Βασισμένο στο βιβλίο μου “Ψυχο-λογικές σχέσεις“
Λίγο πολύ όλοι μας δυσκολευόμαστε στη λήψη κάποιων αποφάσεων. Σε καθημερνή βάση. Οι αποφάσεις οι οποίες μας δυσκολεύουν είναι οι αποφάσεις στις οποίες εμπλέκεται το συναίσθημα συνήθως, και όχι αυτές που κρίνουμε ως καθαρά λογικές.
Γιατί συμβαίνει αυτό;
Δουλεύει το GPS σου;
Αν πρέπει να αποφασίσουμε από ποιο δρόμο θα πάμε σε κάποιο προορισμό τότε βάζουμε το GPS και επιλέγουμε τη διαδρομή που θέλουμε. Η πιο σωστή (με κριτήριο ορθότητας το ποια είναι η χρονικά συντομότερη διαδρομή) απάντηση σε αυτές τις περιπτώσεις είναι συνήθως ξεκάθαρη.
Αν όμως πρέπει να αποφασίσουμε τι να γίνουμε όταν (και αν) μεγαλώσουμε, για παράδειγμα, (ή ποια παπούτσια να αγοράσουμε, ή ποιο φαγητό να παραγγείλουμε, ή που να πάμε διακοπές, κλπ) τότε δεν υπάρχει «σωστή» και «λάθος» απάντηση. Δεν υπάρχει χάρτης που να μας δείξει το δρόμο που «πρέπει» να ακολουθήσουμε. Ο τρόπος για να πάρουμε τέτοιου είδους αποφάσεις είναι να φτιάξουμε το δικό μας χάρτη ακολουθώντας την εσωτερική μας πυξίδα η οποία θα μας οδηγήσει προς το μέρος το οποίο θέλουμε. Δηλαδή το ποια απόφαση θα πάρουμε.
Δυστυχώς οι πυξίδες μας πολλές φορές, δε μας δείχνουν το προς τα που να πάμε αλλά μας δείχνουν το τι να αποφύγουμε μόνο.
«Ξέρω τι δε μου αρέσει να κάνω αλλά δεν είμαι σίγουρος τι θα ήθελα να κάνω», σκεφτόμαστε.
Κατ΄ αυτόν τον τρόπο η επιλογή προορισμού (δηλαδή η λήψη της απόφασης) γίνεται πολύ δύσκολη αφού ουσιαστικά ξέρουμε προς τα που να μην πάμε και όχι προς τα που να πάμε.
Η έλλειψη εσωτερικής κατεύθυνσης οδηγεί στην αναποφασιστικότητα, στην αδυναμία λήψης της απόφασης και τελικά στην ακινησία.
Η δυσκολία του να ξέρεις τι θέλεις
Για πολλούς από εμάς το δυσκολότερο ερώτημα που μπορεί κάποιος να μας θέσει είναι: «Τι θέλεις;» Οι πυξίδες μας, δηλαδή οι πεποιθήσεις μας, τα βαθυθέλω μας, σε κάποιες καταστάσεις δε μας επιτρέπουν να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό με καταφατικό τρόπο. Μπλοκάρουμε επειδή μας λείπει η οδηγία για να απαντήσουμε σε αυτή την ερώτηση. Κολλάμε.
Αυτό συμβαίνει επειδή οι περισσότεροι έχουμε μεγαλώσει σε περιβάλλοντα όπου το ζητούμενο ήταν να κάνουμε το «καλό», το «σωστό», το «άξιο» και όχι αυτό που πραγματικά τότε θέλαμε. Ανατραφήκαμε σε περιβάλλοντα όπου το να είσαι «καλός», «σωστός», «άξιος» είχαν πιο μεγάλη αξία από το να είσαι ο εαυτός σου…
Ως παιδιά τότε δεν είχαμε την ικανότητα να πούμε, «όχι, εγώ θα κάνω αυτό που μου αρέσει» αφού τότε μαθαίναμε το τι μας αρέσει, τότε διαμορφώναμε τις προτιμήσεις μας. Έτσι μάθαμε να μας αρέσει να είμαστε «καλοί», «σωστοί», «άξιοι».
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ο τρόπος με τον οποίο οι γονείς μας επιβράβευαν έχει συνεισφέρει, με κρυφούς τρόπους, στο να κυνηγάμε το μπράβο και όχι στο να απολαμβάνουμε αυτό που κάνουμε.
Το καλό και το κακό
Οι έννοιες αυτές είναι όμως σχετικές, όχι απόλυτες. Οι κοινωνικές συνθήκες κάθε εποχής και κάθε περιοχής καθορίζουν συνήθως τις έννοιες αυτές σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων.
Η ευρεία συμμετοχή του κράτους στην οικονομική ζωή της χώρας είναι «καλό» σε ένα κομουνιστικό κράτος αλλά «κακό» σε ένα καπιταλιστικό. Το δικαίωμα ψήφου των γυναικών είναι «καλό» τώρα ενώ περίπου 100 χρόνια πιο πριν ήταν «κακό». Το σεξ πριν το γάμο είναι «καλό» σε κάποιες κοινωνίες ενώ είναι «κακό» σε άλλες. Ο γάμος μεταξύ ομόφυλων ζευγαριών είναι «σωστό» για κάποιους ενώ «λάθος» για κάποιους άλλους.
Επίσης η πράξη η ίδια δεν είναι αυτή η οποία είναι καθεαυτή «καλή» ή «κακή» αλλά το πλαίσιο μέσα στο οποίο γίνεται. Για παράδειγμα είσαι «κακός» όταν σκοτώνεις κάποιον, αλλά είσαι «άξιος» όταν σκοτώνεις κάποιον στον πόλεμο ή ακόμα και όντας σε αυτοάμυνα, όπως τόσες ταινίες μας μαθαίνουν. Είναι «κακό» να κλέβεις αλλά αν είσαι ο Ρομπέν των Δασών είσαι «άξιος». Είναι «καλό» μέσα σε μια παρέα να βάζει γκολ ο Ολυμπιακός ενώ είναι «κακό» σε μια άλλη παρέα να συμβαίνει το ίδιο.
Όλα είναι σχετικά… Ποιες είναι οι συνέπειες αυτού;
Από όλα αυτά τα παραδείγματα προκύπτει το εύλογο συμπέρασμα ότι το να είσαι «καλός», «σωστός», «άξιος» είναι έννοιες σχετικές και θα μπορούσαμε να ορίσουμε το «καλό» ως κάτι το οποίο συμφωνεί με κάποιους εξωτερικά θεσμοθετημένους κανόνες που θέτει η εκάστοτε κοινωνία, η οικογένεια, η θρησκεία, η παρέα.
Όταν, λοιπόν, από μικρά παιδιά μαθαίνουμε να είμαστε «καλοί», «σωστοί», «άξιοι» αυτό έχει σαν λογικό επακόλουθο το να έχουμε συνηθίσει να ψάχνουμε για εξωτερικά θεσμοθετημένους κανόνες να εφαρμόσουμε. Έχουμε συνηθίσει να ψάχνουμε για οδηγίες να ακολουθήσουμε.
Ποια είναι όμως τα «σωστά» παπούτσια να πάρουμε άραγε; Ποια είναι η «σωστή» δουλειά για μας; Το σύστημα μπλοκάρει!
Ας δείξουμε συμπόνοια
Για να καταφέρουμε να παίρνουμε τις καλύτερες για εμάς αποφάσεις θα χρειαστεί να γνωρίσουμε τον εαυτό μας όσο καλύτερα γίνεται. Πολλοί από εμάς δεν έχουμε μάθει τι μας αρέσει; Δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε. Δεν είναι καθόλου σπάνιο αυτό. Ίσως μάλιστα, να είναι και ο κανόνας.
Ας δείξουμε συμπόνοια στον εαυτό μας. Μεγαλώνοντας εκπαιδευτήκαμε να μας αρέσει σχεδόν αποκλειστικά το να είμαστε αρεστοί. Να είμαστε καλά παιδιά. Είναι δύσκολο ξαφνικά να γνωρίζουμε τι αρέσει σε εμάς τους ίδιους. Μέχρι τώρα δεν ήταν προτεραιότητά μας οι δικές μας ανάγκες. Είχαμε μάθει κυρίως να συμμορφωνόμαστε. Πώς να ξέρουμε τι θέλουμε; Φυσιολογικό είναι. Θέλει χρόνο για να καταφέρουμε να μάθουμε να το αναγνωρίζουμε. Χρόνο και διάθεση για εσωτερική αναζήτηση.
Δοκίμασέ το στο σπίτι (και όχι μόνο)
Ένα απλό κόλπο για προσπαθήσεις να προσπεράσεις τον αυτόματο μηχανισμό συμμόρφωσης είναι να ρωτήσεις τον εαυτό σου κάτι διαφορετικό όταν βρεθείς ξανά σε δίλημμα. Αντί για «Τι είναι σωστό να κάνω τώρα», ή «Τι θα ήθελα να κάνω τώρα», αναρρωτήσου: «Τι θα μου άρεσε να κάνω τώρα;». Οι λέξεις «σωστό» και «θέλω» σε παραπέμπουν στο να εφαρμόσεις ένα κανόνα. Οι λέξεις «μου αρέσει» σου επιτρέπουν να σκεφτείς πιο ελεύθερα και δημιουργικά και να προσεγγίσεις ευκολότερα τον εσωτερικό σου εαυτό.
Δε θα δουλέψει πάντα, αλλά είναι πιο πιθανό να κάνεις μια επιλογή που θα αντακλά τις προσωπικές προτιμήσεις σου αντί για τη συμμόρφωση σε έναν εξωτερικό θεσμοθετημένο κανόνα.
Συμπέρασμα
Για πολλούς από εμάς το εσωτερικό μας GPS συχνά δεν έχει καλό σήμα… Δεν ξέρουμε τι θέλουμε. Είναι φυσιολογικό όσο κι αν μας τρομάζει. Είναι ευθύ αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο ανατραφήκαμε, καθώς έχουμε γαλουχηθεί να είμαστε υπάκουοι και αρεστοί. Δεν είναι δικό μας σφάλμα.
Αν θέλουμε να να αλλαξουμε την κατάσταση θα χρειαστεί δουλειά με τον εαυτό μας ώστε να ανακαλύψουμε (ή και να δημιουργήσουμε για πρώτη φορά) τις δικές μας προτιμήσεις.
Ένα απλό και συχνά αποτελεσματικό κόλπο είναι να αναρρωτηθούμε «Τι θα μου άρεσε να κάνω τώρα;» την επόμενη φορά που θα βρεθουμε σε δίλημμα. Κάνοντας αυτή την ερώτηση είναι πιο πιθανό να αποκτήσουμε πρόσβαση στον εσωτερικό μας κόσμο και στις δικές μας προτιμήσεις, όταν αυτές υπάρχουν.
Ρώτα τον εαυτό σου τι θα σου άρεσε να κάνεις και ζήσε μια ζωή πιο κοντά στη ζωή που θα σου άρεσε να ζήσεις…
Αφήνεις email, σου έρχονται όλα τα νέα άρθρα. Απλά πράγματα!
ΛΥΤΡΩΤΙΚΟ…. Σ’ευχαριστω.!!!
Πολύ μου αρεσε αυτο το άρθρο!!! Ευχαριστώ!!!