Τελικά, είναι μονογαμική ή πολυγαμική η φύση μας; Η απάντηση.

Είναι μια ερώτηση που έχει απασχολήσει σχεδόν όλους. Ποια είναι η φύση μας; Είμαστε φτιαγμένοι για να έχουμε μια σχέση με έναν σύντροφο για πάντα ή για να έχουμε πολλούς συντρόφους ταυτόχρονα;

Η απάντηση θα μας εκπλήξει (αλλά ίσως όχι και τόσο…)

Το άρθρο βασίζεται εξ ολοκλήρου στο βιβλίο: The Red Queen, (Sex and the Evolution of Human Nature) by Matt Ridley

Η απάντηση

Για όσους δε θέλετε να διαβάσετε το λεπτομερές άρθρο, η απάντηση είναι πως

Είμαστε σχεδιασμένοι για να ζούμε σε ένα μονογαμικό σύστημα, το οποίο όμως βρίθει (εκατέρωθεν) από μοιχεία.

Για τη λογική της απάντησης συνεχίστε να διαβάζετε.

Πώς θα απαντήσουμε;

Ας ξεκαθαρίσουμε πως για να απαντήσουμε στο ποια είναι η φύση του ανθρώπου θα χρειαστεί να αποτανθούμε στη…φύση. Στην εξελικτική πορεία του ανθρώπου και στο τι κάνουν τα άλλα ζώα που ζούνε σε παρόμοιες συνθήκες με εμάς. Όχι στην ηθική, ή στην κοινωνία ή στην κουλτούρα. Μόνο στη φύση, γιατί η ερώτηση αφορά στη φύση μας σαν είδος.

Τα ευρήματα των ερευνών δεν αποτελούν ηθικό κώδικα, ούτε ένδειξη του «σωστού». Απλά μια επιστημονική συλλογιστική του ποια είναι η ανθρώπινη φύση. Στόχος του άρθρου (όπως και γενικά η δική μου φιλοσοφία) είναι η η κατανόηση και όχι η δικαιολόγηση.

Γιατί ζευγαρώνουν οι οργανισμοί;

Ας ξεκινήσουμε με τα βασικά. Για ποιο λόγο ζευγαρώνουν τα ζώα; Η απάντηση είναι ότι κάθε ζώο, είτε θηλυκό είτε αρσενικό, επιλέγει το πώς θα ζευγαρώσει μόνο με ένα σκοπό:

Ψάχνει τον καλύτερο τρόπο για να περάσει τα γονίδιά του στην επόμενη γενιά.

Αυτή είναι η βάση της συλλογιστικής στη σημερινή επιστημονική κοινότητα.

Ψάχνει τον αποτελεσματικότερο τρόπο να περάσει όσο περισσότερο γονίδια μπορεί στην επόμενη γενιά και να τους δώσει τα καλύτερα εφόδια ώστε να επιβιώσουν στον κόσμο.

Αρσενικό-θηλυκό και ο κανόνας της γονεϊκής επένδυσης

Ένας κανόνας που παρατηρείται στη φύση είναι πως όσο λιγότερο επενδύει στη γονεϊκότητα το ένα φύλο, τόσο πιο πιθανό είναι να φλερτάρει με άλλους συντρόφους και να κυνηγάει το άλλο φύλο.

Αυτός είναι ένας κανόνας που ισχύει ευρέως και μπορούμε να το δούμε καλύτερα μελετώντας τις σπάνιες εξαιρέσεις. Υπάρχουν 30 είδη πουλιών (ένα από τα οποία ο φαλαρόποδας) όπου το θηλυκό είναι μεγαλύτερο σε μέγεθος από το αρσενικό. Σε όλα αυτά τα είδη το θηλυκό γεννάει τα αυγά, αλλά το αρσενικό τα κλωσάει και μεγαλώνει μετά τα μικρά, ενώ το θηλυκό φλερτάρει επιθετικά με νέα αρσενικά.

Ο συγγραφέας του βιβλίου στο οποίο βασίζεται το άρθρο, αναφέρει ένα παράδειγμα όπου είχε δει τριάντα θηλυκά να φλερτάρουν ένα καημένο (όπως το λέει) αρσενικό, το οποίο σχεδόν το είχαν πνίξει. Ο λόγος που τα θηλυκά μπορούσαν να το κάνουν αυτό, είναι ότι τα ταίρια τους ήταν στη φωλιά και κλώσαγαν τα αυγά, οπότε εκείνα ήταν ελεύθερα να βγουν και να αναζητήσουν νέα αρσενικά να ζευγαρώσουν.

Ο συνήθης κανόνας στη φύση (ιδιαίτερα στα θηλαστικά) είναι βέβαια πως το θηλυκό έχει μεγαλύτερη γονεϊκή επένδυση, λόγω της κύησης και του θηλασμού και έτσι τα αρσενικά είναι ελεύθερα να φλερτάρουν άλλα διαθέσιμα θηλυκά για να ζευγαρώσουν.

Άντρες και γυναίκες

Εφαρμόζοντας τον κανόνα της γονεϊκής επένδυσης στους ανθρώπους συνειδητοποιούμε πως είναι ξεκάθαρη ασύμμετρη. Εννέα μήνες εγκυμοσύνης συγκρινόμενοι με πέντε λεπτά (στην καλύτερη) διασκέδασης. Αυτό υποδεικνύει ότι είναι στη φύση των αντρών να φλερτάρουν και να κυνηγάνε τις γυναίκες. Ενδεικτικά, δεν υπάρχει καμία κοινωνία στον κόσμο, όπου η γυναίκα να ζητάει τον άντρα σε γάμο…

Η ασύμμετρη γονεϊκή επένδυση στους ανθρώπους έχει και άλλες συνέπειες. Σημαίνει ότι είναι στο συμφέρον των αντρών να ζευγαρώσουν με όσες περισσότερες γυναίκες γίνεται, ώστε να περάσουν όσο περισσότερες φορές μπορούν τα γονίδιά τους στην επόμενη γενιά. Αντιθέτως, οι γυναίκες δεν κερδίζουν πολλά από το να ζευγαρώσουν με πολλούς άντρες, καθώς μια φορά το χρόνο μένουν έγκυες, οπότε η ποσότητα των αντρών δεν είναι το βασικό στοιχείο που θα τους απασχολήσει γενετικά.

Αυτό αποτυπώνεται στο γεγονός πως στατιστικά οι άντρες είναι πολύ πιο πιθανό να έχουν πιο πολλά παιδιά σε σχέση με τις γυναίκες. Πχ άντρες που κάνουν δεύτερο γάμο είναι πολύ πιο πιθανό να κάνουν παιδιά και με τις δυο συζύγους από ό,τι είναι οι γυναίκες να κάνουν παιδιά και με τους δυο συζύγους.

Ομοφυλοφιλία και οι διαφορές των δυο φύλων

Η τάση των αντρών για να ζευγαρώνουν (να κάνουν περιστασιακό σεξ) περισσότερο ίσως φαίνεται και από έναν αναπάντεχο τομέα. Τα ομοφυλοφιλικά ζευγάρια. Είναι γνωστό ότι τα περισσότερα γκέι-μπαρ είναι μέρη όπου μπορείς να πας να βρεις κάποιον για να κάνεις σεξ για μια νύχτα και οι γκέι-σάουνες είναι μέρη όπου μπορεί ένας γκέι άντρας να πάει και να κάνει σεξ με πολλά άγνωστα μεταξύ τους άτομα.

Οι ομοφυλόφιλοι άντρες κάνουν σταθερές σχέσεις και έχουν ανάγκη τη συναισθηματική εγγύτητα όπως όλοι, αλλά ταυτόχρονα, η απιστία είναι μεγαλύτερο πρόβλημα στα γκέι ζευγάρια αντρών από ό,τι στα ετεροφυλοφιλικά ζευγάρια.

Αντιθέτως, στα γκέι ζευγάρια γυναικών παρατηρείται μια εντελώς διαφορετική εικόνα. Οι γκέι γυναίκες σπάνια κάνουν σεξ με αγνώστους, κάνουν σταθερές σχέσεις με μικρό ρίσκο απιστίας και έχουν κατά μέσο όρο λιγότερες από δέκα ερωτικές συντρόφους στη ζωή τους.

Σαφώς τα ανωτέρω δεν ισχύουν για όλους τους γκέι άντρες και όλες τις γκέι γυναίκες, αλλά ισχύουν κατά μέσο όρο.

Μια εξήγηση γι αυτό το φαινόμενο είναι ότι οι ομοφυλόφιλοι άντρες συμπεριφέρονται σαν άντρες, αλλά πιο έντονα, και οι ομοφυλόφιλες γυναίκες συμπεριφέρονται σαν γυναίκες, αλλά πιο έντονα.

Ένα συμπέρασμα είναι λοιπόν πως και οι ετεροφυλόφιλοι άντρες θα είχαν την τάση να συμπεριφερθούν με παρόμοιο τρόπο, δηλαδή να έχουν μια σταθερή σχέση και να κάνουν περιστασιακό σεξ, αν οι γυναίκες ενδιαφερόντουσαν εξίσου.

Ο Αμερικάνος ανθρωπολόγος Donald Symons υποστηρίζει πως η επιθυμία για μονογαμική σταθερή σχέση με μια σύντροφο ζωής και η επιθυμία για περιστασιακό σεξ με άλλες γυναίκες, δεν είναι αμοιβαία αποκλειόμενες επιθυμίες για έναν ετεροφυλόφιλο άντρα γενετικά.

Φαίνεται πως η τάση των αντρών θα ήταν να είναι πολυγαμικοί αν οι γυναίκες τους το επέτρεπαν.

Η ατάκα: «Δε σήμαινε τίποτα για μένα. Ήταν μόνο σεξ» μπορεί όντως να ισχύει για έναν άντρα, χωρίς βέβαια να σημαίνει ότι αυτή θα έπρεπε να είναι αποδεκτή συμπεριφορά από μια γυναίκα.

Χαρέμι ή ζευγάρι; (στα ζώα)

Αν όμως οι άντρες θέλουν πολλές γυναίκες, τότε πώς μπορεί να γίνει αυτό; Η απάντηση είναι ότι δεν εξαρτάται από αυτούς…

Στο ζωικό βασίλειο ένα θηλυκό έχει μια επιλογή να κάνει. Να μπει σε ένα χαρέμι με ένα δυνατό αρσενικό, (άρα ένα αρσενικό με καλά γονίδια για τα παιδιά της) αλλά να μεγαλώσει το παιδί μόνη της, ή να βρει ένα σύντροφο ζωής που θα τη βοηθήσει με το μεγάλωμα των παιδιών της;

Τι είναι πιο σημαντικό να της παρέχει το αρσενικό; Τα πλεονεκτήματα της ασφάλειας και μιας πλούσιας διατροφικά περιοχής ή τα πλεονεκτήματα της γονεϊκής βοήθειας. Θέλει πάροχο ή πατέρα; Το φυσικό περιβάλλον θα επηρεάσει την απόφασή της.

Η απάντηση σε αυτό το δίλημμα είναι που καθορίζει στη φύση αν ένα είδος θα γίνει πολυγαμικό ή μονογαμικό. Αν για παράδειγμα ένα αρσενικό έχει μια αρκετά πλούσια σε τροφή περιοχή, τότε το θηλυκό ευχαρίστως επιλέγει την διατροφική ασφάλεια και μεγαλώνει το παιδί της μόνη (πχ στους γορίλλες).

Αν όμως η περιοχή που ζουν δεν υποστηρίζει πολλά «άτομα» τότε το θηλυκό θα επιλέξει ένα αρσενικό μόνο ώστε να είναι καλύτερος πατέρας για τα παιδιά της, πχ Gibbon.

Το ενδιαφέρον είναι ότι παρά το γεγονός ότι τα αρσενικά πάντα κυνηγάνε τα θηλυκά, τελικά τα θηλυκά είναι αυτά που καθορίζουν αν ένα είδος θα είναι πολυγαμικό ή μονογαμικό.

Χαρέμι ή ζευγάρι; (στους ανθρώπους)

Κάτι παρόμοιο παρατηρείται και σε ορισμένες φυλές ανθρώπων ακόμα και τώρα.

Στη φυλή Kipsigy στην Κένυα, οι πλούσιοι άντρες έχουν πιο πολλές αγελάδες και πιο πολλές συζύγους. Η πολυγαμία επιλέγεται οικειοθελώς από τις γυναίκες.

Το ίδιο έχω βιώσει και εγώ από προσωπική μου εμπειρία.

Θυμάμαι έντονα το ταξίδι μου στην Κένυα, και την έκπληξή μου όταν ο οδηγός μας είπε: «Η γυναίκα μου με πιέζει να παντρευτώ κι άλλη γυναίκα. Οι δουλειές είναι πολλές και δεν προλαβαίνουμε. Είμαι Χριστιανός και δεν μπορώ να παντρευτώ δυο φορές, αλλά με τον νόμο των Μασάαι μπορώ να το κάνω». Η οικονομία καθορίζει την πολυγαμία.

Επίσης θυμάμαι στο Λονδίνο να μου λέει ένας οδηγός ταξί από την Γκάνα, ότι στη χώρα του, μπορεί ένας άντρας να παντρευτεί πολλές γυναίκες αν θέλει, αλλά θα πρέπει να χτίσει ένα σπίτι στην κάθε μια. Αν χωρίσει, το σπίτι το κρατάει η γυναίκα. Και πάλι η οικονομία καθορίζει την πολυγαμία.

Στο ταξίδι μου στη Ναμίμπια επισκεφθήκαμε τη φυλή των Χίμπα. Οκτώ γυναίκες ζούσαν αρμονικά μεταξύ τους και μεγάλωναν τα παιδιά δυο αντρών, οι οποίοι όταν πήγαμε ήταν ακροβολισμένοι κάπου και έβοσκαν τα πρόβατα. Εκείνες χαρωπές μας συνάντησαν και συζητήσαμε, εξηγώντας μας τον τρόπο ζωής τους. Οι άντρες  βόσκουν τα πρόβατα και οι γυναίκες μεγαλώνουν τα παιδιά και φροντίζουν το φαγητό της ομάδας. Να πω την αλήθεια τους λυπήθηκα τους άντρες όλη μέρα μόνους και απομονωμένους με τα πρόβατα (ίσως και μακριά ο ένας από τον άλλον), ενώ οι γυναίκες συζητούσαν και φαινόταν να περνούσαν ομαδικά όμορφα μεταξύ τους και μαζί με τα παιδιά.

Πάροχος ή πατέρας; Ένα δίλημμα που ίσως να μην είναι τόσο ξένο για μια γυναίκα ακόμα και εκτός της Αφρικής…

Είναι πάντα όλα καλά;

Τι έχει να πει μια γυναίκα όμως αν είναι να μοιραστεί τον άντρα της με μια άλλη; Διαχρονικά, είτε θα έπρεπε να την πιέσει ο άντρας, (όπως σε πολλά δεσποτικά καθεστώτα) είτε να την «εξαγοράσει». Για παράδειγμα σε πολλές φυλές στην Αφρική τα παιδιά της πρώτης γυναίκας έχουν ειδικά προνόμια. Επίσης σε μέρη της Αφρικής η νομοθεσία προβλέπει πως η πρώτη γυναίκα κληρονομεί το 70% της περιουσίας του άντρα. Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζεται η συνεργασία της.

Στην Δύση υπάρχουν νόμοι ενάντια στην πολυγαμία. Ποιους όμως προστατεύουν τελικά αυτοί οι νόμοι; Τους άντρες ή τις γυναίκες;

Σύμφωνα με τη λογική που αναπτύσσεται εδώ, αν κάθε γυναίκα προτιμούσε να είναι η δεύτερη ή τρίτη γυναίκα ενός πλούσιου ή δυνατού άντρα, τότε θα υπήρχε στο τέλος έλλειψη από διαθέσιμες γυναίκες και πολλοί φτωχοί άντρες θα παρέμεναν (δυστυχώς γι αυτούς) άγαμοι. Οι νόμοι περί μονογαμίας, φαίνεται τελικά να υπάρχουν για να προστατεύουν τους άντρες και όχι τις γυναίκες…

Το φυσικό μας σύστημα και η οικονομία

Ποιο είναι λοιπόν το φυσικό μας σύστημα ζευγαρώματος σαν είδος; Πρέπει να είναι το σύστημα το οποίο ίσχυε πριν από χιλιάδες χρόνια στις κοινωνίες των τροφοσυλλεκτών προγόνων μας στις σαβάνες της Αφρικής.

Η παρατήρηση μοντέρνων φυλών που ζουν όπως ζούσαν οι άνθρωποι πριν την αγροτική επανάσταση, δείχνει πως ανάλογα με την οικονομία της εκάστοτε περιοχής οι άντρες ήταν ικανοί να είναι πολυγαμικοί και οι γυναίκες να μπαίνουν σε χαρέμια (παρά τις διαμαρτυρίες των άλλων γυναικών-συζύγων). Αν όμως η οικονομία δεν το επέτρεπε, τότε οι άντρες μπορούσαν να είναι καλοί πατέρες και οι γυναίκες να τους μονοπωλούν ζηλοφθόνως (και εκείνοι τις γυναίκες τους).

Συνεπώς, η ανθρωπότητα έχει πολλά πιθανά συστήματα ζευγαρώματος. Ένα για κάθε οικονομική κατάσταση.

Η Αγροτική Επανάσταση και τα χαρέμια

Οι τροφοσυλλέκτες δεν μπορούσαν να συλλέξουν και να αποθηκεύσουν πολύ πλούτο. Η αγροτική επανάσταση έφερε τα πάνω-κάτω, όμως και η ικανότητα αποθήκευσης πλούτου δημιουργήθηκε. Αυτό έφερε τη δημιουργία των χαρεμιών σε άλλη διάσταση! Απλές αγροτικές οικονομίες, συχνά έχουν χαρέμια με έως και 100 γυναίκες ανά αρχηγό.

Ο Κινέζος αυτοκράτορας Fei-Ti είχε έως και 10,000 γυναίκες στο χαρέμι του. Φυλασσόντουσαν μέσα σε τείχη και τις περιποιούνταν νεαρές κοπέλες (πριν να τους έρθει περίοδος) και ευνούχοι (για να μην μπορούν να ζευγαρώσουν).

Οι άνθρωποι του αυτοκράτορα κρατούσαν λεπτομερή ημερολόγια ωορηξίας των γυναικών και ο αυτοκράτορας έπρεπε να διατηρεί το σπέρμα του για δυο γυναίκες την ημέρα. Αρκετοί αυτοκράτορες παραπονιόντουσαν για τα δύσκολα σεξουαλικά τους καθήκοντα.

Φαίνεται πως τελικά τα χαρέμια δεν είχαν σαν στόχο την σαρκική απόλαυση του αυτοκράτορα, όπως ίσως θα υποθέταμε σήμερα κοιτάζοντας προς τα πίσω. Αντιθέτως, ήταν προσεχτικά σχεδιασμένες μηχανές γονιμοποίησης, με στόχο τη διάδοση των γονιδίων του, όπως η φύση επιτάσσει.

Σεξ και βία

Είναι στη φύση των αρσενικών να ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τα θηλυκά. Αν ο πόλεμος ήταν κάτι που κληρονομήσαμε από την εχθρότητα ανάμεσα σε ομάδες αρσενικών για πρόσβαση στα θηλυκά, τότε θα έπρεπε οι περισσότεροι πόλεμοι ανάμεσα σε φυλές να γίνονται για τους ίδιους λόγους, ακόμα και σήμερα.

Αν και η επικρατούσα άποψη ήταν ότι οι πόλεμοι γινόντουσαν για περιοχές και πρόσβαση σε αγαθά, τελικά φαίνεται πως οι πόλεμοι γινόντουσαν για τις γυναίκες. Αν έχεις περισσότερα αγαθά, θα έχεις και περισσότερες γυναίκες, αφού.

Είναι επίσης γνωστό, ότι μέχρι και σήμερα, όταν ένας στρατός καταλαμβάνει μια νέα περιοχή συμβαίνουν πολλοί βιασμοί. Ακριβώς όπως κάνουν και οι χιμπατζήδες. Όταν πολεμήσουν μια γειτονική ομάδα και σκοτώσουν τα αρσενικά της, αμέσως «γονιμοποιούν» τις θηλυκές της νέας ομάδας.

Όλες οι έρευνες σε πιο πρωτόγονες κοινωνίες πριν προλάβουν τα κράτη να επιβάλουν τους νόμους τους, έβρισκαν ότι υπήρχαν συχνή βία ανάμεσα στις φυλές. Μια έρευνα υπολογίζει ότι περίπου το ένα τέταρτο των αντρών σκοτωνόντουσαν σε αυτές τις κοινωνίες από άλλους άντρες. Το βασικό κίνητρο ήταν το σεξ.

Ίσως να μην είναι τόσο δύσκολο να το πιστέψουμε αυτό εμείς. Οι Έλληνες άλλωστε πήγαν μέχρι την Τροία για την Ωραία Ελένη!

Τα νόθα παιδιά

Σε μια καταπληκτική πρόσφατη μελέτη στη δυτική Ευρώπη, τα ακόλουθα ευρήματα προέκυψαν: Παντρεμένα θηλυκά επιλέγουν να έχουν εξωσυζυγικές σχέσεις με αρσενικά που είναι κυρίαρχα, μεγαλύτερα, πιο όμορφα, πιο συμμετρικά στην όψη και παντρεμένα. Τα θηλυκά είναι πολύ πιο πιθανό να έχουν εξωσυζυγικές σχέσεις αν τα ταίρια τους είναι υποτακτικά, νεαρότερα, λιγότερο όμορφα, ή έχουν ασύμμετρα στοιχεία στην όψη τους. Πλαστικές χειρουργικές επεμβάσεις για να βελτιώσουν την όψη του αρσενικού διπλασιάζουν τις πιθανότητές του να έχει μια εξωσυζυγική σχέση. Όσο πιο όμορφο είναι ένα αρσενικό, τόσο λιγότερο φροντιστικό είναι σαν πατέρας. Η έρευνα βρήκε πως περίπου ένα στα τρία παιδιά τα οποία γεννιούνται στη Δυτική Ευρώπη είναι προϊόν μοιχείας.

Αν σας ανησυχούν αυτά τα ευρήματα, ή το βρίσκετε δύσκολο να τα πιστέψετε, μην ανησυχείτε.

Δεν αναφέρονται σε ανθρώπους αλλά σε πληθυσμούς από χελιδόνια!

Ένας άλλος κόσμος;

Τα αρσενικά ανταγωνίζονται το ένα το άλλο για τη θέση τους στην ιεραρχία. Τα πιο πολλά αρσενικά είναι μονογαμικά. Η πολυγαμία εμποδίζεται από τα θηλυκά που δεν τους αρέσει να μοιράζονται τα ταίρια τους και κυρίως τη συνεισφορά των αρσενικών στο μεγάλωμα των παιδιών. Αν και θα μπορούσαν να μεγαλώσουν τα παιδιά μόνες τους, η οικονομική συνεισφορά των αντρών τους είναι πολύτιμη.

Αλλά η απαγόρευση της πολυγαμίας δεν εμποδίζει τα αρσενικά από το να ψάχνουν να ζευγαρώσουν εκτός σχέσης. Η μοιχεία είναι πολύ κοινή. Είναι πιο κοινή ανάμεσα σε υψηλής κυριαρχίας αρσενικά και θηλυκά όλων των τάξεων. Για να την εμποδίσουν, τα αρσενικά προσπαθούν να περιφρουρούν τις γυναίκες τους, είναι πολύ βίαια προς τους εραστές των συζύγων τους και κάνουν σεξ με τις συζύγους τους συχνά, όχι μόνο όταν είναι γόνιμες.

Αυτή είναι η ζωή των χελιδονιών με ανθρωπομορφική περιγραφή. Εύκολα όμως θα μπορούσαμε να πιστέψουμε ότι ίσως να αφορούσε τους ανθρώπους.

Τα θηλυκά δεν είναι παθητικά

Γιατί λοιπόν υπάρχει ο γάμος, όταν οι άντρες είναι πολυγαμικοί κατά βάση; Ο λόγος είναι πως οι γυναίκες δεν είναι παθητικές παίκτριες στην σκακιέρα του ζευγαρώματος και έχουν και εκείνες τους δικούς τους σκοπούς που προωθούν.

Μέχρι πρότεινος νομίζαμε πως τα θηλυκά δεν είχαν λόγο στο σεξ στο ζωικό βασίλειο και τα αρσενικά επέλεγαν πώς να ζευγαρώνουν. Αυτό συνέβαινε επειδή οι επιστήμονες, οι οποίοι μελετούσαν τα ζώα ήταν άντρες και προέβαλαν τα δικά τους πιστεύω πάνω στα ζώα… Μόλις άρχισαν γυναίκες επιστήμονες να παρατηρούν τα ζώα, μια νέα εικόνα προέκυψε, όπως περιγράφω στο νέο μου βιβλίο.

Τα θηλυκά ζητούσαν και προκαλούσαν το σεξ ενεργά, όπως και τα αρσενικά, δημιουργώντας τις δικές τους περιπέτειες.

Πώς όμως επιλέγουν τα θηλυκά τους εραστές τους;

Σε πληθυσμούς πουλιών τα θηλυκά δε θα έχουν μια περιπέτεια με έναν εργένη, γιατί τα άλλα θηλυκά τον έχουν απορρίψει, άρα δεν είναι γενετικά τόσο καλός, αλλά θα έχουν μια περιπέτεια με έναν παντρεμένο. Γιατί τα γονίδιά του είναι ήδη εγκεκριμένα από μια άλλη θηλυκιά. Με την περιπέτεια μπορεί να προκύψουν νόθα παιδιά που θα τα μεγαλώσει το ταίρι του θηλυκού.

Παρόμοια πράγματα φαίνεται να ισχύουν και με τους ανθρώπους. Σε μια έρευνα σε ένα μπλοκ διαμερισμάτων στο Liverpool βρήκαν ότι 4 στα 5 παιδιά ανήκε στον πατέρα της σχέσης. Το άλλο παιδί όμως ανήκε σε κάποιον άλλον. Έρευνες σε άλλα σημεία της Νότιας Αγγλίας έφεραν παρόμοια αποτελέσματα. Φαίνεται πως οι γυναίκες το έπαιζαν διπλό ταμπλό. Έκαναν παιδιά με γενετικά ανώτερους άντρες, ενώ δεν εγκατέλειπαν τους συζύγους τους.

Σε μια έρευνα σε γυναίκες που είχαν εξωσυζυγικές σχέσεις, είδαν ότι οι «άπιστες» γυναίκες έκαναν σεξ με τον εραστή τους (εσκεμμένα ή όχι) τις γόνιμες μέρες τους. Οπότε ενώ έκαναν διπλάσιο σεξ με τον σύζυγό τους, ήταν ελαφρώς πιο πιθανό να κάνουν το παιδί του εραστή παρά του συζύγου.

Και πάλι το ίδιο μοτίβο. Σύζυγος πάροχος, αλλά εραστής για τα γονίδια.

Σαν αποτέλεσμα αυτού του φαινομένου, η νομοθεσία σε κάθε κράτος ορίζει την μοιχεία σε σχέση με το αν είναι παντρεμένη ή όχι η γυναίκα. Αν ο μοίχος άντρας είναι και εκείνος παντρεμένος δεν έχει σημασία. Ο λόγος γι αυτό είναι η πιθανότητα να υπάρξουν «ξένα» παιδιά σε μια οικογένεια και η αβεβαιότητα που δημιουργείται σε σχέση με αυτό.

Η απιστία είναι μια γενετικά ασύμμετρη κατάσταση. Η γυναίκα δε χάνει κάτι γενετικά από την απιστία του άντρα. Ο άντρας μεγαλώνει άθελά του ένα ξένο παιδί.

Γιατί υπάρχει η απιστία;

Τα δεδομένα είναι πως η απιστία είναι ευρύτατα διαδεδομένη στο ζωικό βασίλειο σε πολλά μονογαμικά είδη. Ο λόγος που η απιστία υπάρχει είναι γιατί επιτρέπει στα αρσενικά να έχουν περισσότερα παιδιά και στα θηλυκά να έχουν καλύτερα παιδιά.

Οι πιο πρωτόγονες τροφοσυλλεκτικές κοινωνίες ήταν πολύ σπάνιο να είναι πολυγαμικές, αλλά όταν οι ερευνητές εξετάζανε τη μοιχεία, έβλεπαν ότι ήταν πολύ κοινή.

Στις φυλές των Πυγμαίων, έγινε μια έρευνα για το κουτσομπολιό και είδαν ότι ήταν πολύ έντονο. Ο καλύτερος τρόπος για να αποφεύγουν οι άντρες να έχει εξωσυζυγική σχέση η γυναίκα τους, είναι να τους δείχνουν ότι ήξεραν τι συνέβαινε στο χωριό.

Το ζευγάρωμα είναι ένας διαρκής αγώνας ανάμεσα στα αρσενικά και στα θηλυκά όπου το κάθε φύλο προσπαθεί να βρει την καλύτερη ευκαιρία για να βεβαιώσει ότι τα γονίδιά του θα περάσουν στην επόμενη γενιά.

Ένα αποτέλεσμα αυτού είναι ότι σε κοινωνίες που η κοινωνική κατάταξη είναι πιο έντονη (πχ στην Ινδία με τις κάστες) οι φτωχές οικογένειες προτιμούν τα κορίτσια από τα αγόρια, αφού είναι πιο πιθανό να ζευγαρώσει μια φτωχή κοπέλα από έναν φτωχό άντρα, ενώ οι πλούσιες κάστες προτιμούν τα αγόρια από τα κορίτσια, αφού ένα αγόρι μπορεί να έχει πιο πολλούς απογόνους (με πολλές εξωσυζυγικές σχέσεις) από ό,τι ένα κορίτσι (ας θυμηθούμε ότι η μοιχεία ήταν πιο πιθανή ανάμεσα σε υψηλής ιεραρχίας αρσενικά και θηλυκά όλων των τάξεων στα χελιδόνια).

Στο σήμερα

Τέλος, τόσο η μοιχεία όσο και η αποδοκιμασία της είναι φυσικά. Είναι μέρος της φύσης μας. Είναι ο αέναος αγώνας ανάμεσα στα αρσενικά και τα θηλυκά για την καλύτερη μετάδοση των γονιδίων τους στην επόμενη γενιά. Η ερωτική ζήλεια φαίνεται να είναι ένα αναπόφευκτο κομμάτι του να είσαι άνθρωπος. Μάλιστα έρευνες έχουν δείξει ότι ζευγάρια στα οποία δεν υπήρχαν στιγμές ζήλειας έμεναν μαζί λιγότερο κατά μέσο όρο από ό,τι ζευγάρια όπου  υπήρχε ζήλεια.

Στο μυαλό του μοντέρνου άντρα υπάρχει ένας απλός κανόνας από το τροφοσυλλεκτικό του παρελθόν. Ο πλούτος και η δύναμη είναι ο τρόπος για να έχεις γυναίκες. Οι γυναίκες είναι ο δρόμος προς την γονιδιακή αιωνιότητα.

Στο μυαλό της μοντέρνας γυναίκας υπάρχει ο ίδιος τροφοσυλλεκτικός υπολογιστής. Προσπάθησε να βρεις ένα καλό σύζυγο που θα προσφέρει τροφή και φροντίδα για τα παιδιά σου. Προσπάθησε να βρεις έναν εραστή που θα δώσει στα παιδιά σου πρώτης τάξης γονίδια. Οι άντρες είναι για να τους εκμεταλλεύεσαι ως παρόχους πατρικής φροντίδας, πλούτου και γονιδίων.

Οι άντρες θέλουν την ποσότητα και οι γυναίκες την ποιότητα. Ο γάμος υπάρχει γιατί είναι ο αμοιβαίος αναγκαστικός συμβιβασμός που εξυπηρετεί και τα δυο φύλα.

Ίσως ακούγεται κυνικό και καθόλου ρομαντικό. Αλλά αν εξετάσουμε με ειλικρινές τρόπο την ιστορία μας, θα πρέπει να παραδεχτούμε ότι διαχρονικά το ανθρώπινο είδος δεν έχει φερθεί με τον ευγενέστερο και ρομαντικότερο τρόπο.

Συμπέρασμα

Η εικόνα που σχηματίζει το βιβλίο Τhe Red Queen με όλα τα δεδομένα για τον άνθρωπο δεν είναι ιδιαίτερα κολακευτική για εμάς. Είναι αρκετά αντίθετη με την μοντέρνα ηθική που εκφράζει ισχυρή προτίμηση για τη μονογαμία, την πιστότητα, την ισότητα, την δικαιοσύνη και την ελευθερία από τη βία.

Ο στόχος του βιβλίου (και αυτού το άρθρου) όμως είναι η επιστημονική περιγραφή της ανθρώπινης φύσης. Οποιοσδήποτε ρίξει μια έντιμη ματιά στο ανθρώπινο είδος, θα συνειδητοποιήσει πόσες καταστάσεις εξηγεί η ανάλυση που έγινε εδώ. Το βιβλίο είναι περίπου 400 σελίδες και σαφώς έχω αφήσει πολλά στοιχεία έξω, οπότε είναι πιθανό να μην μεταφέρω με ακρίβεια πολλά από όσα λέει.

Η περιγραφή όμως της φύσης μας δεν είναι και προτροπή να φερόμαστε αντίστοιχα. Δεν υπάρχει τίποτα το αναπόφευκτο και αναπόδραστο όσον αφορά στην ανθρώπινη φύση. Δεν είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθούμε τα ένστικτά μας. Το φυσικό δεν είναι και το ιδανικό. Το φυσικό δεν είναι το ηθικό. Η φύση δεν έχει ηθική. Την ενδιαφέρει μόνο να επιβιώσουμε τόσο ώστε να φροντίσουμε η επόμενη γενιά να μεταφέρει τα γονίδιά μας στην επόμενή της γενιά.

Αν ακολουθούσαμε τη φύση μας, θα ήμασταν συνέχεια επιθετικοί και θα σκοτώναμε αυτούς που δε συμπαθούσαμε. Η φύση μας δεν είναι το πεπρωμένο μας. Δεν είμαστε μόνο τα ένστικτά μας. Δεν είμαστε (μόνο) άγριοι…

Η γενικότερη φιλοσοφία μου είναι να ενημερώνω τους ανθρώπους για τη πραγματική φύση του ανθρώπου, σε διάφορους τομείς (ευτυχίας, σχέσεων, θετικής σκέψης, κλπ) ώστε να γνωρίζουμε τον αγώνα που έχουμε μπροστά μας αν θέλουμε να φερθούμε με διαφορετικό τρόπο.

Όλοι καλούμαστε να ξεπεράσουμε τη φύση μας, για το καλό του πολιτισμού μας, αλλά στην πορεία μας αυτή, είναι καλό να γνωρίζουμε την γενετική αφετηρία μας, ώστε να κατανοούμε καλύτερα τον εαυτό μας και τους άλλους και τα γενετικά μας εμπόδια.

Όπως είπε η Katherine Hepburn στην ταινία Africa Queen στον Humphrey Bogart: «Η φύση μας κύριε Allnutt, είναι αυτό το οποίο ερχόμαστε σε αυτόν τον κόσμο να φανούμε ανώτεροί του».

Αφήνεις email, σου έρχονται όλα τα νέα άρθρα. Απλά πράγματα!

First Name Email Address ΔΩΡΕΑΝ ΕΓΓΡΑΦΗ