Από το βιβλίο μου: «Το Παράδοξο Μονοπάτι προς το Νόημα της Ζωής»
Σε όλους μας έχει τύχει να κάνουμε κάτι που δε θα θέλαμε να είχαμε κάνει. Να χάσουμε μια προθεσμία, να αργήσουμε σε ένα ραντεβού, να τα πάμε χάλια σε μια δουλειά ή σε ένα ραντεβού, να πούμε το λάθος πράγμα στη λάθος στιγμή, να πληγώσουμε κάποιον που δε θα θέλαμε, να φάμε κάτι που καλό θα ήταν να είχαμε αποφύγει.
Τι μπορούμε να κάνουμε εκείνες τις στιγμές για να έχουμε τη μεγαλύτερη πιθανότητα να μάθουμε κάτι από την εμπειρία μας;
Τι κάνουμε
Ας αρχίσουμε από το τι όντως κάνουμε οι περισσότεροι σε αυτές τις στιγμές. Κατηγορούμε τον εαυτό μας.
Γιατί είπα αυτή τη βλακεία; Τι το ήθελα; Μα πόσο βλάκας είμαι; Ποτέ δε θα κάνω σχέση / δε θα σταυρώσω δουλειά / δε θα χάσω κιλά.
Αρχίζουμε το αυτομαστίγωμα.
Έχουμε μάθει από μικροί να μας μαλώνουν όταν κάνουμε κάτι «λάθος» έτσι κάνουμε κι εμείς το ίδιο στον εαυτό μας. Μας ακούγεται λογικό. Τι άλλο να κάνουμε. Αφού τα κάναμε μαντάρα. Να μας πούμε και μπράβο κι από πάνω;
Το αποτέλεσμα
Το αποτέλεσμα του αυτομαστιγώματος είναι να νιώσουμε ακόμα πιο άσχημα. Και όταν νιώθουμε άσχημα, ο εγκέφαλός μας ψάχνει αυτόματα να μας κάνει να νιώσουμε καλά. Έτσι είναι πιο πιθανό να φάμε κάτι που δε θα θέλαμε, να πιούμε κάτι που δε θα μας βοηθούσε ή να κάνουμε χρήση μιας ουσίας που δεν είναι για το καλό μας να μπει μέσα μας.
Ταυτόχρονα δεν μαθαίνουμε τίποτα από την εμπειρία, παρά μόνο ότι είναι άλλη μια επιβεβαίωση ότι είμαστε άχρηστοι, ανίκανοι και ποτέ δε θα μπορέσουμε να έχουμε αυτό που ονειρευόμαστε. Όταν ο εγκέφαλός μας είναι σε κατάσταση συναγερμού, είναι αδύνατον να επεξεργαστούμε οποιαδήποτε πληροφορία. Έτσι ό,τι μάθημα και αν υπήρχε στην κατάσταση, απλά θα χαθεί.
Αποτέλεσμα; Την επόμενη φορά θα ξανακάνουμε πάλι τα ίδια.
Ο άλλος δρόμος
Υπάρχει ένας διαφορετικός δρόμος που θα μας βοηθούσε να ακολουθήσουμε, όταν κάπου δεν τα καταφέρουμε. Ένα διαφορετικό μονοπάτι. Να δείξουμε συμπόνοια στον εαυτό μας. (What??)
Θα μου πείτε, δε φτάνει που έκανα τη βλακεία, θα χαϊδέψω και τα αυτιά μου; Δεν πηγαίνει έτσι μπροστά ο κόσμος. Θέλει πυγμή και αυστηρότητα. Έτσι έχω μάθει εγώ.
Κι όμως. Οι έρευνες δείχνουν ακριβώς το αντίθετο από την κοινή αμπελοφιλο-σοφία…
Τα σοκολατάκια
Σε μια έρευνα ζήτησαν από γυναίκες που έκαναν δίαιτα να έρθουν σε ένα εργαστήριο με το πρόσχημα να δοκιμάσουν κάποια σοκολατάκια και να πουν τη γνώμη τους. Όταν μπήκαν μέσα, τις ανάγκασαν να φάνε ένα ντόνατ και να πιουν ένα ποτήρι νερό.
Μετά από αυτό οι γυναίκες ένιωθαν φουσκωμένες και πολύ άσχημα που έσπασαν με αυτόν τον τρόπο τη δίαιτά τους.
Στις μισές από αυτές οι ερευνητές, τους μετέφεραν ένα μήνυμα.
«Ίσως να νιώθετε άσχημα που φάγατε το ντόνατ. Αν ναι, θυμείστε στον εαυτό σας ότι εμείς σας κάναμε να το φάτε. Εξάλλου είστε άνθρωποι. Όλοι οι άνθρωποι ξεφεύγουν καμιά φορά. Μην είστε τόσο σκληρές με τον εαυτό σας».
Όταν μετά ζύγισαν τις ποσότητες από τα σοκολατάκια που έφαγαν, όσες είχαν ακούσει το μήνυμα έφαγαν κατά μέσο όρο 28 γραμμάρια σοκολατάκια. Όσες δεν άκουσαν το μήνυμα και έμειναν με τις ενοχές τους, έφαγαν κατά μέσο όρο 70 γραμμάρια σοκοταλάκια!! Περισσότερο από το διπλάσιο!!
Το μάθημα
Ποιο είναι το μάθημα εδώ και για εμάς; Συχνά νομίζουμε ότι το να είμαστε αυστηροί με τον εαυτό μας μάς κινητοποιεί. Αλλά ισχύει το αντίθετο. Η αυτό-συμπόνοια μας κινητοποιεί πολύ παραπάνω. Η αυστηρότητα παράγει τα αντίθετα αποτελέσματα. Γιατί νιώθουμε άσχημα γι αυτό που κάναμε, οπότε θέλουμε να ανακουφιστούμε, όπως έγραψα πριν. Δηλαδή, να κάνουμε τη συμπεριφορά που θέλουμε συχνά να μειώσουμε. Να ενδώσουμε. Να φάμε το σοκολατάκι, την πίτσα, το παγωτό.
Αντίθετα, η αυτό-συμπόνοια δε μας αφήνει να παρασυρθούμε από τα αρνητικά συναισθήματα και έτσι έχουμε την ψυχραιμία να επεξεργαστούμε την εμπειρία. Ο εγκέφαλός μας δεν είναι σε κατάσταση στρες. Μπορούμε να αναλάβουμε την ευθύνη των πράξεών μας και να δράσουμε πιο ψύχραιμα. Μπορούμε να πάρουμε το μάθημα.
Πώς να αποκτήσεις περισσότερη αυτο-συμπόνοια. Στην πράξη
Για να αποκτήσεις περισσότερη αυτο-συμπόνοια ακολούθησε την παρακάτω τεχνική τριών βημάτων.
1) Πάρε μια στιγμή, πάρε μια αναπνοή και αναγνώρισε πώς νιώθεις. (Πχ «Απογοητεύτηκα που πάλι έφαγα γλυκό ενώ είχα πει πως δε θα φάω»).
2) Υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι είσαι άνθρωπος. Όλοι ταλαιπωρούνται με τέτοιου είδους προκλήσεις και δυσκολίες. Ανανγώρισε την ατελή ανθρώπινή σου φύση.
3) Μίλησε στον εαυτό σου, όπως θα μιλούσες σε ένα καλό φίλο. (Τι θα του έλεγες; «Είσαι βλάκας και άχρηστος που έφαγες γλυκό;» Ελπίζω πως όχι. Ελπίζω πως θα του έλεγες: «Όλοι ξεφεύγουμε καμιά φορά. Δεν πειράζει. Μπορείς ακόμα να τα καταφέρεις. Μια αναποδιά δε λέει κάτι για τη συνολική προσπάθειά σου»).
BONUS
Αν θέλεις να κάνεις τη ζωή σου ακόμα πιο εύκολη, γράψε ένα γράμμα στον εαυτό σου με τα λόγια συμπόνοιας που θα ήθελες να ακούσεις εκείνη τη στιγμή. Κράτα το πρόχειρο και διάβασέ το όταν το χρειαστείς. Θα είναι σαν να είσαι εσύ ο καλός φίλος του εαυτού σου.
Συμπέρασμα
Συχνά γινόμαστε αυστηροί με τον εαυτό μας όταν κάπου δεν τα καταφέρουμε όπως θα θέλαμε. Δυστυχώς αυτή η τεχνική πολύ συχνά παράγει τα αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά. Η νευροεπιστήμη πλέον δείχνει το γιατί.
Την επόμενη φορά δοκίμασε κάτι διαφορετικό. Δείξε συμπόνοια στον εαυτό σου. Άνθρωπος είσαι. Όλοι ξεφεύγουμε και τα κάνουμε θάλασσα καμιά φορά. Απελευθερώνοντας συναισθηματικούς πόρους από το να κατηγορείς τον εαυτό σου, μπορείς να τους χρησιμοποιήσεις για να επεξεργαστείς την κατάσταση και να τη διαχειριστείς καλύτερα την επόμενη φορά!
You are only human, after all…
Tο άρθρο είναι βασισμένο στο νέο μου βιβλίο “Το Παράδοξο Μονοπάτι προς το Νόημα της Ζωής“.
Σου φάνηκε ενδιαφέρον το άρθρο που διάβασες; Τότε άφησε το email σου για να λαμβάνεις δωρεάν όλα τα νέα άρθρα!
Ο καλύτερος τρόπος να ξεφύγεις τον πειρασμό, είναι να υποκύψει σ αυτόν ,
( Όσκαρ ουάιλντ)
Έφαγα 1 μελομακάρονο χωρίς τύψεις!!!,
Καλή συνέχεια…
Καλησπέρα Δημήτρη! Δεν το πολυκαταλαβα το νόημα του κειμένου σου… Η μάλλον μπερδευτηκα είναι η σωστή έκφραση!
Μεγάλωσα με μια επικριτική μάνα… Πάντα φώναζε για οτιδήποτε την ενοχλούσε! Εν συνεχεία όταν οι άλλοι με έκριναν πχ στο εργασιακό περιβάλλον στενοχωριομουν έως θανάτου…Η ίδια δεν έχω μέτρον οπότε Αποφευγω όσο γίνεται να έχω γλυκά η παχυντικες τροφές στο σπίτι ( οχι ότι το καταφέρνω πάντα ) … Δεν θα φαω ενα μελομακαρονο πχ…! Είδα το σχόλιο το παραπανω… Τώρα αναρωτιέμαι;;;; Γιατί να μην απολαμβάνουμε την ζωή με αυτά που μας αρέσουν;;; Συνέχεια Δίαιτα;;;
Επειδή αυριο ξεκινά η Σαρακοστή των Χριστουγέννων και απέχουμε και από τροφές κλπ θεωρώ ότι είναι μια καλή ευκαιρία να κάνουμε την αυτογνωσία μας, και να, αλλάξουμε ως άνθρωποι προς, το καλυτερο… Οι γιατροί συνιστούν τις νηστείες ως ένα, φάρμακο για το σώμα μας…
Δοκιμάστε το μια φορά και θα δείτε τα αποτελέσματα.. Θα με θυμηθείτε!
Καλό απόγευμα!
Είναι φυσιολογικό να δυσκολεύεσαι να κατανοήσεις το κείμενο. Όταν μεγαλώνεις με μια επικριτική μάνα το να δείξεις συμπόνοια στον εαυτό σου σου είναι τόσο ξένο όσο σε έναν βοσκό το σούσι… Αξίζει να το δοκιμάσεις όμως…
Πολύ ενδιαφέρουσα η ιδέα να φέρουμε στον εαυτό μας με συμπόνια ή να τον αντιμετωπίσουμε όπως έναν καλό μας φίλο και όχι αυτομαστίγωση.
Όσο για τους γονείς που μας μεγάλωσαν όλους, ήταν άραγε επικριτικός ή δίναν για όλα συμβουλές?Μεγάλωσα και εγώ δύο παιδιά και προσπαθώ, τώρα που έχουν τις δικές τους οικογένειες, να μην μιλάω να μην ανακατεύομαι, αλλά αισθάνομαι λιγότερο γονιός και πιο πολύ φίλος.Νοιώθω να αυτοαναιρούμαι.Μήπως αυτό συνέβαινε και με τους δικούς μας γονείς,?
«Επικριτικοί» και «δίνουν για όλα συμβουλες» μπορεί να έχει πολύ παρόμοια αποτελέσματα ορισμένες φορές. Ο ρόλος του γονιού είναι να ενδυναμώσει το παιδί του ώστε να μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο του τη ζωή.
Αν τα παιδιά σου δε σε χρειάζονται πια, μάλλον έκανες καλή δουλειά!
«Αν τα παιδιά σου δε σε χρειάζονται πια, μάλλον έκανες καλή δουλειά»
Σε ευχαριστώ γι’αυτή τη φράση .Με βοήθησες.Γιατί με στενοχωρεί που τα παιδιά μου (στα 30 ) έχουν πλήρη αυτονομία. Αλλά μ’ αγαπάνε.
εξαιρετικό κείμενο … και πολύ βοηθητικό…. το αυτομαστίγωμα τελικά , το μόνο που καταφέρνει , είναι να ρίχνει την αυτοεκτίμηση στα τάρταρα …. πόσο μάλλον, όταν υπάρχει θέμα μαζί της και προσπαθείς να την ανεβάσεις χρόνια ολόκληρα , με προσωπική εργασία ….. ευχαριστώ … ευχαριστώ πολύ…