Πλησιάζει η πανσέληνος του Ιουλίου. Μας υπόσχεται μια εντυπωσιακή βραδιά, χωρίς αμφισβήτηση. Αυτό που ίσως να χωράει αμφισβήτηση, όμως, είναι οι διάφοροι μύθοι που υπάρχουν γύρω από το εντυπωσιακό αλλά και πιστά επαναλαμβανόμενο φαινόμενο της πανσελήνου.
Κατά καιρούς έχουν αποδοθεί διάφορες ιδιότητες στο ολόγιωμο φεγγάρι και πολλοί μύθοι είναι συνυφασμένοι με την εμφάνισή του. Κάτι νομίζουμε ότι παθαίνουμε τη μέρα αυτή, κάτι μας πιάνει. Έχει διατυπωθεί ακόμα και ότι γίνονται περισσότερα εγκλήματα την ημέρα της πανσελήνου, περισσότερες γεννήσεις, περισσότερες αυτοκτονίες, περισσότερες εμφανίσεις ψυχολογικών διαταραχών. Αυτά τα πιστεύω άραγε αντιστοιχούν στην πραγματικότητα; Όντως παθαίνουν κάτι οι άνθρωποι κάθε 29 ημέρες όταν το φεγγάρι γεμίζει;
Περισσότερες από 100 έρευνες πάνω στο θέμα έρχονται να δώσουν μια αποφασιστική απάντηση στο ερώτημα αυτό. Η απάντηση είναι ένα μεγάλο όχι! Σε όλες τις μελέτες αυτές δεν έχει παρατηρηθεί καμία αύξηση σε οποιαδήποτε από τις προαναφερθείσες κατηγορίες, οι οποίες διερευνήθηκαν. Τα δεδομένα απλώς δεν στηρίζουν τους ισχυρισμούς.
Πως, όμως, προέκυψαν οι ισχυρισμοί αυτοί; Πως δικαιολογούνται από όσους τους πιστεύουν;
Είμαστε φτιαγμένοι από νερό
Η βασική συλλογιστική προέκυψε όταν ο ψυχίατρος Arnold Lieber (1978, 1996) έκανε δημοφιλή την άποψη ότι εφόσον τα τέσσερα πέμπτα του ανθρώπινου σώματος είναι φτιαγμένο από νερό και το φεγγάρι επηρεάζει τις παλίρροιες μέσω της βαρυτικής του έλξης , συνεπώς θα επηρεάζει και το νερό του ανθρώπινου σώματος. Άρα και τον εγκέφαλο. Το επιχείρημα ακούγεται ιδιαίτερα πειστικό. Όπως υποστήριξε ο αστρονόμος George Abel το 1979, όμως, το επιχείρημα αυτό «μπάζει νερά»… Ένα κουνούπι το οποίο κάθεται στο χέρι μας, μας εξασκεί μεγαλύτερη βαρυτική δύναμη από ό,τι το φεγγάρι! Επιπροσθέτως, οι παλίρροιες επηρεάζονται από την απόσταση της σελήνης από τη γη και όχι από το κατά πόσο φαίνεται ολόκληρη η σελήνη ή όχι, δηλαδή, τη φάση της σελήνης. Έτσι καταρρίπτεται η λογική των επιχειρημάτων αυτών.
Για ποιο λόγο όμως τόσοι άνθρωποι γνήσια το πιστεύουν αυτό;
1) Απατηλή συσχέτιση
Η απάντηση μπορεί να είναι ότι πέφτουν θύματα ενός πολύ κοινού σφάλματος λογικής, το οποίο λέγεται απατηλή συσχέτιση. Αυτό σημαίνει ότι όταν τύχει να συμβεί ένα γεγονός το οποίο επιβεβαιώνει την υπόθεσή μας (ότι κάτι παράξενο γίνεται τη νύχτα με πανσέληνο) τότε το θυμόμαστε και μένει στη μνήμη μας. Όταν τίποτα παράξενο δε συμβεί απλώς δε δίνουμε σημασία. Έτσι μας μένουν στη μνήμη μόνο οι φορές που η υπόθεσή μας επιβεβαιώθηκε, δημιουργώντας την απατηλή αίσθηση ότι το φαινόμενο συμβαίνει συχνά. Σαν να λέει κάποιος ότι «κάθε φορά που είμαι στο μπάνιο χτυπάει το τηλέφωνο!» Θυμάται τις φορές που συνέβη, αλλά τις φορές που ήταν στο μπάνιο και δε χτύπησε, ή τις φορές που χτύπησε και δεν ήταν στο μπάνιο, (οι οποίες είναι πολύ περισσότερες), απλά δεν τις θυμάται γιατί δεν τους δίνει σημασία…
2) Ίσως κάποτε να ίσχυε αυτό
Μια δεύτερη πιθανή εξήγηση για την επικράτηση του μύθου αυτού ίσως είναι ότι σε παλαιότερες εποχές όταν είχε πανσέληνο και δεν υπήρχε άλλος φωτισμός, αυτό διατάρασσε τον ύπνο των αστέγων, συμπεριλαμβανομένων και αυτών με ψυχικές διαταραχές. Η διαταραχή του ύπνου σε ορισμένες διαταραχές (ιδιαίτερα σε άτομα με διπολική διαταραχή και σε όσα υποφέρουν από επιληψία) μπορεί να προκαλέσει ανώμαλη συμπεριφορά. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, όντως η πανσέληνος συσχετίστηκε με περίεργες συμπεριφορές, αλλά δεν ήταν η πρωτογενής αιτία. Η έλλειψη ύπνου ήταν αυτή που προκαλούσε τις συμπεριφορές αυτές. Στις σημερινές κοινωνίες, ο εξωτερικός φωτισμός των δρόμων ακυρώνει πλέον οποιαδήποτε παρόμοια επίδραση θα μπορούσε να έχει το φως του φεγγαριού.
Γι αυτό το λόγο, μη μείνετε μέσα στην επόμενη πανσέληνο από φόβο ότι κάτι κακό μπορεί να σας συμβεί. Βγείτε, κι απολαύσετε την! Χέρι χέρι με τον/την αγαπημένο/η σας, ή μόνοι σας ή και με παρέα, ας είναι αυτή η ωραιότερη βραδιά του μήνα!
Σου φάνηκε ενδιαφέρον το άρθρο που διάβασες; Τότε άφησε το email σου για να λαμβάνεις δωρεάν όλα τα νέα άρθρα!
Ευτυχώς δεν πείραξες το ρομαντικό κομμάτι κι έτσι θα απολαύσω το
“φεγγαρόδρομο “του Αυγούστου , στην Αλόννησο!
Καλή δύναμη!
Χαχα, Το ρομαντικό κομμάτι είναι το ομορφότερο και το πιο αυθεντικό!