Το έχουμε ζήσει όλοι μας. Κάποια στιγμή ο σύντροφός μας ή ένας γονιός ή ένα παιδί θα μας βάλει τις φωνές. Θα μας μιλήσει απαξιωτικά. Θα μας βρίσει. Θα κάνει κάτι που θα μας πληγώσει βαθιά. Έχουμε παίξει και εμείς αυτό το ρόλο. Έχουμε μειώσει κοντινούς μας ανθρώπους. Έχουμε φερθεί απαίσια. Όλοι μας. Ανεξαιρέτως.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Θεωρητικά θα έπρεπε να δείχνουμε την καλύτερη συμπεριφορά μας με τους ανθρώπους που αγαπάμε πιο πολύ από όλους τους άλλους στη ζωή μας. Και εκείνοι μαζί μας.
Γιατί λοιπόν κάποιες φορές βγάζουμε τον χειρότερό μας εαυτό;
Δε φερόμαστε έτσι μπροστά σε φίλους μας. Ίσως να τύχει πολύ σπάνια. Δε φερόμαστε ποτέ έτσι μπροστά σε «ξένο» κόσμο. Εκεί πάντα προσέχουμε.
Τι μας πιάνει; Μήπως τελικά δεν τους αγαπάμε όσο νομίζαμε; Μήπως δε μας νιώθει ο άλλος τόσο κοντά του όσο λέει; Μήπως είναι όλα ψέμματα;
Η εξήγηση
Ο λόγος που κάποιος μας φέρεται με άσχημο τρόπο, μας πληγώνει και μας μειώνει δεν είναι το ότι δε μας νιώθει κοντά του.
Το αντίθετο.
Ο λόγος είναι ότι μας νιώθει τόσο κοντά του που αφήνεται να βγάλει τον πραγματικό του εαυτό. Αυτόν τον άσχημο, δύστροπο, ανεπεξέργαστο εαυτό που επιμελώς κρύβει και προσέχει να μη βγει στην επιφάνεια με τους ξένους ανθρώπους. Με εμάς νιώθει άνετα να τον εκφράσει.
Γιατί αισθάνεται πως μπορούμε να τον αντέξουμε. Μπορούμε να αντέξουμε την σκληρή, θυμωμένη, πληγωμένη, επικριτική πλευρά του. Θα την αντέξουμε και δε θα φύγουμε. Θα παραμείνουμε εκεί.
Αντίστοιχα κι εμείς. Φωνάζουμε εκεί που «μας παίρνει». Εκεί που νιώθουμε ασφάλεια ότι αν παρεκτραπούμε δε θα μας παρατήσουν. Πληγώνουμε τους κοντινούς μας ανθρώπους όχι παρά το ότι είναι κοντινοί αλλά ακριβώς επειδή είναι κοντινοί. Επειδή τους εμπιστευόμαστε ότι θα συνεχίσουν να μας αγαπάνε και με τα ελαττώματα και τις ιδιοτροπίες μας.
Αυτό είναι το παράδοξο αλλά και η θεραπευτική ομορφιά της αγάπης. Μας δίνει το προτέρημα να εκφράζουμε την πιο ανώριμη, πληγωμένη, παιδική μας πλευρά χωρίς να υπάρχει στην ατμόσφαιρα η απειλή της εγκατάλειψης από το άλλο άτομο.
Το κρυφό μήνυμα είναι άλλο λοιπόν.
Όταν κάποιος λέει: «Αν με αγαπούσες δε θα μου μιλούσες έτσι»
Η κρυμμένη απάντηση ίσως να είναι: «Σου μιλάω έτσι ακριβώς επειδή σε αγαπάω. Κι επειδή νιώθω ότι με αγαπάς κι εσύ...»
Η επένδυση
Ποτέ δε θα φερόμασταν με τέτοιο τρόπο σε κάποιον τον οποίο δε νιώθουμε αρκούντως κοντά, γιατί θα φοβόμασταν τις συνέπειες. Θα ξέραμε ότι θα σταματούσε να μας κάνει παρέα. Δε θα ξανασυνεργαζόταν μαζί μας. Δε θα ήθελε να μας ξαναδεί. Ούτε κι εμείς (οι περισσότεροι από εμάς τουλάχιστον) θα θέλαμε να ξαναβγούμε με ένα φίλο που μας προσβάλει και μας μειώνει.
Όμως οι κοντινές μας σχέσεις μας είναι διαφορετικές. Έχουμε επενδύσει πολύ περισσότερο συναισθηματικά σε αυτές και κατά συνέπεια είμαστε και πιο ευαίσθητοι στις στραβοτιμονιές των ανθρώπων μας. Για τους «ξένους» δεν νοιαζόμαστε αρκετά. Το πολύ πολύ να ξεκόψουμε ή να αραιώσουμε την παρέα μαζί τους. Δεν βασιζόμαστε ιδιαίτερα σε αυτούς. Υπάρχει συναισθηματική απόσταση.
Είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης όμως , όπως πολλές έρευνες και η προηγούμενη χρηματοοικονομική καριέρα μου έχουν δείξει, πως όσο πιο πολύ έχουμε επενδύσει κάπου, τόσο υψηλότερες προσδοκίες έχουμε, συνεπώς τόσο πιο έτοιμοι να απογοητευτούμε είμαστε.
Αν σε απογοητεύει ο σύζυγός σου σκέφτεσαι: «Μου έχεις καταστρέψει τη ζωή!». Αν σε απογοητεύει το παιδί σου θα πεις: «Θεέ μου τι έχω κάνει για να μου αξίζει τέτοια συμπεριφορά». Αν σε ενοχλεί ένας γονιός μέσα σου θα λες: «Μια ζωή με έχεις πρήξει, άσε με ήσυχο επιτέλους».
Ενώ αν σε ενοχλεί ο συνάδελφος θα πεις: «Με εκνευρίζει λίγο, αλλά τι να κάνουμε».
Μόνο αν αγαπάς κάποιον πολύ είναι πιθανό να θέλεις να τον βρίσεις. Ένα πιο μακρινό, αδιάφορο άτομο είναι ακριβώς αυτό. Αδιάφορο. Γιατί να χαλάσεις το σάλιο σου;
Με το κοντινό σου άτομο όμως είναι αλλιώς. Το έντονο επενδεδυμένο συναίσθημα σε κάνει να νιώθεις πολύ υψηλό το κόστος του να σηκωθείς να φύγεις. Δεν είναι τόσο εύκολο να τα βροντήξεις όλα και να το παρατήσεις. Νιώθεις παγιδευμένος. Από τη μια δεν μπορείς να φύγεις από την άλλη μένοντας μαζί του, οι συμπεριφορές του σε εκνευρίζουν. Πρέπει να το ανεχτείς και δεν αντέχεις.
Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα.
Έτσι φωνάζεις, διαμαρτύρεσαι, βρίζεις, απαξιώνεις. Επειδή έχεις επενδύσει τόσο. Έτσι σε πληγώνει, σε μειώνει, σου φέρεται άσχημα. Επειδή έχει επενδύσει τόσο.
Και όλα αυτά επαναλαμβάνω συμβαίνουν όταν νιώθεις ότι και ο άλλος σε αγαπάει αρκετά για να σε αντέξει. Όταν κι εκείνος νιώθει ασφαλής και ξέρει πως δε θα τον εγκαταλείψεις.
Συμπέρασμα
Όσο πιο κοντινή η σχέση, τόσο περισσότερο το συναίσθημα, τόσο πιο εύφορο το έδαφος για διένεξη.
Ταυτόχρονα, όσο πιο κοντινή η σχέση, τόσο μεγαλύτερη η ασφάλεια που νιώθουμε ότι μπορούμε να εκφράσουμε τα ανεπεξέργαστα κομμάτια μας και ο άλλος θα τα ανεχθεί και θα συνεχίσει να είναι μαζί μας και αύριο.
Η γνώση είναι δύναμη, όπως υποστηρίζω συνέχεια στο βιβλίο μου.
Ας έχουμε στο μυαλό μας πως όταν κάποιος φέρεται άσχημα εκείνη τη στιγμή μας δίνει μια ψήφο εμπιστοσύνης.
Υποσυνείδητα μας λέει: «Σ’ ευχαριστώ που μπορείς και με ανέχεσαι. Σ’ ευχαριστώ που με κάνεις να νιώθω πως δε χρειάζεται να προσποιούμαι μαζί σου.»
Ταυτόχρονα ας έχουμε στο μυαλό μας πως και εμείς γινόμαστε συχνά ανυπόφοροι και φορτικοί. Κάνουμε κι εμείς τη ζωή των άλλων κόλαση. Είναι φυσιολογικό.
Όποιος αγαπάει πληγώνει. Ακριβώς επειδή αγαπάει.
Δεν είναι πολύ ρομαντικό. Αλλά είναι η αλήθεια πολλών σχέσεων. Εδώ να ξεκαθαρίσω πως σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να υπομένουμε συμπεριφορές κακοποιητικές. Επιβάλλεται να βάζουμε τα όριά μας και να προστατεύουμε τον εαυτό μας. Μόνο αν ΔΕΝ κάνουμε υπομονή θα καταφέρουμε να δημιουργήσουμε μια σχέση που θα μπορεί να κρατήσει για πάντα.
Αλλιώς, όμως, θα βάλουμε τα όρια αν έχουμε καλύτερη κατανόηση της κατάστασης.
Ας φροντίσουμε να δείξουμε κατανόηση στις άσχημες συμπεριφορές των άλλων. Ας προσπαθήσουμε να προστατέψουμε τους άλλους από τις δικές μας φυσιολογικές ασχήμιες. Χωρίς να παραβιαζόμαστε και να παραβιάζουμε.
Δεν υπάρχει ο τέλειος, τρυφερός και αγαπητικός σύντροφος. Αν όμως εργαστούμε μαζί μπορούμε να δημιουργήσουμε μια αρκετά καλή ανθρώπινη σχέση.
Μια σχέση με τις αναπόφευκτες φωνές και τριβές, αλλά και με μπόλικη αμοιβαία κατανόηση!
Σου φάνηκε ενδιαφέρον το άρθρο που διάβασες; Τότε άφησε το email σου για να λαμβάνεις δωρεάν όλα τα νέα άρθρα!
Ισχύει οντως αυτό που γράφετε και το αναλυετε λογικά και τεκμηριωμένα. Και εμείς οι ίδιοι το κάνουμε στους άλλους ασυνείδητα. Το ερώτημα όμως ειναι “πόσες φορές οφείλω να δέχομαι μια άσχημη συμπεριφορά/ξεσπασμα?” και ας οφείλεται το ξέσπασμα στην από κοινού οικειότητα λογω αγάπης. Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος ο άλλος να συνηθίσει που τον δεχόμαστε όπως είναι και γι αυτό να θεωρεί την ανοχή μας δεδομένη. Κάπου υπάρχει ένα προσωπικό όριο που αμα ο άλλος το περάσει τότε καταστρέφει τη σχέση (οποιουδήποτε είδους) και απλά διακόπτουμε επαφή. Και τότε ο άλλος απορεί “γιατί αντιδράς έτσι, τις άλλες φορές ήσουν αλλιώς” ενώ για σένα είναι η σταγόνα που ξεχειλίζει.
Συμφωνώ με αυτό που λέτε. Ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ υπαρκτός. Γι αυτό ΔΕΝ πρέπει να κάνουμε υπομονή και να μη μιλάμε. Αλλά να μιλάμε, να λέμε τι μας ενοχλεί ΚΑΘΕ φορά και μετά να κάνουμε υπομονή για να αλλάξει. Πάντα βάζουμε όρια. Αλλά τα βάζουμε με κατανόηση. Συζητάμε σε διαφορετική βάση αν καταλαναίνουμε τι συμβαίνει στα παρασκήνια. Η επικοινωνία είναι το βασικό συστατικό μιας ισορροπημένης σχέσης. Αλλιώς κίνδυνοι ξεχειλίσματος ελλοχεύουν!!
Αγαπητέ κύριε,
Λυπάμαι που θα διαφωνήσω με το άρθρο σας. Αυτό που περιγράφετε είναι ένα αποδεδειγμένα αποτυχημένο πρότυπο ουτοπικής «άνευ όρων αγάπης». Ένα πρότυπο που οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια σε πλασματικές και δραματικές σχέσεις. Άλλο το μοιράζομαι τις αγωνίες μου με τον συνάνθρωπο μου, φίλο μου, σύντροφο μου ή ο,τι άλλο και άλλο το ξεσπαω και βγάζω τον κακό μου εαυτό επάνω του! Η ανεπάρκεια κάποιου να διαχειριστεί την ζωή του δεν μπορεί να εκτονώνεται σε κανέναν άλλο και σίγουρα δεν αποτελεί τρόπο ανάπτυξης μιας ισσοροπημενης σχεσης. Η όχι επιφανειακή ευγένεια αλλά η ευγένεια ψυχής δεν έχει ανάγκη κακοτροπων ξεσπασμάτων με δικαιολογία την όποιας μορφής οικειότητα! Και για ποιό έιδος επένδυσης μιλάτε? Αυτό που έλεγαν οι γιαγιάδες μας «σου χαρισα τα καλύτερά μου χρόνια?» Όταν αναπτυσεις θετικά συναισθήματα για κάποιους δεν επενδύεις σε κανέναν άλλο παρά μόνο στον εαυτό σου! Στην ικανότητά σου να είσαι και να λέγεσαι άνθρωπος! Θα μου επιτρέψετε να προτείνω να διαβάσετε το “Needs-based model” by Shnabel and Nadler είναι αρκετά διαφωτιστικό! Ευχαριστώ.
Ευχαριστώ για την πρόταση του βιβλίου. Πολύ όμορφη η ευγένεια ψυχής. Πολύ σπάνια επίσης. Οι πιο πολλοί από εμάς είμαστε ατελείς πληγωμένοι άνθρωποι που προσπαθούμε να σχετιστούμε ατελώς σε ένα προβληματικό κόσμο. Μακάρι να μπορούσαμε να ήμασταν επαρκείς. Δυστυχώς δεν είμαστε. Όσοι είναι μπράβο τους. Σαφώς κανείς δεν πρέπει να δέχεται να παραβιάζονται τα όριά του. Με αμοιβαία κατανόηση πιστεύω ότι είναι πιο πιθανό να οδηγηθούμε σε μια αρμονική σχέση από ό,τι με την απαίτηση συναισθηματικής επάρκειας από το συντροφό μας.
Συμφωνώ και με τις δυο απόψεις που μάλλον συμπληρώνουν η μία την άλλη και θα ήθελα να προσθέσω κάτι ακόμα. Πιστεύω ότι ο συναισθηματικά επαρκής άνθρωπος σπάνια ή ποτέ θα επιλέξει κάποιον ανεπαρκή ως σύντροφό του. Και αν συμβεί, θα διακρίνει από νωρίς τις ανεπάρκειες του άλλου και πιθανότατα θα αποχωρήσει. Αυτό στον ιδανικό κόσμο πάντα. Πρακτικά δεν το έχω δει να συμβαίνει. Πρακτικά πιστεύω ότι αν και στις δύο πλευρές υπάρχει αυτοπαραδοχη της ανεπάρκειας με αγνό και ειλικρινή τρόπο, δημιουργείται χώρος στη σχέση για την εξέλιξη και των δύο. Επομένως καταλήγω στο ότι βεβαίως και πρέπει να υπάρχει ανοχή σε τέτοιους είδους συμπεριφορές με την προϋπόθεση ότι μετά την απο κοινού συζήτηση να υπάρχει αναγνώριση της λάθος συμπεριφοράς και διάθεση για εξέλιξη.
Εύα ευχαριστώ. Το θέτεις πολύ ωραία. Πρακτικά δε συμβαίνει πιστεύω κι εγώ. Αυτό είναι το όλο θέμα. Σαν μαθηματικός κοιτάζω τι γίνεται στην πραγματική ζωή και όχι στην ιδανική. Η επικοινωνία όπως λες είναι η μόνη οδός για μια σχέση με πιθανότητες επιτυχίας.
Γεια σας.. είναι ωραία η οπτική που παραθέτετε ότι το ξέσπασμα στον σύντροφο, φίλο, οικογένεια υποδηλώνει οικειότητα. Παραταύτα υποδηλώνει ταυτοχρονα την ανεπάρκεια του ανθρώπου να ελέγξει τα συναισθήματα του κ την έλλειψη αυτογνωσίας. Επιπλέον θεωρω απολύτως άδικο να συγκρατεις τα αρνητικά συναισθήματα σου απέναντι σε κάποιον άγνωστο κ να θεωρείς προτιμότερο να προκαλέσεις στενοχώρια σε κάποιον που χρόνια σου έχει αποδείξει ότι σε αγαπά και σε στηρίζει. Αυτή η συμπεριφορά αντανακλά την ελληνική νοοτροπία όπου εστιάζουμε στο να παρουσιάζουμε μια ιδανική εικόνα στον «κόσμο» αλλά να βγάζουμε όλη την παθογένεια μας εντός της οικογένειας.
Συμφωνώ ότι υποδηλώνει την ανεπάρκεια του ανθρώπου και την έλλειψη αυτογνωσίας. Δυστυχώς οι περισσότεροι άνθρωποι (αν όχι όλοι) πάσχουμε από αυτό. Το άρθρο προσφέρει μια διαφορετική οπτική ώστε να κατανοήσουμε τι συμβαίνει. Χωρίς να υποστηρίζω για κανέναν λόγο αυτό που συμβαίνει. Λέτε ότι θεωρεί προτιμότερο να προκαλέσει στεναχώρια στον δικό του άνθρωπο, κάτι το οποίο έρχεται σε αντίθεση με την προηγούμενη θέση σας περί ανεπάρκειας και έλλειψης αυτογνωσίας. Δεν προτιμούμε συνειδητά να πληγώνουμε τους δικούς μας. Απλά μας βγαίνει. Το άρθρο εξηγεί τι κρύβεται από πίσω. Ο στόχος είναι ο διάλογος και η επικοινωνία ώστε η σχέση να είναι όσο ομαλή γίνεται. Συζητάς διαφορετικά όμως, νομίζω, αν έχεις την οπτική του άρθρου και διαφορετικά αν θεωρείς τον άλλο απλά προβληματικό.
Καλημέρα Δημήτρη και Καλή και Ευλογημένη εβδομάδα από τον Θεό!
Η αλήθεια είναι ότι δεν είχα ποτέ σκεφτεί αυτήν την εκδοχή…. Πάντοτε, πίστευα ότι όταν ο άλλος μου φέρεται απάνθρωπα το πράττει επειδή με ΕΧΘΡΕΥΕΤΑΙ η δεν τον ενδιαφέρει πως αισθάνεται ο διπλανος του..
Δεχόμαστε ειδικά οι γυναίκες κακοποιητικες, συμπεριφορές από τους άνδρες καθώς μας μεγαλώνουν στις, οικογένειες με υποταγή στον άνδρα.. ( άλλο θέμα προς ανάπτυξη ) .. Επειδή βίωσα τέτοια συμπεριφορά φέτος πιστεψα ότι ο άλλος δεν εχει διάθεση συνομιλίας μαζι μου, ότι είμαι ένα εμπόδιο η ένα πρόβλημα του στην ζωή του… Όμως η κακή συμπεριφορά ενός ανθρώπου δεν σχετίζεται με εμάς, αλλά με τον εσωτερικό του εαυτό… Όταν υπάρχει εσωτερική Ειρήνη στην ψυχή μας, δεν μας, αγγίζει τίποτα! Αγαπάμε όλον τον κόσμο, συγχωρουμε και δίνουμε απλόχερα στον άλλον χωρίς αντάλλαγμα… Όταν όμως οι ίδιοι δεν έχουμε μέσα μας αυτήν την Ειρήνη τότε όλα, και ολοι μας, φταίνε… Το συμπέρασμα λοιπόν.. : Όταν είμαστε καλά με τον εαυτό μας, τότε συμπεριφερόμαστε με αγάπη και καλοσύνη διαφορετικά θα είμαστε είτε επικριτικοί είτε απ άνθρωποι εντός εισαγωγικών με τον διπλανο μας…! Αγαπά τον φίλο σου με τα ελαττώματά του λέει μια παροιμία. . . Εμείς τι θα πράξουμε άραγε; Νικά το κακο με το καλό!