Σε όλους μας αρέσουν τα απλά ξεκάθαρα πράγματα. Θέλουμε να μας τα κάνουν λιανά όταν μας μιλάνε και η λογική ένα κι ένα κάνει δυο, μας είναι ιδιαίτερα ελκυστική.
Και αυτό μπορεί να γίνει μεγάλο πρόβλημα…
Η απλότητα είναι ο τρόπος με τον οποίο αρεσκόμαστε να αντιμετωπίζουμε και τη ζωή μας. Κάποιος είναι καλός ή κακός. Κάτι είναι σωστό ή λάθος. Άσπρο ή μαύρο. Δεν μας αρέσει το γκρι. Η αβεβαιότητα. Ο εγκέφαλός ζορίζεται όπως πολλές έρευνες έχουν δείξει όταν δεν μπορεί να κατατάξει κάτι με ευκρίνεια σε μια κατηγορία.
Αλλά η ζωή δεν είναι έτσι…
Το Μικρολίμανο
Ήρθα Σάββατο πρωί στο Μικρολίμανο να γράψω το σημερινό άρθρο. Είχα σκοπό να γράψω κάτι για το ότι δεν υπάρχει ο πραγματικός μας εαυτός (όπως πολλοί στον τομέα της ψυχολογίας υποστηρίζουν), αλλά ότι δημιουργούμε διαρκώς τον εαυτό μας κάθε στιγμή.
Και στον αυτοκίνητο άρχισα να ακούω τις ειδήσεις για τον πόλεμο στην Ουκρανία και ψυχοπλακώθηκα. «Ποιος νοιάζεται τώρα για τον πραγματικό μας εαυτό», σκέφτηκα. «Εδώ γίνεται χαμός και υπάρχει πόλεμος».
Μου ήρθε η σκέψη να μην γράψω τίποτα και να σας ζητήσω συγνώμη, γιατί απλά δεν είχα καμία διάθεση να το κάνω. Μου φάνηκε εντελώς μάταιο. Άνθρωπος είμαι κι εγώ και αυτή τη στιγμή που γράφω, φοράω και το μπλουζάκι που το αποδεικνύει…
Η δική μου διάθεση ήταν στο πάτωμα από τα νέα του πολέμου. Σκέφτομαι ότι η ανθρωπότητα δεν έχει κανένα μέλλον, ο πλανήτης καταστρέφεται από το φαινόμενο του θερμοκηπίου, κάτι που κάθε χρόνο μπαίνει όλο και παραπάνω στη ζωή μας.
Σε μια -δυο δεκαετίες ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε θα έχει αλλάξει σημαντικά προς το χειρότερο, πιστεύω. Εδώ στην Αθήνα, στην Ευρώπη. Όχι μόνο στην Αφρική.
Κι εμείς όχι μόνο δεν φροντίζουμε να μειώσουμε τις εκπομπές ρύπων εφαρμόζοντας νέες τεχνολογίες άμεσα λόγω έλλειψης πολιτικής βούλησης, αλλά κάνουμε και πολέμους από πάνω λόγω πολιτικής.
Βαθιά απογοήτευση για το είδος μας. Αγαπάω πολύ τους ανθρώπους, αλλά δεν μας έχω σε ιδιαίτερη εκτίμηση. Δεν είμαστε καλοί ή κακοί. Είμαστε γκρι. Είμαστε απ’ όλα. Πολυπλοκότητα παντού.
Η σκέψη στο μυαλό μου επιμένει: «Εγώ γιατί να γράψω το άρθρο; Τι νόημα έχει όταν όλα πάνε κατά διαόλου;»
Και μετά άρχισα να ακούω μια παρέα τεσσάρων ψαράδων δίπλα μου που έπιναν καφέ μπροστά στις βάρκες τους και μιλούσαν για το μπάσκετ με ένταση αλλά και φιλικό ύφος. Είναι η συζήτηση όπου το «ρε μαλάκα» έχει την ίδια συναισθηματική χροιά όπως το «ρε μωρό μου» σε μια ζευγαροσυζήτηση.
Πίσω μου δυο φίλοι εξηντάρηδες συζητάνε για τον Ολυμπιακό και μετά ο ένας εκφράζει τον θυμό του για έναν τρίτο της παρέας που δεν τον βοήθησε όταν τον είχε ανάγκη. (Ίσως κάποιοι τώρα να σκέφτεστε πως είμαι κουτσομπόλης…)
«Πώς μπορούν αυτοί οι άνθρωποι να είναι σε τόση μεγάλη άρνηση με όσα συμβαίνουν στον κόσμο. Είναι δυνατόν να ασχολούνται με αυτά τα θέματα;» Αναρωτιέμαι.
Η κριτική μου σκέψη επεμβαίνει όμως και δε με αφήνει ήσυχο. «Και οι δικές μου σκέψεις πως όλα είναι μάταια, τι νόημα έχουν; Πώς με βοηθάνε; Γιατί να είναι οι δικές μου σκέψεις «καλύτερες» ή «πιο ταιριαστές» από τις δικές τους; Γιατί να ξέρω εγώ παραπάνω από αυτούς; Στην τελική ποιος περνάει καλύτερα; Εκείνοι ή εγώ;»
Το ντέρμπι των σκέψεών μου παίρνει νέα τροπή:
«Ναι, αλλά ποιο είναι το ζητούμενο; Να περνάμε πάντα καλά ανεξάρτητα από ό,τι συμβαίνει γύρω μας; Δεν είναι γαϊδουριά και αναισθησία αυτό;»
Ο πιο ανθρώπινος εαυτός μου που θέλει την απλότητα και τη «σωστή» απάντηση ταλαιπωρείται από όλες αυτές τις σκέψεις. Ο πιο ψύχραιμος εαυτός μου πίνει μια γουλιά καφέ και κατανοεί τη ματαιότητα του να ψάχνεις για τη «σωστή» απάντηση. Όλα είναι πιο εύκολα με μια γουλιά καφέ.
Στην τελική γνωρίζω ότι δεν υπάρχει ζητούμενο. Ούτε πρέπει να περνάς καλά ό,τι και να γίνεται, ούτε πρέπει να μην περνάς καλά και να ψυχοπλακώνεσαι. Αυτή είναι η δυσκολία στο να είσαι άνθρωπος. Δεν υπάρχουν οδηγίες χρήσης. Ο καθένας καλείται να βρει τις δικές του απαντήσεις μέσα σε μια θάλασσα αβεβαιότητας (η παρομοίωση λόγω Μικρολίμανου).
Για έξτρα περιπέτεια (και αβεβαιότητα), αυτές οι απαντήσεις μπορεί και να αλλάζουν ανάλογα με τη φάση που βρισκόμαστε (και για μερικούς πιο δύστυχους από εμάς ακόμα και μέσα στην ημέρα).
Δύσκολα τα πράγματα για τους αγαπημένους μου ανθρώπους…
Ο Τιτανικός
Υπάρχει μια έκφραση στα αγγλικά όταν κάνεις κάτι το οποίο είναι μάταιο. It is like rearranging the deck chairs on the Titanic. Είναι σαν να αλλάζεις θέση στις καρέκλες του καταστρώματος του Τιτανικού την ώρα που βυθίζεται. Το πλοίο σε δυο ώρες θα είναι στον βυθό της παγωμένης θάλασσας, αλλά εσύ θέλεις να κάτσεις σε καλύτερο σημείο, ώστε να βλέπεις το παγόβουνο καλύτερα.
Ακούγεται γελοίο σε πρώτο άκουσμα. Κι όμως αν το σκεφτούμε λίγο καλύτερα άραγε τι θα κάναμε εμείς σε ένα υποθετικό σενάριο όπου θα ήμασταν στον Τιτανικό και μας έλεγε ο καπετάνιος ότι σε ΔΕΚΑ ΧΡΟΝΙΑ το πλοίο θα βυθιστεί και δεν υπάρχουν σωστικές λέμβοι;
Θα βάζαμε τα καλά μας το βράδυ για να χορέψουμε στη μεγάλη αίθουσα καθώς ακούγονταν τρομακτικοί θόρυβοι από το μηχανοστάσιο; Θα μαθαίναμε να παίζουμε ένα όργανο καθώς το νερό μέσα στο πλοίο είχε φτάσει στους αστραγάλους; Θα καθόμασταν να θαυμάσουμε το ηλιοβασίλεμα, ενώ το κατάστρωμα θα είχε πάρει μια περίεργη κλίση;
Ή θα περνούσαμε δέκα χρόνια θρηνώντας ότι έρχεται το τέλος;
Και πάλι δεν έχω τη «σωστή» απάντηση. Δεν υπάρχει η Αλή8εια όσο και αν μερικοί θέλουν να την πουλάνε. Ξέρω ποια επιλογή ακούγεται καλύτερη, ξέρω με ποια επιλογή θα περνούσα καλύτερα. Δεν ξέρω ποια επιλογή θα είχα τη δύναμη να εφαρμόσω. Ή αν θα είχα τη δύναμη να την εφαρμόζω όλες τις στιγμές και αν θα ξεχνιόμουν που και που και θα με έπαιρνε από κάτω. Τι να κάνουμε τώρα…
Είναι σημαντικό όμως και μόνο να αναγνωρίζουμε πως υπάρχουν και άλλες επιλογές.
Δεν υπάρχουν ξεκάθαρες απαντήσεις σε πολλά από τα σημαντικά ερωτήματα που μας απασχολούν, όσο και αν τις έχουμε ανάγκη. Οι άνθρωποι έχουμε την τάση να επινοούμε τη δικιά μας υποκειμενική βεβαιότητα και να τη βαφτίζουμε αντικειμενική για να νιώθουμε μια επίπλαστη σιγουριά. Επίπλαστη, αλλά ταυτόχρονα απαραίτητη για την ψυχολογική μας επιβίωση, καθώς το γκρίζο μας ζορίζει. Θέλουμε το δικό μας άσπρο-μαύρο.
Δυστυχώς η αβεβαιότητα και η πολυπλοκότητα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του να είσαι άνθρωπος. Το μονοπάτι προς το νόημα της ζωής είναι παράδοξο. (Το πιάσατε το υπονοούμενο…)
Όσο έγραφα το άρθρο πέρασε ένα αυτοκίνητο Smart, από το οποίο ακουγόταν μουσική στη διαπασών σαν μίνι παράρτημα νυχτερινού club.
Μια μαμά με την 7χρονη κόρης της έβγαλαν σέλφι duck-face.
Κάποια στιγμή μύρισε «χόρτο» η ατμόσφαιρα.
Μια κοπέλα προσπάθησε με μανία να βγάλει κοντινή φωτογραφία ένα γατάκι που ξεκουραζόταν σε μια σκιά, ελέγχοντας κάθε φωτογραφία αφού την έβγαζε.
Κι η γη γυρίζει κι η γη γυρίζει…
Κάπως νιώθω καλύτερα που τα είπαμε. Ευχαριστώ για την παρέα.
Σου φάνηκε ενδιαφέρον το άρθρο που διάβασες; Τότε άφησε το email σου για να λαμβάνεις δωρεάν όλα τα νέα άρθρα!
Καλημέρα! Απο τα πιο ωραία σου άρθρα, το καταευχαριστήθηκα γιατί ήταν τόσο οικείο μάλλον, και όχι δεν θα σε πω κουτσομπόλη και εγώ το κάνω, να πίνω καφέ και να ακούω γύρω τις συζητήσεις όχι για κουτσομπολιό αλλά για να νιώσω ότι να και οι άλλοι άνθρωποι προβληματίζονται ,να και οι άλλοι έχουν προβλήματα και ανασφάλειες όχι μόνο εγώ, και άλλοτε σκέφτομαι οτι εδώ ο κόσμος καίγεται κυριολεκτικά ή μεταφορικά και αυτοί διαφωνούν για τις ομάδες πχ….αλλά σκέφτομαι οτι έτσι είναι η ζώη απλά συνεχίζεται, πάντα σκέφτομαι οτι είναι σαν ποτάμι και απλά ρέει δεν σταματά να ρέει ο,τι και να γίνεται…και για την επικείμενη καταστροφή του περιβάλλοντος πάλι κάπως τα ίδια σκέφτομαι αλλά στο σούπερ ,παρατηρώ αυτά τα καρότσια γεμάτα με πλαστικές συσκευασίες και σκέφτομαι αυτές θα συνεχίσουν να υπάρχουν όταν θα έχω φύγει εγώ ή στο μεταξύ μέσω της τροφικής αλυσίδας πόσο πλαστικό πια τρώω αλλά τι να κάνω? τους βλέπω γύρω μου αμέριμνους να αγωνιούν για να κάνουν τα ψώνια τους και θέλω να αρχίσω να φωνάζω ξυπνήστε άνθρωποι αλλά μετά λέω έτσι είναι η ζωή απλά την αποδέχομαι και προχωράω…
Καταλαβαίνω ακριβώς τι λες… Σκέφτομαι κι εγώ εντελώς έτσι. Φωνάζω όσο με παίρνει, αποδέχομαι και προχωράω όπως λες.
Καλή σου ημέρα. Θέλω να σου πω ότι διαβάζω από την πρώτη στιγμή που γράφτηκα στο blog σου όλα τα άρθρα σου. Αυτό σημαίνει ότι τα βρίσκω εξαιρετικά και άκρως ενδιαφέροντα. Διαβάζω πολλά άλλα και διάφορα άρθρα αυτού του ενδιαφέροντος. Ο τομέας της ψυχολογίας με απασχολεί από μικρό παιδί. Με τα δικά σου ταυτίζομαι απόλυτα. Ίσως επειδή έχουμε και κοινά στοιχεία. Μεγάλωσα κι εγω στη Δράμα, έζησα Θεσσαλονίκη και τελευταία κατοικώ Αθήνα. (εδω ήθελα να βάλω ένα emotion με γελάκι)
Χαίρομαι που σου φαίνονται ενδιαφέροντα τα άρθρα συμπατριώτη. Δοκίμασε και τα βιβλία αν θέλεις για μεγαλύτερο βάθος!
Συγχαρητήρια και ευχαριστώ. Απαντάτε σε όσα ρωτάει ο εαυτός μου…εμένα’
Να είστε καλά
Καλό μεσημέρι Δημήτρη….
Συγγνώμη που θα χρησιμοποιήσω και την θρησκεία σε, αυτήν την απάντηση μου… Μας λέει ο Απόστολος Παυλος ΠΟΙΟΣ ΑΣΘΕΝΕΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΑΣΘΕΝΩ;;; ΠΟΙΟΣ ΥΠΟΦΕΡΕΙ ΚΑΙ ΔΕΝ ΥΠΟΦΕΡΩ;;; Όμως, θα μου πεις υπάρχουν ΑΛΗΘΙΝΟΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ ΣΗΜΕΡΑ ΜΕ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΛΕΞΗΣ; ΑΥΤΟ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΘΕΜΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΑΝΑΠΤΥΣΣΕΤΑΙ ΣΕ ΛΙΓΕΣ, ΓΡΑΜΜΕΣ! Λοιπόν θα μιλήσω πιο ανθρώπινα, και γήινα διότι είμαι η χειρότερη χριστιανή ως άνθρωπος… Η ίδια βιωνω μια φρικτή πραγματικοτητα για πολλα έτη και ειλικρινά όχι από εγωισμό αλλά από την ανάγκη προσωπικής έστω προσωρινης χαράς, δεν αντέχω πλεον ψυχικά βαριές κατάστασεις στην καθημερινότητα μου… Είναι θλιβερό να πεθαινουν άνθρωποι το ομολογώ, όμως από την άλλη μεριά με σκέφτηκε εμένα ποτε κανένας εάν είμαι καλά;;; Με ρωτησε ποτε κανεις αυτήν την ερώτηση; μου τηλεφώνησε να δει εάν ζω η πεθαίνω;;; σας, πληροφορω ότι η αδιαφορία των ανθρώπων είναι τρομερή… Μονάχα ο εαυτός τους και τίποτα άλλο… Είμαι χρήσιμη μόνο όταν υπάρχει η εκάστοτε ανάγκη τους…
Μετά ξεχνάνε και το όνομα μου… Τι να περιμενω τελικά όχι μονάχα η ίδια; μήπως και οι Ουκρανοί δεν ειπανε ότι είναι μόνοι σε όλο αυτό το κακό;;; Μήπως ενδιαφέρθηκε κανεις;; όχι ουδείς… Ποιο είναι το συμπέρασμα ΙΣΩΣ ΛΕΩ ΟΤΙ ΕΝΑΣ ΘΕΟΣ ΝΑ ΜΕ ΒΟΗΘΗΣΕΙ ΕΜΕΝΑ ΠΟΥ ΥΠΟΦΕΡΩ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΤΑΛΑΙΠΩΡΟΥΣ ΟΥΚΡΑΝΟΥΣ.. Αν και τελικά οι ίδιοι πολεμάνε για την πατριδα τους… Έχουν παρει τα όπλα και αντιστέκονται… Άλλοι φευγουν ως προσφυγες, για να γλυτώσουν!
Ήθελα να πω ότι δεν είναι κακό να ασχοληθούμε και ότι μας, ευχαριστεί διότι ο εγκέφαλος μας, θα τρελαθεί με όσα δυσάρεστα ακουμε….
Καλή και Ευλογημένη Κυριακή σε όλους
Ολοι ζουμε μεσα στο παραδειγμα του Τιτανικου που θα βυθιστει σε 10 χρονια(οπου 10 χρονια βαλε ”old age” (το αργοτερο !)
Το καλυτερο που μπορουμε να εχουμε πριν γινει αυτο ειναι να ζησουμε κατι καλο, κατι που επιθυμουμε για χρονικο διαστημα.
Μου κανει εντυπωση που δεν βλεπω τους ανθρωπους να παιρνουν περισσοτερα ρισκα με τις ζωες τους. Μου αρεσει η Brene Brown που μιλαει για θαρρος και ευαλωτοτητα. Μου αρεσει να εξεταζω τη ζωη μου. Ζω με αρκετα μεγαλη επιγνωση της καλης στιγμης που περναει οταν ειμαι με αλλους.
Συμφωνώ πολύ με Βrene Brown! Στο βιβλίο μου αναφέρω πως ο κυριότερος παράγοντας ενάντια στην μοναξιά είναι η ευαλωτότητα κάνοντας αναφορά στην Brene. Μπράβο που έχεις επίγνωση των καλών στιγμών. Αυτό είναι η ζωή!
Λοιπόν, αυτόν τον καφέ στο Μικρολίμανο τον ζήλεψα. Κρίμα που δεν ήμασταν στο ίδιο τραπέζι να τα λέμε και να φιλοσοφούμε, να γελάμε και να γράφουμε παρέα…. Θυμάμαι ένα παλιό μαθητικό σλόγκαν που γράφαμε στα θρανία: “σταματήστε την Γη, θέλω να κατέβω”. Κάποτε το ήθελα κιόλας. Κι όμως είμαι ακόμα εδώ……… 🙂
Λοιπόν, αυτόν τον καφέ στο Μικρολίμανο τον ζήλεψα. Κρίμα που δεν ήμασταν στο ίδιο τραπέζι να τα λέμε και να φιλοσοφούμε, να γελάμε και να γράφουμε παρέα…. Θυμάμαι ένα παλιό μαθητικό σλόγκαν που γράφαμε στα θρανία: “σταματήστε την Γη, θέλω να κατέβω”. Κάποτε το ήθελα κιόλας. Κι όμως είμαι ακόμα εδώ……… 🙂
Σοφιστες:αληθεια ειναι ο.τι συμφερει το καθενα.
Να τους παραφρασω.
Χαρα ειναι ο.τι ευχαριστει τον καθενα(αρκει να μην βλαπτει τον αλλον).
Τα αρθρα σου ψυχολογικη βιταμινη!
Ερρωσο..
Άλλο ένα εξαιρετικό άρθρο. Είσαι καταπληκτικός.
Αληθεια ειναι ο.τι συμφερει τον καθενα !!( σοφιστες)
Αλλα η αληθεια ταυτιζεται με το συμφερον!!(ακρη δεν βρισκουμε)
Κατά τη δική μου άποψη δεν υπάρχει αλήθεια. Υπάρχουν τόσες αλήθειες όσοι και άνθρωποι. Όπως λες, άκρη δε βγαίνει!
Σ ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ ΠΟΛΎ Δημήτρη!!!!
Κ συνονόματος κ συμπατριώτης!!!!
Τόσο δικό μου το άρθρο σου ….
Πόσα ψυχολογικά προσπαθώ να τα ερμηνεύσω κ εγώ λογικά……
Πόσο απλά, άμεσα, αληθινά κ ανθρώπινα μας τα περιγράφεις !!!!!
Την αγάπη μου 💙🙏