Έρχεται καλοκαίρι και το «σώμα παραλίας» γίνεται (ΔΥΣΤΥΧΩΣ) ξανά κάτι που θα απασχολήσει πολλούς.
Τα γυμναστήρια γεμίζουν και οι δίαιτες αυξάνονται. Κι όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά όσο νομίζουμε, αν και όσοι ξέρουν έναν καλό διατροφολόγο θα τους εξηγήσει πώς είναι τα πράγματα στην πραγματικότητα.
Είναι καιρός να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους.
Το άρθρο αυτό στηρίζεται στο βιβλίο Health at Every Size, της συγγραφέως Linda Bacon, PhD.
Τρώω άρα παχαίνω;
Νομίζουμε ότι το βάρος είναι θέμα του πόσο τρώμε. Αλλά δεν είναι έτσι.
Πολλές έρευνες δείχνουν ότι οι εύσωμοι άνθρωποι δεν τρώνε περισσότερο από τους αδύνατους ανθρώπους, παρά την πολύ κοινή παρεξήγηση ότι οι εύσωμοι άνθρωποι συνεχώς τρώνε παραπάνω.
Σύμφωνα με την Εθνική Ακαδημία Επιστημών από το Report τους για την υγεία και την δίαιτα, οι περισσότερες έρευνες που συγκρίνουν “φυσιολογικούς” με υπέρβαρους ανθρώπους δείχνουν ότι οι υπέρβαροι τρώνε λιγότερες θερμίδες από αυτούς που έχουν κανονικό βάρος.
Μία μετα-έρευνα εξέτασε 13 μελέτες και βρήκε ότι η πρόσληψη τροφής των πιο εύσωμων ανθρώπων ήταν λιγότερη ή ίση από αυτή των αδύνατων ανθρώπων σε 12 από τις 13 αυτές μελέτες.
Αυτό έγινε ακόμα πιο ξεκάθαρο όταν οι ερευνητές μελέτησαν δεδομένα από σχεδόν 10.000 συμμετέχοντες στην πρώτη εθνική έρευνα υγείας και διατροφής. Συμπέραναν ότι το να τρως λιγότερο δεν κάνει απαραίτητα τους ανθρώπους πιο αδύνατους και το να τρως περισσότερο δεν τους κάνει απαραίτητα πιο εύσωμους.
Και υπάρχουν και οι Κινέζοι. Μελέτες δείχνουν ότι οι κάτοικοι της Κίνας καταναλώνουν περίπου 20% πιο πολλές θερμίδες ανά άτομο από τους Αμερικάνους (περίπου 270 επιπλέον θερμίδες την ημέρα) αλλά είναι πολύ πιο αδύνατοι από τους Αμερικάνους.
Αν και οι Αμερικανοί έχουν ένα πιο καθιστικό τρόπο ζωής και αυτό μπορεί να εξηγεί κάποια από αυτή τη διαφορά, φαίνεται πως υπάρχει και κάτι παραπάνω. Για παράδειγμα μία έρευνα που συνέκρινε Αμερικάνους και Κινέζους υπαλλήλους γραφείου και οι δύο με παρόμοιο καθιστικό τρόπο ζωής βρήκε λίγο-πολύ τα ίδια αποτελέσματα.
Δηλαδή, δεν είναι τόσο απλό όσο νομίζουμε. Το βάρος μας δεν είναι απαραίτητα το αποτέλεσμα του πόσο τρώμε. Κάτι άλλο συμβαίνει ταυτόχρονα…
Το πάχος είναι κληρονομικό
Σε μια έρευνα 540 υιοθετημένων ενηλίκων (90% υιοθετήθηκαν πριν τον πρώτο χρόνο ζωής τους) έδειξε ότι είχαν παρόμοιο σωματότυπο με τους βιολογικούς γονείς τους και όχι με τους υιοθετημένους γονείς τους. Μελέτες ομοζυγωτικών διδύμων (δίδυμοι με το ίδιο DNA) έδειξαν παρόμοια αποτελέσματα. Οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι το βάρος είναι κληρονομικό κατά 70%. Περισσότερο σχεδόν από κάθε άλλη συνθήκη, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού, της σχιζοφρένειας και των καρδιακών παθήσεων.
Σε άλλη έρευνα έβαλαν ζευγάρια ομοζυγωτικών διδύμων να κάνουν στατικό ποδήλατο δυο φορές την ημέρα για 9 στις 10 μέρες. Ο ένας από τους δυο έκανε ποδήλατο για ένα διάστημα 22 ημερών και ο άλλος για ένα διάστημα 100 ημερών. Και οι δυο δίδυμοι είχαν παρόμοια διατροφή και η άσκηση τους έκανε να καίνε περίπου 1000 επιπλέον θερμίδες την ημέρα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν πως μετά τις 100 μέρες, ενώ τα δυο αδέρφια έκαναν τόσο διαφορετική ποσότητα γυμναστικής τελικά κατέληξαν σε πολύ παρόμοιο βάρος στο τέλος. Η έξτρα άσκηση δεν μετατράπηκε σε διαφορά βάρους ανάμεσά τους!
Όταν όμως συνέκριναν ζευγάρια μεταξύ τους είδαν σημαντικές διαφορές στο πόσο βάρος έχασε το ένα ζευγάρι σε σχέση με το άλλο.
Δηλαδή, αν για παράδειγμα ο Νίκος και ο Δημήτρης είναι αδέρφια και ο Γιώργος και ο Χρήστος είναι επίσης αδέρφια, τότε μετά το διάστημα γυμναστικής ο Νίκος και ο Δημήτρης έχασαν περίπου 3 κιλά ο καθένας, ενώ ο Γιώργος και ο Χρήστος έχασαν περίπου 8 κιλά ο καθένας. Ίδιο βάρος τα δυο αδέρφια, αλλά διαφορετικό βάρος το κάθε ζεύγος αδερφιών. Συνεπώς, το πόσο βάρος θα έχαναν ήταν θέμα κυρίως του DNA τους και όχι της γυμναστικής που έκαναν.
Τα σώματά τους ήθελαν τόσο πολύ να διατηρήσουν το βάρος τους σταθερό που ακόμα και όταν έκαναν περισσότερη γυμναστική βρήκαν τρόπο να αναπληρώσουν την απώλεια ενέργειας.
Συνεπώς το να είσαι αδύνατος ή όχι, αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο που το σώμα σου είναι γενετικά προγραμματισμένο να αποθηκεύει το λίπος.
Οι αδύνατοι νομίζουν ότι είναι αδύνατοι επειδή είναι ηθικά ανώτεροι. Ότι μπορούν και συγκρατούν τον εαυτό τους και τρέφονται σωστά. Μάλλον τελικά φαίνεται να είναι απλώς γενετικά τυχεροί…
Αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορεί κάποιος να χάσει βάρος όπως θα ξέρουμε όλοι από την προσωπική μας εμπειρία. Το σώμα μας έχει ένα εύρος (5-10 κιλών) όπου πιθανώς να μπορεί να προσαρμόσει το βάρος και να το κρατήσει.
Αυτό που σημαίνει όμως, είναι ότι ακόμα και αν όλοι ασκούμασταν και τρώγαμε μόνο μπρόκολο, κινόα και σολωμό, τότε και πάλι θα υπήρχαν πολλά σώματα που θα ήταν πολύ βαρύτερα από αυτά τα οποία εκθειάζει η κουλτούρα μας.
Το στίγμα του πάχους
Η κατανόηση της επιστήμης πίσω από τα κιλά μας έχει τεράστια σημασία. Γιατί τελικά φαίνεται πως είναι η κουλτούρα μας αυτή που κατά βάση μας αρρωσταίνει και όχι το βάρος μας.
Μελέτες μεταξύ διαφορετικών εθνών (cross cultural studies) δείχνουν ότι οι πιο εύσωμοι άνθρωποι δεν υποφέρουν από τις ίδιες ασθένειες σε χώρες όπου υπάρχει μικρότερο στίγμα για το πάχος.
Η έρευνα έγινε σε παχύσαρκο πληθυσμό της Ιταλίας όπου ένα 27.5% του παχύσαρκου πληθυσμού δεν είχε προβλήματα υγείας.
Επίσης στις ΗΠΑ υπάρχει μεγαλύτερη συσχέτιση μεταξύ του Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και των ασθενειών ή του πρώιμου θανάτου, ανάμεσα σε ομάδες ανθρώπων που επηρεάζονται περισσότερο αρνητικά από ανησυχίες για την εικόνα του σώματός τους (νέοι άνθρωποι, λευκοί, και γυναίκες).
Δηλαδή, η ανησυχία για το βάρος είναι λόγος που επιτείνει τα προβλήματα υγείας που ο άνθρωποι αντιμετωπίζουν.
Η σημαντικότερη για εμένα μελέτη είναι αυτή που όταν οι ερευνητές μελέτησαν ένα εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα από περισσότερους από 170.000 ενήλικες, βρήκαν ότι Η ΔΙΑΦΟΡΑ ανάμεσα στο πραγματικό βάρος και το ιδανικό (κατά αυτούς) βάρος, ήτανε καλύτερος προγνωστικός παράγοντας της ψυχικής και της σωματικής τους υγείας από το δείκτη μάζας σώματος.
Με άλλα λόγια, το να νιώθεις παχύς έχει πιο ισχυρή επίδραση στην υγεία σου από το να είσαι παχύς.
Συνδυάζοντας
Αν συνδυάσουμε τις παραπάνω έρευνες καταλαβαίνουμε πως η κουλτούρα του να είσαι αδύνατος και η καταδίκη του βάρους είναι αυτή που κάνει κυρίως το κακό. Γεννά διατροφικές διαταραχές στα έφηβα κορίτσια, άγχος σε πολλούς από εμάς για να διατηρούμε ένα «ιδανικό» για εμάς σωματότυπο και πιθανώς μίσος για τον εαυτό μας για όσους τελικά δεν τα καταφέρνουμε να τον πετύχουμε.
Αυτό πρέπει να σταματήσει.
Μια τραβηγμένη αναλογία είναι σαν να πρέπει να είμαστε όλοι ψηλοί και να κατηγορούμε τους κοντούς γιατί νομίζουμε ότι κάτι πάει στραβά με αυτούς. Ότι θα έπρεπε να κάνουν εγχειρήσεις και να παίρνουν ματζούνια για να πάρουν ύψος.
Ξέρουμε ότι αν κάνεις μονόζυγο μικρός και έχεις μια πιο πλούσια διατροφικά δίαιτα μπορεί να ψηλώσεις λίγο περισσότερο σαν παιδί, αλλά το ύψος είναι κυρίως θέμα γονιδιακό.
Δεν είναι κοινωνική επιταγή να είμαστε όλοι ψηλοί. Ευτυχώς. Γιατί ορισμένοι άνθρωποι δε θα μπορούσαμε να την εκπληρώσουμε ό,τι και αν κάναμε. Ως κοινωνία κατανοούμε ότι το ύψος είναι θέμα DNA και δεν επιβάλουμε κάποια στάνταρντς. Έτσι μπορούμε όλοι μας, ανεξαρτήτως ύψους να ζούμε σε αρμονία με τον εαυτό μας.
Τώρα αν κάποιος θέλει διακαώς να φαίνεται ψηλότερος ας βάλει ένα τακούνι…
Σαφώς η αναλογία δεν είναι σε καμία περίπτωση 100% ακριβής, αλλά όπως καταλαβαίνουμε ότι το να κατακρίνεις τους μη-ψηλούς ανθρώπους απλά σε κάνει κομπλεξικό, τελικά κάτι αντίστοιχο ισχύει και για το βάρος.
Το βάρος είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα DNA. Το να κατακρίνουμε τους παχύσαρκους ανθρώπους είναι κυρίως μια ένδειξη του βαθμού κοινωνικής προκατάληψης που έχουμε.
Όπως είπα και στο προηγούμενο άρθρο το βασικότερο είναι να υιοθετήσουμε έναν υγιή τρόπο ζωής και να εμπιστευτούμε τη σοφία του σώματός μας ότι θα ξέρει αυτό που είναι καλύτερο για εμάς. Αυτό πρέπει να κάνουμε όλοι.
Συμπέρασμα
Η παραπληροφόρηση και η βιομηχανία του αδυνατίσματος δημιουργούν μια ανυπόφορη κοινωνία όπου καλούμαστε να ξεπεράσουμε την ανθρώπινη φύση μας με κάθε τρόπο και κόστος προκειμένου να νιώθουμε αποδεκτοί.
Αυτό πρέπει να σταματήσει. Το ζητούμενο δεν είναι να χάσουμε βάρος.
Η γνώση είναι δύναμη. Η δύναμη να αποδεχτούμε και να φροντίσουμε τον εαυτό μας.
Ας είμαστε σίγουροι ότι μετά θα μας φροντίσει και εκείνος.
Το άρθρο αυτό στηρίζεται στο βιβλίο Health at Every Size, της συγγραφέως Linda Bacon, PhD.
Σου φάνηκε ενδιαφέρον το άρθρο που διάβασες; Τότε άφησε το email σου για να λαμβάνεις δωρεάν όλα τα νέα άρθρα!
Καλό μεσημέρι Δημήτρη…. Το διάβασα με πολύ προσοχή το άρθρο σου και με εξέπληξε ευχάριστα!!!!! Θα, συμφωνήσω μαζί σου ότι και το βάρος είναι θέμα, κληρονομικότητας… Υπάρχει γενικά μία κακή συμπεριφορά από ανθρώπους που δεν σέβονται το διαφορετικό η την διαφορετικότητα στους ανθρώπους… Ο κόσμος δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στην εικόνα των ανθρώπων και όχι στο συνολο ενός ανθρώπου δηλαδή χαρακτήρα, μόρφωση κλπ.. Το συστημα προβάλλει τις αδυνατες, και ωραίες, εξωτερικά γυναίκες από αυτές, που δεν έχουν την ανάλογη εξωτερικη εμφάνιση με αποτέλεσμα να δημιουργουν κακή ψυχολογία στις μη τυχερές γυναίκες εντός εισαγωγικών. Θεωρώ ότι όλα, είναι στο μυαλό μας και μια γυναίκα με αυτοπεποίθηση και ωραίο χαμόγελο μπορεί εξισου να προσελκύσει τους άλλους ανεξάρτητου εξωτερικής, εμφάνισης,….
Οπως και να έχει η καλή εικόνα του εαυτού μας δεν έχει καμμια σχέση με την εξωτερική εμφάνιση μας αλλά με τον τρόπο που εμείς οι ίδιοι αντιλαμβανόμαστε και αντιμετωπιζουμε,τον εαυτό μας… Εάν πιστεύουμε στον εαυτό μας, αυτό θα εκπέμπουμε προς τα έξω αν παλι όχι και το ωραιότερο μοντέλο να είμαστε πάντα θα αισθανομαστε απαίσια ότι και να γίνει…. Και εδώ έρχεται η ψυχοθεραπεία η οποία μας βοηθάει να αναπτύξουμε την αυτοπεποίθηση μας και να αλλάξουμε τρόπο σκέψης και ζωης… Όλα, είναι στο δικό μας, το χέρι…. Εσυ άραγε τι θα αποφασίσεις….
Καλή συνέχεια Δημήτρη και συγχαρητήρια για το άρθρο σου