΥ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ!!!!!
Από την προσωπική μου εμπειρία έχω να γράψω το εξής: όσο αφήνεις εντός εισαγωγικων τον άλλον να σου φέρεται ” απάνθρωπα” και δεν το σταματήσεις άμεσα η γρήγορα ο άλλος εκτροχιάζεται ….χειροτερεύει διότι γνωρίζει ότι θα τον ανέχεσαι…. Προσωπικά μου συνέβη πριν καιρό να ανέχομαι έναν άνθρωπο ο οποίος έλεγε ψέμματα – έδινε υποσχέσεις χωρίς να τις τηρεί – οι πράξεις του δεν ταυτίζονταν με τα λόγια του – δεν αποκλείω να με διεβαλλε και στον επαγγελματικό του χώρο αλλά το κυριότερο δεν ήθελε να παραδεχτεί τα λάθη του και με έβαζε να γράφω ψέμματα διάφορα για να καλύψει την άσχημη συμπεριφορά του στο πρόσωπο μου μέσω του εργασιακού του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου….. Απίστευτο! Σε παραδέχομαι Δημήτρη που ανέλαβες τις ευθύνες σου – δεν κουκουλωσες το θέμα σου και το έδωσες και την λύση ….Στην εταιρεία που εργαζομουν μια μέρα μας κάλεσαν να μιλήσουμε με τον Διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας για να μιλήσουμε ανοιχτά για την φύση της εργασίας μας και τα προβλήματα μας….Σήκωσα το χέρι μου και ζήτησα τον λόγο και τα είπα έξω από τα δόντια!!!!!! Ουδείς τόλμησε να μιλήσει σαν εμένα τόσο ξεκάθαρα αφού ο διευθύνων σύμβουλος ” του έκοψε την φορά ” ενώ μιλούσε κάποιος μετά από εμένα…..
Δεν μου αρέσει η υποκρισία – το ψέμα – η κοροϊδία….!!!!!! Ο κόσμος για να γίνεται αρεστός λέει ψέμματα και υποκρίνεται δυστυχώς…..Η γνώμη μου είναι να είστε αληθινοί και ξεκάθαροι ως άνθρωποι…..και σε όποιον αρέσουμε για τους άλλους δεν θα μπορέσουμε….το ψέμα είναι κοντό! Όλα φανερώνονται μια μέρα….
Καλημέρα αγαπητέ Δημήτριε…….
Σε παραδέχομαι για την κίνηση σου να διορθώσεις το λάθος σου και να το αναφέρεις και στους ανώτερους σου…… Δυστυχώς δεν φέρονται όλοι σαν εσένα! Η ίδια πριν πολλά χρόνια στην πολυεθνική όπου εργαζομουν μίλησα ανοιχτά και ευθέως χωρίς φόβο σε μια συνάντηση με τον Διευθύνοντα σύμβουλο για τα προβλήματα της δουλειάς καθώς και οτιδήποτε άλλο μας απασχολούσε -( ήταν μια απλή φιλική συνάντηση για να εκθεσουμε τα προβλήματα μας ) –
Όμως υπάρχει μεγάλη διαφορά ανάμεσα στις επαγγελματικές και άλλες σχέσεις….. Υπάρχει υποκρισία – κοροϊδία – κακία – εκμετάλλευση κλπ ….Εμένα κάποιος στο κοντινο παρελθόν οντας άνεργη μου υποσχέθηκε λαγούς με πετραχειλια αλλά δεν τήρησε το παραμικρό με αποτέλεσμα να αντιδράσω απότομα και άσχημα ( καταπίνω – καταπίνω και στο τέλος ξεσπάω γιατί άραγε;;;; Ο χαρακτήρας μου;;; Ο τρόπος που έχω μεγαλώσει;;;; ) Στο τέλος για να καλύψει τις βρωμιες του με ανάγκασε να γράψω ψέμματα σε μηνύματα στο ηλεκτρονικό ταχυδρομείο της εταιρείας όπου εργάζεται…..Αντί να παραδεχτεί τα λάθη του με ανάγκασε να πω ψέμματα!!!!!! Για να μην χαθεί η ωραία του η εικόνα – η θέση του και ο παχυλος μισθός του ( πχ 20.000 η 25.000 δεν ξέρω γράφω ένα νούμερο στην τύχη ) ….
Ψεύτης και υποκριτής και κορόιδεψε έναν άνθρωπο που τον βοήθησε σε άλλα θέματα….
Και τώρα αυτός ο άνθρωπος ζει και βασιλεύει και τον κόσμο κυριεύει – Αυτή είναι η Ελλάδα…..
Καλημέρα!!!!!