Αν διαβάζεις τα άρθρα και τα βιβλία μου, θα ξέρεις ότι πάντα με εξιτάρει κάτι που αλλάζει την αντίληψή μου στα πράγματα. Κάτι αντισυμβατικό, αλλά πάντα επιστημονικά τεκμηριωμένο.
Έτσι το συγκεκριμένο θέμα πραγματικά τράνταξε όλα όσα νόμιζα πως ήξερα για το βάρος και την παχυσαρκία. Ελπίζω να βοηθήσει και εσένα.
Το άρθρο αυτό στηρίζεται στο βιβλίο Health at Every Size, και οι απόψεις είναι οι απόψεις της συγγραφέως Linda Bacon, PhD.
Μύθος ή Αλήθεια; Οι υπέρβαροι και οι παχύσαρκοι άνθρωποι πεθαίνουν νωρίτερα από τους αδύνατους
ΜΥΘΟΣ!
Σχεδόν όλες οι επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που είναι υπέρβαροι η μετρίως παχύσαρκοι ζούνε τουλάχιστον τόσο, ή ακόμα περισσότερο, από τους ανθρώπους που είναι στην κατηγορία κανονικού βάρος. Η πιο ολοκληρωμένη μετα-μελέτη που συγκεντρώνει δεδομένα από 26 μελέτες βρήκε ότι το να είσαι υπέρβαρος συνδέεται με μεγαλύτερη μακροζωία σε σχέση με το κανονικό βάρος.
Ανάλυση δεδομένων από έρευνες μετρήσεων σε διατροφικές εξετάσεις και θέματα εθνικής υγείας, οι οποίες ακολούθησαν το μεγαλύτερο εθνικά αντιπροσωπευτικό δείγμα Αμερικανών ενηλίκων, έδειξε ότι το ιδανικό βάρος για μακροζωία ήτανε στην κατηγορία του υπέρβαρου.
Μύθος ή Αλήθεια; Το να είναι κάποιος υπέρβαρος η παχύσαρκος βάζει τον άνθρωπο σε σημαντικό κίνδυνο υγείας.
ΜΥΘΟΣ!
Οι επιδημιολογικές μελέτες όταν προσπαθούν να συνδέσουν το βάρος τους με την ασθένεια, σπάνια αναγνωρίζουν παράγοντες όπως το επίπεδο άσκησης, η δραστηριότητα, το είδος της διατροφής, το αν κερδίζεις και χάνεις βάρος λόγω του ότι μπαίνεις και να βγαίνεις σε διαίτες (weight cycling) ή την κοινωνικοοικονομική κατάσταση των συμμετεχόντων.
Όταν οι μελέτες όντως ελέγχουν για αυτούς τους παράγοντες τότε το αυξημένο ρίσκο ασθένειας είτε εξαφανίζεται είτε μειώνεται σημαντικά. Αυτό που κατά πάσα πιθανότητα συμβαίνει εδώ είναι ότι αυτοί οι παράγοντες αυξάνουν το ρίσκο ασθένειας και την ίδια ώρα αυξάνουν και το ρίσκο του να πάρει κανείς βάρος.
Δηλαδή, δεν αρρωσταίνεις επειδή είσαι υπέρβαρος. Αρρωσταίνεις επειδή (για παράδειγμα) δεν κινείσαι. Και το ότι δεν κινείσαι σε κάνει και υπέρβαρο. Η κίνηση είναι η αιτία της ασθένειας. Το αυξημένο βάρος είναι αποτέλεσμα, (όπως και η ασθένεια) της μη-κίνησης.
Αντίστοιχες υποθέσεις ισχύουν και για τους άλλους παράγοντες που αναφέρονται πιο πάνω.
Σε άλλες έρευνες παχύσαρκα άτομα το οποία είχαν το ίδιο επίπεδο fitness σε τεστ διαδρόμου με αδύνατα άτομα, είχαν τα ίδια ποσοστά θανάτου με αδύνατα άτομα. Τα παχύσαρκα άτομα που ήταν fit είχαν το μισό ρίσκο θανάτου από αγύμναστα αδύνατα άτομα. Και εδώ, δεν έχει σημασία το πάχος αλλά το επίπεδο άσκησης.
Μύθος ή Αλήθεια; Όποιος είναι αποφασισμένος, μπορεί να χάσει βάρος και να μην το ξαναβάλει.
ΜΥΘΟΣ!
Η μεγάλη πλειοψηφία των ανθρώπων που προσπαθούν να χάσουν βάρος το ξαναβάζουν, ανεξάρτητα από το αν διατηρούν την δίαιτα τους ή το πρόγραμμα άσκησης τους. Αυτό συμβαίνει σε όλες τις μελέτες ανεξάρτητα από το πόσες θερμίδες ή τι ποσοστό λίπους πρωτεΐνης ή υδατανθράκων χρησιμοποιούνται στην δίαιτα ή τι είδους προγράμματα ασκήσεων ακολουθούνται. Πολλές μελέτες επίσης δείχνουν ότι το να κάνεις δίαιτα είναι ισχυρός προγνωστικός παράγοντας μελλοντικής αύξησης βάρους.
Δηλαδή, αν θέλεις να βάλεις κιλά, κάνε δίαιτα.
Επίσης το βάρος είναι σε μεγάλο βαθμό θέμα γονιδιακό. Αλλά αυτό σε επόμενο άρθρο…
Μύθος ή Αλήθεια; Ο μόνος τρόπος για υπέρβαρους ανθρώπους να βελτιώσουν την υγεία τους είναι να χάσουν βάρος.
ΜΥΘΟΣ!
Οι πιο πολλοί δείκτες υγείας μπορούν να βελτιωθούν αλλάζοντας τις συμπεριφορές υγείας ανεξάρτητα από το αν χάνεται βάρος ή όχι. Για παράδειγμα, αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να μειώσουν την αρτηριακή πίεση σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητα από αλλαγές στο σωματικό βάρος.
Το ίδιο μπορεί κανείς να ειπωθεί για τα λιπίδια του αίματος. Βελτιώσεις στην ευαισθησία της ινσουλίνης και στα λιπίδια του αίματος σαν αποτέλεσμα αεροβικής άσκησης, έχουν καταγραφεί ακόμα και σε άτομα που στην πραγματικότητα πήρανε σωματικό λίπος, καθώς συμμετείχανε σε μία ερευνητική παρέμβαση.
Μύθος ή Αλήθεια; Η δημόσια υγεία μειώνεται σαν αποτέλεσμα μιας επιδημίας παχυσαρκίας.
ΜΥΘΟΣ!
Αν και είναι αλήθεια ότι έχει αυξηθεί το βάρος μας μετρίως σε σχέση με παλιότερα, το προσδόκιμο ζωής έχει επίσης αυξηθεί δραματικά την ίδια περίοδο που και το βάρος μας αυξήθηκε (από 70,8 χρόνια το 1970 σε 77,8 χρόνια το 2005). Όχι μόνο ζούμε περισσότερο από πριν, αλλά είμαστε πιο υγιείς από ποτέ.
Οι χρόνιες ασθένειες εμφανίζονται σε πολύ μεταγενέστερο στάδιο της ζωής. Οι θάνατοι, οι οποίοι αποδίδονται σε καρδιακές βλάβες, μειώνονται σταθερά καθώς παρατηρείται η αύξηση της παχυσαρκίας.
Τόσο ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας όσο και η Διεύθυνση Κοινωνικής Ασφάλισης των ΗΠΑ περιμένουν το προσδόκιμο ζωής να συνεχίζει να ανεβαίνει τις επόμενες δεκαετίες. Δε βλέπουμε τις καταστροφικές συνέπειες που προβλέπονται λόγω της επιδημίας της παχυσαρκίας (obesity epidemic).
(Το βιβλίο είναι γραμμένο το 2010)
Η οικονομία της ενοχής
Για ποιο λόγο, τότε, αυτές οι επιστημονικά εσφαλμένες απόψεις συνεχίζουν να υπάρχουν και κυκλοφορούν ευρέως; Σύμφωνα με τη συγγραφέα, υπάρχει μόνο ένας λόγος όταν η επιστήμη είναι αντίθετη με την κοινή γνώμη. Η οικονομία.
Υπάρχει μια τεράστια βιομηχανία που κερδίζει από το να διευρύνεται το όριο του τι θεωρείται προβληματικό βάρος. Αυτό συμπεριλαμβάνει κέντρα αδυνατίσματος, συμπληρώματα διατροφής, φαρμακευτικές εταιρείες, γιατροί και πολλοί άλλοι.
Ακόμα και οι επιστήμονες κερδίζουν, καθώς παίρνουν ερευνητικές χορηγίες και δουλεύουν σαν σύμβουλοι και ειδικοί, ή διευθύνουν κέντρα απώλειας βάρους σε πανεπιστήμια.
Αν μας πείθουν ότι υπάρχει μία κρίση, αυτό βοηθάει επίσης τις κυβερνητικές υπηρεσίες να εξασφαλίζουν τα αντίστοιχα κονδύλια από τον προϋπολογισμό.
Ταυτόχρονα τα συμβούλια ειδικών που δημιουργούν την δημόσια πολιτική και καθορίζουν τις ερευνητικές χορηγίες αποτελούνται συχνά από άτομα που έχουνε αντικρουόμενα συμφέροντα (conflict of interest).
Η συγγραφέας υποθέτει πως δεν υπάρχει κάποια ευρεία συνωμοσία ατόμων που θέλουν να βλάψουν τον κόσμο. Όπως λέει η ίδια, όλοι μεγαλώνουμε με την υπόθεση ότι το να είσαι παχύς είναι κακό και ότι μόνιμη απώλεια βάρους μπορεί να επιτευχθεί μέσα από αλλαγή στην διατροφή και άσκηση. Αυτές οι υποθέσεις είναι ένα τόσο δυνατό μέρος του κοινωνικού μας πλαισίου και της κουλτούρας μας που θεωρούνται ως αυταπόδεικτες και ελάχιστοι σκέφτονται να τις αμφισβητήσουν.
Σαν αποτέλεσμα πολλοί άνθρωποι με καλές προθέσεις που νοιάζονται πραγματικά για τους άλλους, αθέμιτα τις διαδίδουν και συνεισφέρουν περαιτέρω στο υπάρχον επικριτικό κοινωνικό πλαίσιο που μας δημιουργεί ενοχές.
Επίσης δεν υπάρχει ιδιαίτερη ανταμοιβή στον αμφισβητείς αυτές τις υποθέσεις εκτός από το να έχεις την συνείδησή σου ήσυχη. Για έναν επαγγελματία, το να προκαλέσει αυτές τις ιδέες είναι ισοδύναμο με το να αυτοκτονεί επαγγελματικά. Αν τις υιοθετήσει όμως, υπάρχει μεγάλο οικονομικό κίνητρο, αλλά και κίνητρο αναγνώρισης και status.
Τι μπορείς να κάνεις;
Ας το παραδεχτούμε. Χάνουμε τον πόλεμο με την παχυσαρκία. Το να καταπολεμάμε το πάχος δεν έχει κάνει το πάχος να φύγει. Όμως υπάρχουνε πάρα πολλές παράπλευρες απώλειες στον πόλεμο αυτόν:
- Διαρκής ενασχόληση με το φαγητό ή με το σώμα μας,
- Μίσος προς τον εαυτό μας,
- Διατροφικές διαταραχές,
- Το να ξεκινάμε και να σταματάμε δίαιτες
- Διάκριση με βάση το βάρος μας (body shaming)
- Κακή υγεία.
Λίγοι από εμάς έχουμε κάνει ειρήνη με το σώμα μας, είτε επειδή είμαστε υπέρβαροι είτε επειδή φοβόμαστε ότι μπορεί να γίνουμε.
Είναι ώρα να αποσύρουμε τα στρατεύματα.
Υπάρχει μια συμπονετική εναλλακτική στον πόλεμο με την παχυσαρκία η οποία έχει αποδειχθεί ερευνητικά πολύ πιο επιτυχής στο να βελτιώνει την υγεία και χωρίς τις ανεπιθύμητες απώλειες.
Την εναλλακτική αυτή μπορείς να εφαρμόσεις και εσύ. Aυτό που μπορείς να κάνεις είναι:
- Αποδέξου το βάρος σου. Εκτίμησε το σώμα σου. Η αυτοαποδοχή και η αυτοσυμπόνοια σε ενδυναμώνει στο να προχωρήσεις και να κάνεις θετικές αλλαγές, όπως υποστηρίζω διαρκώς στο βιβλίο μου. Είναι δυνάμεις κινητοποιητικές.
- Εμπιστεύσου τον εαυτό σου. Όλοι έχουμε εσωτερικά συστήματα που είναι σχεδιασμένα να μας κρατούν υγιείς και σε ένα υγιές για εμάς βάρος. Στήριξε το σώμα σου στο να βρει με φυσικό τρόπο το κατάλληλο βάρος για εσένα τιμώντας τα σημάδια της πείνας, της όρεξης και της αίσθησης κορεσμού.
- Υιοθέτησε έναν υγιή τρόπο ζωής. Ανάπτυξε και διαφύλαξε την σύνδεση με τους άλλους και ψάξε για σκοπό και νόημα στη ζωή σου. Το να ικανοποιείς τις κοινωνικές, συναισθηματικές και πνευματικές σου ανάγκες επανατοποθετεί το φαγητό στην αρχική του θέση. Ως μία πηγή θρέψης και απόλαυσης.
- Βρες την χαρά στο να κινείς το σώμα σου και στο να γίνεσαι πιο ζωτικός σωματικά στην καθημερινή σου ζωή. Φάε όταν πεινάς, σταμάτα όταν είσαι πλήρης και ψάξε να τρως απολαυστικές και ικανοποιητικές για εσένα τροφές.
- Προσάρμοσε τις γεύσεις σου ώστε να σου αρέσουν πιο θρεπτικές τροφές (στο βιβλίο περιγράφεται η διαδικασία προσαρμογής και παίρνει ελάχιστο χρόνο), συνειδητοποιώντας ότι πάντα υπάρχει χώρος και για λιγότερο θρεπτικές επιλογές στο πλαίσιο μιας συνολικά υγιούς διατροφής και τρόπου ζωής.
- Αγκάλιασε τη διαφορετικότητα στο βάρος (size diversity). Οι άνθρωποι «βγαίνουμε» σε μια ποικιλία από μεγέθη και σχήματα. Σε πολλούς σωματότυπους. Άνοιξε τον εαυτό σου στην ομορφιά που υπάρχει σε όλο το φάσμα της διαφορετικότητας και στήριξε και τους άλλους στο να αναγνωρίσουν την μοναδική τους ελκυστικότητα.
Σαφώς δεν είναι εύκολα όλα αυτά και εκεί μπορεί να χρειαστείς τη βοήθεια από ειδικούς. Αλλά ο στόχος δεν είναι πλέον να ρυθμίσεις το βάρος σου. Να ζυγίζεις λιγότερο. Ο στόχος είναι να ρυθμίσεις συνολικά τη ζωή σου. Να ζεις καλύτερα.
Αν έχεις υγιή τρόπο ζωής και έχεις πολλά κιλά, τότε μπορεί απλά αυτός να είναι ο σωματότυπός σου. Αυτό δεν είναι θέμα.
Συμπέρασμα
Είμαστε όλοι άνθρωποι όσο και αν ζυγίζουμε. Μην πολεμάς το βάρος σου, δεν είναι εκεί το πρόβλημα.
Εμπιστεύσου το σώμα σου και αυτό θα σε σεβαστεί.
Είμαστε όλοι ίδιοι, είμαστε όλοι διαφορετικοί. Είμαστε όλοι φυσιολογικοί.
Το άρθρο αυτό στηρίζεται στο βιβλίο Health at Every Size, και οι απόψεις είναι οι απόψεις της συγγραφέως Linda Bacon, PhD.
Σου φάνηκε ενδιαφέρον το άρθρο που διάβασες; Τότε άφησε το email σου για να λαμβάνεις δωρεάν όλα τα νέα άρθρα!
Καλησπέρα!
Μπορείς να μοιραστείς ακριβώς τις έρευνες που επικαλείσαι στο άρθρο σου?
Θέλω πολύ να τις διαβάσω και να δω τη μεθοδολογία, τα δείγματα και τις συνθήκες στις οποίες πραγματοποιήθηκαν. Επίσης ποιοι οργανισμοί/ πανεπιστήμια έκαναν αυτές τις έρευνες?
Προφανώς δε λέω ότι τα “κοκαλιάρικα” η τ αδύνατα σώματα είναι τα μόνα αποδεκτά. Σίγουρα όμως δεν έχουν την ίδια ποιότητα ζωής άνθρωποι με περισσότερο βάρος, έστω κι αν το κοντέρ του χρόνου γράφει το ίδιο νούμερο.
Καταλαβαίνω την ερώτηση σου και θα είχα και εγώ την ίδια απορία. Το reference μου είναι ολόκληρο το βιβλίο που αναφερω. Έχει κυκλοφορήσει πρόσφατα και στα ελληνικά νομίζω. Η βιβλιογραφία είναι πλούσια.
Η ποιότητα ζωής είναι ανεξάρτητη από το βάρος σύμφωνα με το βιβλίο και σε επόμενα άρθρα θα αναφερθώ σε άλλους παράγοντες που την επηρεάζουν.
Σε ευχαριστούμε Δημήτρη, για μια ακόμη φορά με ησυχάζεις και ηρεμείς την ψυχή μου με αυτά που γράφεις. Να είσαι καλά!
όπως τα λες είναι και κοινωνικό το φαινόμενο και επίσης έχω συναντήσει και ανθρώπους φουλ αδύνατους που εκφράζονται με ρατσισμό απέναντι σε άλλους ανθρώπους που έχουν λίγα παραπάνω κιλά το οποίο είναι θλιβερό.