Διασκευασμένο από το βιβλίο μου «Ψυχο-λογικές Σχέσεις»
Βλέπεις τον Κώστα που είναι καλό παιδί και σε γουστάρει, αλλά εσύ δεν τρελαίνεσαι. Είναι και ο Ηλίας όμως, που είναι πιο μυστήριος και δε σου δίνει σημασία. Γι αυτόν η καρδιά σου χτυπάει δυνατά. Γιατί συμβαίνει αυτό;
Αν σκεφθούμε λίγο την κλασσική συμβουλή «κάνε του τη δύσκολη (κάνε της τον δύσκολο) αν θέλεις να τον (την) κερδίσεις» κανονικά δε θα έπρεπε να είναι αποτελεσματική. Αυτό που υπονοεί είναι ότι μην του δίνεις αυτό που θέλει για να τον κάνεις να σε θέλει παραπάνω.
Γιατί όμως το να μην μου δίνει κάποιος αυτό που θέλω να τον καταστεί πιο επιθυμητό στα μάτια μου;
Η θεωρία
Η εξήγηση σχετίζεται με τον τρόπο που μεγαλώνουμε και το πώς ερμηνεύουμε υποσυνείδητα μια σχέση αγάπης. Υπάρχουν πολλές θεωρίες από νευροβιολογικές μέχρι ψυχαναλυτικές για το τι ακριβώς συμβαίνει στα πρώτα αυτά χρόνια της ζωής μας.
Στο θέμα των ανθρώπινων σχέσεων, η απλούστερη στο να γίνει κατανοητή, ίσως είναι η θεωρία που περιγράφει η Alice Miller (“Οι φυλακές της παιδικής μας ηλικίας”). Η Miller υποστηρίζει ότι το παιδί ερμηνεύει την αρχική σχέση με τους γονείς του ως το πρότυπο για μια σχέση αγάπης.
Με πολύ απλά λόγια ό,τι κάνει ο γονέας στο παιδί, όπως και να του φέρεται, αυτή η συμπεριφορά εγγράφεται στο παιδί ως “αγάπη”.
Αν για παράδειγμα ο γονέας χτυπάει το παιδί συχνά, το παιδί είναι πολύ πιθανό να ερμηνεύσει υποσυνείδητα ότι το να χτυπάει ή να το χτυπάνε είναι αγάπη. Αν ο γονέας του φωνάζει συχνά, το παιδί θα έχει μια εσωτερική οδηγία που λέει ότι το να φωνάζω στο σύντροφό μου ή να μου φωνάζει εκείνος/εκείνη, σημαίνει ότι τον αγαπώ/με αγαπάει.
Αν ο γονέας το σέβεται και το υποστηρίζει, το παιδί θα έχει μια υποσυνείδητη οδηγία που θα λέει ότι το να υποστηρίζω και να σέβομαι το σύντροφο μου ή το να με σέβεται και να με υποστηρίζει, ισοδυναμεί με αγάπη.
Κατά συνέπεια, όταν γίνει ενήλικας πια, όταν έρθει ο καιρός να δημιουργήσει τη δική του σχέση, θα μπει σε λειτουργία η ασυνείδητη οδηγία που του λέει πότε έχει βρει τον ιδανικό σύντροφο.
Το κριτήριο θα είναι ο σύντροφος που του προκαλεί τα ίδια συναισθήματα με αυτά που είχε ζήσει όταν ήταν μικρό παιδί, αφού αυτά τα συναισθήματα είναι κωδικοποιημένα ως αγάπη / ενδιαφέρον / συναισθηματική εγγύτητα, μέσα του.
Ακόμα και αν ο συνειδητός νους (δηλαδή το ίδιο το άτομο) λέει πως αυτό που βιώνω δε μου αρέσει, η εσωτερική οδηγία, το βαθυθέλω, είναι πιο δυνατό και κυριαρχεί στη διαμόρφωση της επιλογής.
Το άτομο θα λέει: “Τον γουστάρω αν και δε μου φέρεται καλά” ενώ θα έπρεπε να λέει: “Τον γουστάρω ΕΠΕΙΔΗ δε μου φέρεται καλά“. Ίσως να ακούγεται παράλογο. Είναι όμως ψυχο-λογικό.
Στο δια ταύτα
Για ποιο λόγο, λοιπόν, είναι τόσο συχνό να ερωτευόμαστε όταν βρισκόμαστε σε καταστάσεις δύσκολες, απαγορευμένες, οι οποίες περιέχουν απόσταση; Τι κοινό έχουν αυτές οι καταστάσεις με την παιδική ηλικία των περισσοτέρων ανθρώπων;
Τα πιο πολλά παιδιά έχουν μεγαλώσει με γονείς οι οποίοι τα μαλώνουν και τα πειθαρχούν (με διαβαθμίσεις στην ένταση) ώστε να είναι «καλύτερα» παιδιά, ό,τι και αν σημαίνει αυτό.
Όλοι μας έχουμε ακούσει από τους γονείς μας παρατηρήσεις (Δεν το κάνεις αυτό σωστά), συγκρίσεις με άλλα παιδιά (Κοίτα, η Κατερίνα το κάνει πολύ καλύτερα), επιπλήξεις (Μα καλά χαζός είσαι; Ποτέ δε θα καταφέρεις) ή/και σωματική βία κάποιες φορές.
Αν και τα επίπεδα αυστηρότητας, και οι μέθοδοι διαπαιδαγώγησης διαφέρουν σε κάθε οικογένεια, σε όλους μας έχουν αρνηθεί το έξτρα παγωτό που θέλαμε, το παιχνίδι που μας άρεσε, την επιπλέον ώρα ξύπνιοι επειδή είχε πάει αργά και έπρεπε να κοιμηθούμε. Στα πλαίσια του να μάθουμε να πειθαρχούμε, ώστε να μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις ανάγκες της κοινωνίας μετέπειτα, ο καθένας από μας έχει βιώσει σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, σαν παιδί, την ακύρωση των επιθυμιών του.
Η συναισθηματική απόρριψη που βιώναμε ως παιδιά όταν οι επιθυμίες μας δεν εκπληρώνονταν έχει κωδικοποιηθεί σε πολλούς από εμάς ως το πρότυπο αγάπης. Αν μάλιστα οι γονείς μας προτιμούσαν το αδερφάκι μας, ή ζούσαν σε άλλο μέρος από εμάς, ή είχαν κατάθλιψη, ή μας απαξίωναν το φαινόμενο πολλαπλασιάζεται.
Αναγκαστικά, ερωτευόμαστε μέσα σε σχέσεις οι οποίες μας δημιουργούν συναισθήματα απόρριψης και μη συναισθηματικής εκπλήρωσης. Δεν έχουμε επιλογή!
Ερωτεύομαι σημαίνει η κατάσταση που σχετιζόμαστε μου προκαλεί γνώριμα σε μένα συναισθήματα. Για να σε ερωτευτώ πρέπει να με βασανίσεις όπως μου είναι γνώριμο να βασανίζομαι.
Μας έλκει το γνώριμο, όχι το ευχάριστο, όπως λέω επανειλημμένως στο δεύτερο βιβλίο μου (Ψυχο-λογικά Μυστικά που μακάρι να γνώριζα νωρίτερα).
Αν μου φερθείς όμορφα και με φροντίσεις και αν εγώ δεν έχω μάθει να με φροντίζουν από μικρός, τότε το μέσα μου θα αντιδράσει. Θα μου φανεί ξένο αυτό που μου προσφέρεις. Όχι γνώριμο. Οπότε θα ξενερώσω. Θα φύγω από τη σχέση, ή μάλλον δε θα μπω καν στη σχέση.
Γι αυτό λέμε ότι έχουμε τον μαλακομαγνήτη. Με τη διαφορά ότι δεν τραβάμε τους ακατάλληλους συντρόφους, αλλά ελκόμαστε υποσυνείδητα από εκείνους.
Συμπέρασμα
Θα μπορούσαμε να πούμε πως είμαστε εθισμένοι σε ένα τρόπο σχετίζεσθαι και όχι σε ένα τύπο ατόμου. Ο «εθισμός» αυτός είναι η επαναλαμβανόμενη εκδήλωση του παιδικού μας εσωτερικού προγραμματισμού. Θέλουμε να μας βασανίσουν όπως μας είναι γνώριμο να βασανιζόμαστε για να γουστάρουμε. Δεν το ελέγχουμε. Το συναίσθημα γεννιέται ανεξάρτητα από τη βούλησή μας.
Δεν αποφασίζουμε συνειδητά ποιον θα ερωτευτούμε. Δεν μας έλκει αυτό που θέλουμε. Μας έλκει αυτό που είμαστε! Όσο ο μηχανισμός αυτός παραμένει εκτός της συνειδητότητάς μας, θα καθορίζει κατά κανόνα τις συντροφικές μας επιλογές, εξασφαλίζοντας μια ατέρμονη εναλλαγή ταυτόσημων καταστάσεων.
Γνωρίζοντας τον εαυτό μας καλύτερα, μπορούμε να σπάσουμε τα δεσμά του παρελθόντος και να απελευθερωθούμε.
Να δημιουργήσουμε τη σχέση που μας αξίζει!
Σου φάνηκε ενδιαφέρον το άρθρο που διάβασες; Τότε άφησε το email σου για να λαμβάνεις δωρεάν όλα τα νέα άρθρα!
Εξαιρετικα ενδιαφέρον το κειμενο