Πώς αντιδράς όταν νιώθεις ότι αδικείσαι ή όταν απλά κάτι σε ενοχλεί πολύ; Θα μπορούσε να είναι στο πλαίσιο σε μια συντροφική σχέση ή σε μια φιλική ή σε μια εργασιακή.
Συνήθως αντιδράμε με έναν από τους ακόλουθους τρόπους.
Δε μιλάω και μένω
Έγινε κάτι που σε πείραξε και εσύ δε λες τίποτα. Είσαι ενοχλημένος, αλλά λες «Ας δώσω τόπο στην οργή». Δεν μπορεί θα το καταλάβει ότι έκανε βλακεία ο άλλος. «Αφού βγάζει μάτι», ίσως σκέφτεσαι. Μένεις στη σχέση, αλλά δε μιλάς. Ή μπορεί να παραμένεις στη σχέση και να κρατάς μούτρα. Έτσι ελπίζεις ότι ο άλλος θα καταλάβει τι έκανε και ότι ενοχλήθηκε και θα το διορθώσει.
Τι πετυχαίνεις
Πετυχαίνεις είτε ο άλλος να σε αγνοήσει (αν δεν κρατάς μούτρα) και να συνεχίσει κανονικά σαν να μη συμβαίνει τίποτα, είτε να εκνευριστεί μαζί σου (Ωχ πάλι μούτρα κρατάει, τι τον έπιασε αυτή τη φορά). Μέχρι που κάποια στιγμή θα σκάσεις και θα κάνεις ένα Μπαμ και μετά όποιον πάρει ο χάρος.
Γιατί νομίζεις ότι το κάνεις
Διότι είσαι υπεράνω και δε σου αρέσουν οι εντάσεις. Οι άλλοι είναι λογικοί άνθρωποι και θα έπρεπε να καταλαβαίνουν. Εσύ ποτέ δε θα φερόσουν έτσι. Ή μπορεί να σκέφτεσαι: «Τι νόημα έχει εξάλλου. Και να μιλήσω δε θα με καταλάβουν».
Γιατί το κάνεις στην πραγματικότητα
Διότι από μικρό παιδί δε σε άκουγαν οι γονείς σου. Ίσως σε μάλωναν και ήταν αυστηροί, ίσως πολύ απασχολημένοι και κανείς δεν ήταν εκεί γύρω. Έμαθες πως οι άλλοι δε θα σε ακούσουν και αυτή τη λογική συνεχίζεις και εφαρμόζεις στις σχέσεις σου. Και αυτό γίνεται μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία.
Δεν πάει καν το μυαλό σου ότι μια κατάσταση μπορεί να αλλάξει. Θεωρείς ότι απλά πρέπει να την υπομένεις.
Δε μιλάς, οπότε οι άλλοι δεν καταλαβαίνουν τι νιώθεις και συνεχίζουν να κάνουν ό,τι έκαναν. Εσύ μένεις μόνος συναισθηματικά όπως παλιά και βλέπεις να συνεχίζεται το επώδυνο σενάριο της παιδικής σου ηλικίας, δημιουργώντας μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία, χωρίς να συνειδητοποιείς ότι αυτή τη φορά εσύ συμβάλεις ενεργά σε αυτό.
Θυμώνεις και τσακώνεσαι με ένταση
Φωνάζεις και κατηγορείς. Πώς τόλμησαν και σου φέρθηκαν έτσι. Ίσως μειώσεις τον άλλον και «θα τον βάλεις στη θέση του». Προκαλείς μεγάλη αναστάτωση και φασαρία.
Τι πετυχαίνεις
Πετυχαίνεις ο άλλος να σε φοβάται. Να προσέχει μην πει τίποτα γύρω από σένα και το πάρεις στραβά. Πετυχαίνεις, επίσης, ο άλλος να μη σε παίρνει στα σοβαρά. Ακούει μόνο το θυμό σου και όχι αυτό που του λες. Ίσως σε βλέπει σαν ένα θυμωμένο παιδί, που έχει τώρα τα νεύρα του και θα του περάσουν. Ακόμα και αν σταματήσει η συμπεριφορά που θα σε ενοχλεί, θα είναι από φόβο. Όχι επειδή σε κατάλαβε.
Γιατί νομίζεις ότι το κάνεις
Διότι δε θα σε πατήσουν εσένα οι άλλοι. Δε θα φας κι άλλη καταπίεση. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να σου φέρεται όπως του κατέβει. Εσύ θα υπερασπιστείς το δίκιο σου ό,τι και να γίνει. Εσύ ξέρεις ποιο είναι το σωστό και οι άλλοι όχι.
Γιατί το κάνεις στην πραγματικότητα
Διότι ίσως μεγάλωσες σε ένα σπίτι όπου υπήρχαν φωνές και εντάσεις. Είτε οι γονείς μεταξύ τους, είτε εσύ με εκείνους.
Δεν συζητούσατε για τα προβλήματα και δεν καταλαβαινόσασταν. Έπρεπε να φωνάζεις για να ακουστείς. Ή για να ακούσουν εσένα και όχι τα αδέρφια σου.
Ίσως να έχεις κάνει και λίγη θεραπεία και να έχεις περάσει από το στάδιο που δε μιλούσες και να είσαι στο στάδιο όπου τώρα μιλάς και τσακώνεσαι για τα πάντα.
Φωνάζεις και παραμένεις μόνος συναισθηματικά (αφού οι άλλοι ίσως σου κάνουν το χατίρι από φόβο και όχι από κατανόηση), όπως και όταν ήσουν μικρός και δε σε καταλάβαιναν οι γύρω σου.
Αποχωρείς
Μπορεί να φωνάξεις, να τα βροντήξεις και να φύγεις από τη σχέση ή απλά να παραιτηθείς σιωπηλά και να αποχωρήσεις.
Τι πετυχαίνεις
Πετυχαίνεις να σταματήσεις να ζεις το πρόβλημα και πολύ πιθανώς να το ξανασυναντήσεις στην επόμενη σχέση/κατάσταση που θα βρεθείς. Και τότε θα φύγεις ξανά.
Γιατί νομίζεις ότι το κάνεις
Διότι οι άλλοι δε θα σε καταλάβουν. Γιατί να χαλάς το σάλιο σου; Το έχεις ξαναδεί το έργο. Δε θα βγάλει κάπου καλά. Γιατί να σπαταλήσεις χρόνο;
Γιατί το κάνεις στην πραγματικότητα
Και πάλι το σενάριο είναι ότι από μικρό παιδί δεν ακουγόντουσαν οι ανάγκες σου στο σπίτι. Ίσως έδιναν περισσότερη σημασία στα άλλα αδέρφια, ίσως ήσουν το μεσαίο παιδί, ίσως ήταν πολύ κυριευμένοι από τα δικά τους σχέδια για εσένα που δεν άκουγαν τα δικά σου. Σε έναν καβγά στο σπίτι απλά θα κλεινόσουν στο δωμάτιό σου, στην ησυχία σου. Ένιωθες ασφαλής κυρίως μόνος σου. Ήσουν πολύ μόνος.
Φεύγοντας από τη σχέση δεν δίνεις ποτέ την ευκαιρία να δεις κάτι διαφορετικό να συμβαίνει από αυτό που είσαι πεπεισμένος ότι ισχύει. Μένεις με τις δικές σου εγκατεστημένες πεποιθήσεις, για τις οποίες είσαι σίγουρος και ζεις τη ζωή σου μόνος, αλλάζοντας απλά σχέσεις.
Δεν πάει καν το μυαλό σου ότι μια κατάσταση μπορεί να αλλάξει. Θα πρέπει να φύγεις για να νιώσεις καλύτερα. Δυστυχώς κάθε κατάσταση, αναπόφευκτα, κάποιο πρόβλημα θα έχει. Έτσι και στην επόμενη κατάσταση που θα βρεθείς θα βιώσεις τα ίδια και πάντα θα φεύγεις και δε θα είσαι ποτέ καλά.
Η άλλη πρόταση
Μιλάς και μένεις
Συμβαίνει κάτι που σε ενοχλεί και θυμώνεις. Τον χρειάζεσαι τον θυμό. Σε κινητοποιεί να μιλήσεις. Αλλά δε μιλάς θυμωμένα. Εκφράζεις αυτό που σε ενοχλεί ήρεμα αλλά και με σαφήνεια. Μιλάς με ΠΥΓΜΗ, αλλά όχι επιθετικότητα. Με σταθερότητα, χωρίς κορώνες. Όπως στις πολεμικές τέχνες. Με αίσθηση δύναμης, αλλά όχι αίσθηση απειλής.
Κατανοείς ότι όλοι έχουν τα θέματά τους, όλοι ζουν στη δικιά τους πραγματικότητα και είναι φυσιολογικό να συμβαίνουν καταστάσεις όπου θα αδικηθείς. Και είσαι πολύ εντάξει να κάνεις τις «άβολες» συζητήσεις, καθώς αναγνωρίζεις ότι είναι αναπόσπαστο μέρος μιας υγιούς σχέσης.
Όλοι κάνουμε λάθη, θα κάνεις κι εσύ, θα κάνει και ο άλλος. Άνθρωποι είμαστε όλοι. Τι να κάνουμε τώρα.
Γνωρίζεις ότι ΕΧΕΙΣ ΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΝΑ ΕΠΗΡΕΑΣΕΙΣ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ. Οι άλλοι θα σε ακούσουν αν μιλήσεις με τον κατάλληλο τρόπο. Δε φεύγεις και δεν υπομένεις. Μένεις και προσπαθείς να κάνεις τη σχέση καλύτερη. Γίνεται.
Τι πετυχαίνεις
Πετυχαίνεις να αυξήσεις δραματικά την πιθανότητα να γίνεις ακουστός (τίποτα δεν είναι 100% σίγουρο στις ανθρώπινες σχέσεις).
Δεν κρύβεσαι πίσω από τη δικαιολογία ότι «Εγώ μπορώ να συζητήσω, αλλά οι άλλοι δεν μπορούν να συζητάνε» που χρησιμοποιούν όσοι είναι στο πρώτο σενάριο και ρίχνουν την ευθύνη στον άλλον. Αναλαμβάνεις την ευθύνη που ΣΟΥ αντιστοιχεί και κάνεις το ΔΙΚΟ ΣΟΥ ΧΡΕΟΣ για τη σχέση. Μπορείς να επηρεάσεις ΜΟΝΟ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΣΟΥ. Κάνε λοιπόν αυτό που σου ΣΟΥ αντιστοιχεί.
Και αφού εκφράσεις την φυσιολογική ενόχλησή σου, μετά ακούς τι έχει και ο άλλος να πει, γιατί ξέρεις ότι κατά βάση οι προθέσεις όλων μας είναι καλές, αλλά είναι τόσο εύκολο να χαθούμε στη μετάφραση.
Και αν τελικά δε δουλέψει η σχέση, αν ο άλλος δεν καταφέρει να καταλάβει παρά τη δική σου ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΔΥΝΑΤΗ προσπάθεια, τότε θα φύγεις ήρεμος, γιατί ξέρεις ότι εσύ έκανες ό,τι καλύτερο μπορούσες. Έχεις τη συνείδησή σου καθαρή. Δεν ήταν πια στο χέρι σου. Δε θα έχεις τύψεις ή δεύτερες σκέψεις.
Δυστυχώς
Δυστυχώς κανένας δε μας μαθαίνει πώς να συζητάμε και πώς να διαχειριζόμαστε τις διαφωνίες. Γι αυτό αφιερώνω ένα Κεφάλαιο στο τελευταίο μου βιβλίο, εξηγώντας τις αρχές της αποτελεσματικής επικοινωνίας.
Κι όμως το να μπορέσουμε να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας με τρόπο που θα γίνουν κατανοητά κάνει τεράστια διαφορά. Είναι η διαφορά ανάμεσα στο να νιώσουμε Μόνοι ή Μαζί. Και είναι η διαφορά ανάμεσα στο να νιώσουμε ότι κάνουμε αυτό που μπορούμε αντί για να παραμένουμε στην παιδική θέση του να περιμένουμε οι άλλοι να μας καταλάβουν, όπως ποτέ δε μας κατάλαβαν οι γονείς μας.
Ευτυχώς
Ευτυχώς ποτέ δεν είναι αργά. Οι ενήλικες έχουμε την ικανότητα να μπορούμε να διαχειριστούμε πολύ περισσότερες εντάσεις και δύσκολες συζητήσεις από όσες θεωρεί ο παιδικός εαυτός μας.
Αν βρίσκεις τον εαυτό σου στις πρώτες τρεις κατηγορίες, μη σε κατηγορήσεις. Οι περισσότεροι κάπου εκεί είμαστε. Σχεδόν κανείς δε μεγάλωσε ιδανικά. Δε φταίμε εμείς. Ούτε οι γονείς μας φταίνε. Είχαν και εκείνοι τα δικά τους από τους δικούς τους γονείς. Δεν είναι εύκολο να είσαι άνθρωπος.
Δείξε συμπόνοια στον εαυτό σου, αλλά και στους άλλους. Όλοι παλεύουμε σε αυτή τη ζωή.
Ας παλέψουμε περισσότερο ΜΑΖΙ και λιγότερο μόνοι…
Σου φάνηκε ενδιαφέρον το άρθρο που διάβασες; Τότε άφησε το email σου για να λαμβάνεις δωρεάν όλα τα νέα άρθρα!
Γροθιά στο στομάχι.
Όλες οι πραγματικότητες γραμμένες τόσο αναλυτικες κ επεξηγηματικές. Μπράβο Δημήτρη ! Άξιος. Σε ευχαριστούμε
Μπραβο που μπορείς και τις βλέπεις και τις παραδέχεσαι…
Αγαπητέ Δημήτριε καλό μεσημέρι……
Το διάβασα το άρθρο σου με προσοχή όμως θεωρώ ότι οι ανθρώπινες σχέσεις είναι το δυσκολότερο θέμα προς συζήτηση και δεν υπάρχουν κανόνες και κανονισμοί , γνώμη μου…. Εκμεταλλεύονται τον καλό άνθρωπο σε εισαγωγικά και δεν θεωρώ αδύναμο όποιον είναι καλός άνθρωπος απλά υπάρχουν οι άνθρωποι ” καθίκια ” που έχουν μάθει να φέρονται απάνθρωπα….Το να προσφέρεις στον συνάνθρωπο σου το θεωρώ θεϊκό και όχι ταπεινωτικό….η απαξιωτικό…..
Λοιπόν ας βάλουμε πλέον στην θέση τους τα πράγματα και ας μάθουμε ακόμα και μέσω σεμιναρίων εάν χρειάζεται τι θα πει άνθρωπος ( άνω θρωσκω ) και πως πρέπει να συμπεριφέρομαστε στους ανθρώπους που μας ευεργετούν….Ουδείς αχαριστοτερος του ευεργεθηντεντος ανθρώπου….! Ο θυμός είναι χρήσιμος για αυτόν τον λόγο μας τον εμφύσησε ο Θεός αλλά όχι να τον χρησιμοποιούμε με λάθος σκοπό….Εκτονωνομαστε και δεν καταπίνουμε με αποτέλεσμα να αρρωσταίνουμε ….
Είναι εύκολο να λέμε ότι δεν υπάρχουν κανόνες και κανονισμοί γιατί έτσι δεν μπαίνουμε στη διαδικασία να τους μελετήσουμε και να κάνουμε κάτι για την κατάστασή μας. Φταίνε απλά οι κακοί άλλοι. Αλλά δεν είναι έτσι. Υπάρχουν κανόνες και όλοι συμβάλουμε στο δράμα που ζούμε. Σκέψου το για εσένα αν θέλεις.
Σ’ ευχαριστούμε πραγματικά γι’ αυτό το άρθρο!!!
Όμως εσύ Δημήτρη μας συμβουλεψες σε άλλο άρθρο να φεύγουμε μακριά από τους τοξικούς ανθρώπους, γιατί δεν μας κάνουν καλό.Επαναλαμβανονται και τι θα γίνεται; όλο θα λέμε τα ίδια και τα ίδια, δεν αλλάζουν!
Μου κάνει εντύπωση να έχω πει κάτι τέτοιο, επειδή δεν πιστεύω ότι υπάρχουν τοξικοί άνθρωποι. Ίσως να αναφέρεσαι σε άρθρο κάποιου άλλου;