Καλοκαίρι στην παραλία και βλέπεις τον ωραίο τύπο απέναντι. Να του μιλήσω ή όχι; Σε άλλο σενάριο σκέφτεσαι, να κεράσω δυο σφηνάκια στα κορίτσια της άλλης παρέας; Αναρωτιέσαι, να αλλάξω δουλειά και να πάω σε άλλη πόλη ή να μείνω εδώ που ξέρω τι γίνεται; Να δοκιμάσω κάτι καινούριο ή να μείνω στην ασφάλεια του οικείου;
Όλοι έχουμε ακούσει ότι είναι καλύτερα να μετανιώνεις για πράγματα που έκανες παρά για πράγματα που δεν έκανες…
Γιατί, όμως συμβαίνει αυτό; Οι έρευνες στον τομέα της Θετικής Ψυχολογίας δίνουν τις δικές τους απαντήσεις.
1) Διότι είναι ευκολότερο να δικαιολογήσουμε στον εαυτό μας μια δράση παρά την απραξία
Είμαστε πολύ καλοί στο να πείθουμε τον εαυτό μας ότι οι γκάφες μας τελικά μας ωφέλησαν.
Ίσως μας βοήθησαν να ανακαλύψουμε χαρακτηριστικά μας, όπως την αντοχή μας, το χιούμορ μας, την εγκράτειά μας. Ίσως μάθαμε ποιοι είναι πραγματικά οι κοντινοί μας φίλοι. Ή μπορεί μια άθλια εμπειρία να είχε κάποιες πολύ θετικές συνέπειες (πχ, ένα καταπληκτικό παιδί που γεννήθηκε μετά από μια καταστροφική σχέση της μιας βραδιάς).
Μπορούμε επίσης, ευκολότερα να διορθώσουμε μια «λάθος» επιλογή μας*, (πχ, ζητώντας συγνώμη από το άτομο που πληγώσαμε) ή να αναιρέσουμε μια τέτοια κίνηση (πχ, χωρίζοντας από τον/την σύζυγό μας).
Αν όμως μετανιώσουμε που δεν παντρευτήκαμε τον παιδικό μας έρωτα, τότε θα περάσουμε την υπόλοιπη ζωή μας γνωρίζοντας ότι δεν είναι πλέον διαθέσιμος! Αν δεν μιλήσουμε στο άλλο άτομο στην παραλία πάντα θα φανταζόμαστε πώς θα ήταν αν είχα κάνει την κίνηση; Αν είχα πάει διακοπές με την παρέα αυτή; Ποτέ δε θα μάθουμε και θα μας ταλαιπωρεί.
* «Λάθος» επιλογές δεν υπάρχουν, καθώς όλες οι επιλογές κρίνονται ως «λάθος» εκ των υστέρων και όχι την ώρα που τις κάνουμε.
(Δες επίσης το βίντεο:)
2) Όσο περνάει ο καιρός μετανιώνουμε όλο και παραπάνω για όσα δεν κάναμε
Όταν κάνουμε κάτι που δε μας αρέσει τότε είναι πιθανό να το μετανιώσουμε αμέσως. Να νιώσουμε θλίψη, ενοχές, ίσως και θυμό. Τα συναισθήματα αυτά όμως, συνήθως περνάνε αρκετά γρήγορα. Στο αντίποδα, οι έρευνες δείχνουν ότι η μεταμέλεια για αυτά που θα θέλαμε να είχαμε κάνει και δεν κάναμε, μεγαλώνει με τον καιρό.
Λέμε: «Αχ, και να είχα τολμήσει να μιλήσω στον συνάδελφο». «Αχ, και να είχα πάρει τη δουλειά στην άλλη πόλη που τότε μου πρόσφεραν και δεν την ήθελα». Και δεν υπάρχει τίποτα να μας παρηγορήσει σε αυτές τις σκέψεις.
Καθώς περνάει ο χρόνος τείνουμε να ξεχνάμε τους λόγους για τους οποίους δεν τολμήσαμε τη στιγμή εκείνη και έτσι κατηγορούμε τον εαυτό μας περισσότερο. Ακόμα και αν θυμόμαστε τους λόγους αυτούς, (πχ, «ντρεπόμουν πολύ να του μιλήσω»…) ή («δεν ήθελα να αφήσω τη σχέση μου και να αλλάξω πόλη») μας φαίνονται πολύ αδύναμοι εκ των υστέρων.
3) Οι συνέπειες της απραξίας είναι απεριόριστες!
Ίσως ο κυριότερος λόγος μεταμέλειας είναι ότι μπορούμε να κάνουμε άπειρα σενάρια για το τι θα μπορούσε να είχε συμβεί αν… Σενάρια τα οποία συχνά δεν έχουν καμία επαφή με την πραγματικότητα. («Αν είχα παντρευτεί την Κατερίνα, όλα θα ήταν τέλεια τώρα!». «Αν του είχα μιλήσει τώρα θα ήμασταν μαζί και δε θα ήμουν μόνη μου»). «Αν είχα πάρει εκείνη τη δουλειά στο Λονδίνο τώρα θα ήμουν ευτυχισμένος»
Από την άλλη οι συνέπειες μιας «λάθος» επιλογής μας είναι περιορισμένες τις περισσότερες φορές και με το πέρασμα του χρόνου ατονούν. Άλλωστε, τις εμπειρίες μας τις φτιάχνουμε όλο και καλύτερες στο μυαλό μας όσο περνάει ο καιρός.
Λέμε: «θυμάσαι που είχαμε χάσει το αεροπλάνο και κοιμηθήκαμε στο πάτωμα στο αεροδρόμιο, μέχρι την επόμενη πρωινή πτήση; Πολύ γέλιο!» Όταν το ζούσαμε δεν υπήρχε τίποτα αστείο. Όταν το θυμόμαστε όμως, το ωραιοποιούμε στο μυαλό μας.
Τέλος, ο άνθρωπος τείνει να συνηθίζει οτιδήποτε του συμβεί. Έτσι μια δράση η οποία δεν πήγε καλά, με τον καιρό συνηθίζουμε τα αποτελέσματά της και δε μας ενοχλούν τόσο, Τα αποτελέσματα όμως μιας επιλογής που δεν έγινε ποτέ, είναι μόνο στη φαντασία μας και δεν υπάρχουν όρια στην ανθρώπινη φαντασία!
Ποια είναι η λύση;
Να ρισκάρουμε λίγο περισσότερο!
Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι ο άνθρωπος έχει μια φυσική τάση προς την αδράνεια. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι αν είμαστε αναποφάσιστοι ανάμεσα στη δράση και την απραξία, αν είμαστε στο 50-50, τότε η δράση υπερισχύει στην εσωτερική μας ζυγαριά. Αυτό συμβαίνει διότι για να φτάσει στο 50-50 η επιλογή της δράσης, πρέπει να είναι αρκετά ισχυρή ώστε να ξεπεράσει τη φυσική μας ροπή προς την απραξία.
Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα βρεθείς μπροστά σε ένα παρόμοιο δίλημμα πες στον εαυτό σου: «Δε βαριέσαι, ας το δοκιμάσω…». «Ας του μιλήσω». «Ας βγω με αυτή την παρέα». «Ας τολμήσω κάτι το μη-οικείο».
Αν αποτύχεις, θα έχεις καταφέρει να αλλάξεις την εικόνα του εαυτού σου ως κάποιου ο οποίος είναι ικανός να αναλαμβάνει δράση.
Αν επιτύχεις τότε θα αποκτήσεις μεγαλύτερη πίστη στις δυνάμεις σου, θα νιώσεις πιο αποτελεσματικός, πιο αισιόδοξος και όλα αυτά θα σε κάνουν να θέλεις να ρισκάρεις ξανά στο μέλλον.
Όπως και να το δεις, κερδίζεις!
Μέρος του άρθρου βασίζεται στο βιβλίο «Οι Μύθοι της Ευτυχίας» της Sonja Lyubomirsky
Σου φάνηκε ενδιαφέρον το άρθρο που διάβασες; Τότε άφησε το email σου για να λαμβάνεις δωρεάν όλα τα νέα άρθρα!
