Μήπως είσαι ένας από τους δοτικούς ανθρώπους; Θέλεις να βοηθήσεις και δίνεις συχνά το χρόνο σου, τις συμβουλές σου, τα χρήματά σου και τον κόπο σου για τους άλλους;
Αν ναι, τότε είναι πολύ πιθανό να νιώθεις συχνά πως ο κόσμος είναι αχάριστος.
«Ουδείς πιο αχάριστος του ευεργετηθέντος», όπως λένε.
Εμείς οι δοτικοί άνθρωποι θεωρούμε τους εαυτούς μας «καλούς». Είμαστε συνήθως πρόσχαροι και πάντα βοηθητικοί. Θα δώσουμε από το υστέρημά μας. Θα σπεύσουμε να καταλάβουμε και να ανακουφίσουμε τον άλλον. Θα βρούμε λύσεις και θα κάνουμε ό,τι μπορούμε. Και δε ζητάμε τίποτα για αντάλλαγμα σε όσα κάνουμε.
Μόνο ένα……………………ευχαριστώ.
ΚΑΙ ΕΔΩ ΕΙΝΑΙ Η ΠΑΓΙΔΑ!
Οδηγώντας στο Λονδίνο
Έχω ζήσει 13 χρόνια στο Λονδίνο. Εκεί οι οδηγοί φέρονται…..αλλιώς. Σχεδόν μαλώνουν ποιος θα σου δώσει πρώτος προτεραιότητα. Ποιος θα σε αφήσει να ξεπαρκάρεις; Ποιος θα σε αφήσει να του κόψεις το δρόμο; Και όλοι θα σου πουν ευχαριστώ αν εσύ τους δώσεις προτεραιότητα, ανάβοντας τα Alarm για 2-3 δευτερόλεπτα, καθώς οδηγούν μπροστά σου.
Θεωρώ τον εαυτό μου ευγενικό και δοτικό άνθρωπο και έτσι μου άρεσε πολύ αυτή η οδική συμπεριφορά. Την εφαρμόζω και στην Ελλάδα, όπου κυριαρχεί μια…διαφορετική οδική κουλτούρα. Εδώ οι οδηγοί δεν μαλώνουν ποιος θα σου δώσει προτεραιότητα. Εδώ οι οδηγοί απλά μαλώνουν.
Αφήνω συχνά προτεραιότητα, αφήνω κάποιον που βγαίνει από το στενό να βγει στον κεντρικό για να μην περιμένει, να κάνει όπισθεν ή να ξεπαρκάρει και σταματάω ώστε ο πεζός να διασχίσει το δρόμο, κόβοντας την κίνηση (σου εύχομαι να μη βρεθείς ποτέ πίσω μου, γιατί μπορεί να περιμένεις!).
Και έχω παρατηρήσει το εξής. Αφού δώσω προτεραιότητα, ψάχνω να δω το χέρι του οδηγού που θα πει ευχαριστώ και κοιτάζω να δω το χαμόγελο του πεζού. 9 φορές στις 10 θα συμβεί το αναμενόμενο. Όταν όμως ο «ευεργετηθείς» οδηγός δε με ευχαριστήσει ή ο πεζός δεν μου χαμογελάσει, αλίμονό του! Ενοχλούμαι πολύ και θέλω να τον βρίσω. Δεν το κάνω. Στιγμιαία ενοχλούμαι. Αλλά ενοχλούμαι.
Το βασίλειό μου για ένα “ευχαριστώ”
Τι λέει άραγε αυτό για μένα;
Λέει πως φέρομαι «καλά» στον δρόμο όχι μόνο για την καλή μου την καρδιά, αλλά μάλλον ΚΑΙ για να λάβω την ένδειξη ευγνωμοσύνης (άρα εκτίμησης) από τους άλλους. Αν θέλω να είμαι ειλικρινής με τον εαυτό μου, πρέπει να παραδεχτώ πως δεν ρίχνω το καλό στο γιαλό…
Εικάζω πως οι περισσότεροι δοτικοί άνθρωποι φερόμαστε κάπως έτσι. Δε ζητάμε παρά ένα ευχαριστώ, αλλά το ευχαριστώ το ζητάμε. Μέσα μας (ίσως και έξω μας πολλές φορές) το απαιτούμε. Και αν δεν το λάβουμε τότε οι ανυποψίαστοι άλλοι μετατρέπονται σε «αχάριστους».
Γιατί το κάνουμε;
Ο συχνότερος τρόπος που δικαιολογούμε στον εαυτό μας τη συμπεριφορά μας, είναι ότι είμαστε «καλοί άνθρωποι». Εξάλλου οι πράξεις μας συνάδουν με αυτή την ερμηνεία. Βοηθάμε και κάνουμε το «καλό».
Ίσως όμως να υπάρχουν και κάποια κρυμμένα κίνητρα πίσω από τη συμπεριφορά μας. Ίσως η πραγματικότητα να είναι πως είμαστε ανασφαλείς άνθρωποι.
Ίσως να μην αγαπάμε τον εαυτό μας και τόσο πολύ. Ίσως έχουμε μάθει από μικροί πως θα πάρουμε την αποδοχή των άλλων μόνο αν είμαστε “καλά παιδιά”. Οπότε ηρεμούμε τη δική μας εσωτερική αγωνία όντες δοτικοί.
Άλλωστε, ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να σου φερθεί κάποιος με συμπεριφορά αποδοχής και εκτίμησης;
Μα, να του κάνεις ένα δώρο φυσικά. Να του δείξεις με πράξεις πως τον εκτιμάς και να ελπίζεις ότι έτσι θα σου το ανταποδώσει. Μέσω της «καλής» συμπεριφοράς μας συχνά προσπαθούμε να εκμαιεύσουμε το «ευχαριστώ» το οποίο το έχουμε ψυχικά ανάγκη.
Γιατί το «σε ευχαριστώ» μεταφράζεται ως «σε εκτιμώ» στο δικό μας συναισθηματικό κόσμο, εκείνη τη στιγμή, και έτσι παίρνουμε τη δόση αποδοχής.
Με ένα «ευχαριστώ» νιώθουμε σημαντικοί. Και ίσως αυτό λαχταράμε να νιώσουμε., γιατί έτσι επιβιώναμε συναισθηματικά από παιδιά.
Η αλήθεια είναι…
Η αλήθεια μάλλον είναι πως συχνά δεν εκτιμάμε τόσο πολύ τους άλλους, όσο μας φαίνεται. Γιατί όταν εκτιμάς πραγματικά κάποιον, δεν είσαι έτοιμος να τον χαρακτηρίσεις ως αχάριστο μόλις δε φερθεί όπως εσύ θα ήθελες να φερθεί. Αν τον εκτιμάς πραγματικά θα σκεφτείς τι του συμβαίνει και αντιδρά έτσι; Θα θέλεις να τον καταλάβεις. Θα είσαι πιο επιεικής. Ολόκληρος ο άνθρωπος θα είναι σημαντικός για εσένα. Όχι μόνο το «ευχαριστώ» του.
Είναι άραγε αχάριστος ο πεζός που δε με ευχαριστεί ή ο οδηγός που άφησα να μπει στη λωρίδα μου; Μήπως κάτι άλλο συμβαίνει; Μήπως είναι απλά αγχωμένος και βιάζεται να πάει στον προορισμό του; Μήπως είναι αφηρημένος ή επικεντρωμένος σε κάτι δυσάρεστο που έμαθε; Και σε τελική ανάλυση, τι με νοιάζει εμένα;
Η απάντηση είναι ότι με νοιάζει, γιατί εκείνη τη στιγμή αν δεν μου πει Ευχαριστώ ο «ευεργετηθείς», εγώ νιώθω ότι δε με εκτιμάει συνολικά. Ακυρώνει το ποιος είμαι. Και αυτό είναι βαρύ. Δεν ΕΙΜΑΙ σημαντικός. Οπότε τον βαφτίζω αχάριστο. Φταίει εκείνος, εγώ ΕΙΜΑΙ ο «καλός», και η μέρα συνεχίζεται.
Όπως έχω ξαναγράψει, όσο λιγότερο αγαπώ τον εαυτό μου, τόσο περισσότερο με εκνευρίζουν οι άλλοι.
Και τι να κάνω;
«Δηλαδή τι μου λες;» Θα ρωτήσει κάποιος. «Να σταματήσω να προσφέρω;»
Όχι βέβαια!
Όπως έχω ξαναγράψει το να δίνεις και να παίρνεις είναι ίσως ο αποτελεσματικότερος τρόπος να παίρνεις και να δίνεις χαρά. Μας αρέσει να δίνουμε, ακριβώς γιατί μας κάνει να νιώθουμε όμορφα. Και ας είναι αυτό το αντάλλαγμα που θα ζητάμε από το να είμαστε δοτικοί. Γιατί δε γίνεται να δίνουμε ανιδιοτελώς.
Δεν υπάρχει ανιδιοτελής προσφορά. Πουθενά. Ακόμα και η μητέρα δίνει στο παιδί γιατί την κάνει να νιώθει καλύτερα, άμεσα ή έμμεσα. Δεν είναι κακό. Είναι φυσιολογικό και είναι πολύ εντάξει. Είναι πολύ ωραίο το να δίνεις.
Και είναι σημαντικό να δίνουμε γιατί μας αρέσει να δίνουμε. Γιατί μας αρέσει ο άνθρωπος που είμαστε όταν δίνουμε.
Γιατί μας αρέσει να έχουμε την ιδέα του «καλού» ανθρώπου για τον εαυτό μας. Είναι πολύ όμορφο να θέλουμε να ανήκουμε σε αυτή την κατηγορία ανθρώπων.
Υιοθετώντας αυτή τη στάση, δεν εξαρτώμαστε από το «ευχαριστώ» του άλλου. Η χαρά μας πηγάζει από την ίδια την πράξη της προσφοράς. Το ρίχνουμε στο γιαλό, το καλό…
Αν τώρα δίνουμε για να πάρουμε το «ευχαριστώ» και αυτό είναι εντάξει, αρκεί να ξέρουμε ότι το κάνουμε. Και τότε θα πρέπει να αναγνωρίζουμε ότι οι άλλοι δεν είναι υποχρεωμένοι να ανταποκριθούν στην προσφορά μας. Εμείς το ξεκινάμε και είναι δική μας η ανάγκη. Αν ανταποκριθούν, μπόνους. Αν όχι, τι να κάνουμε τώρα…
Ας είμαστε επιεικείς
Ας είμαστε επιεικείς με τον εαυτό μας. Ας δείξουμε κατανόηση. Δεν είμαστε «κακοί» άνθρωποι προσπαθώντας να φερθούμε όσο καλύτερα γίνεται. Ναι, ζητάμε ανταλλάγματα (τα αυτονόητα θα πουν πολλοί) για την καλοσύνη μας, αλλά δεν το κάνουμε από κακία.
Όλοι θέλουν να νιώθουν την εκτίμηση των άλλων. Όπως είπε ο πατέρας της σύγχρονης ψυχολογίας, William James, «η βαθύτερη αρχή της ανθρώπινης φύσης είναι η λαχτάρα μας να νιώθουμε ότι μας εκτιμούν».
Ίσως είμαστε ανασφαλείς, όμως δεν το επιλέξαμε να είμαστε έτσι και μέσα μας πονάμε. Είναι το δικό μας μαρτύριο. Όλοι οι άνθρωποι ανεξαιρέτως είναι ανασφαλείς σε κάποιο βαθμό. Εμείς έτσι εκφράζουμε τη δική μας ανασφάλεια. Σίγουρα υπάρχουν πολύ χειρότεροι τρόποι να την εκφράσει κανείς.
Η γνώση είναι δύναμη και μας βοηθάει να αποφεύγουμε παρεξηγήσεις. Συνήθως δεν είναι ο κόσμος αχάριστος και δεν είμαστε και εμείς ούτε θύματα, ούτε θύτες. Όλοι άνθρωποι είμαστε και έχουμε τα θέματά μας. Κάνουμε καθημερινά το καλύτερο που μπορούμε για να τα αντιμετωπίσουμε. Κι αυτό είναι το μόνο που μπορούμε να κάνουμε.
Κι εγώ θυμίζω στον εαυτό μου όταν οδηγώ, πως όταν χαλιέμαι με τους «αχάριστους», έχει να κάνει με μένα. Δεν είναι υποχρεωμένοι οι άλλοι να φέρονται όπως θα μου άρεσε (ειδικά στις σχέσεις υπάρχουν και άλλοι ανθρώπινοι παράγοντες που επηρεάζουν τους άλλους να δείχνουν μια “αχάριστη” συμπεριφορά). Και το ξεπερνάω γρήγορα.
Κάποιες μέρες είναι πιο δύσκολες από άλλες. Κάποιες μέρες μας παίρνει από κάτω. Κάποια χαρακτηριστικά μας δυσκολεύουν περισσότερο από άλλα, να τα διαχειριστούμε. Δεν πειράζει. Δεν ωφελεί ούτε να μας μαλώνουμε, ούτε να μαλώνουμε τους άλλους.
Όπως γράφω στο δεύτερο βιβλίο μου η ζωή είναι ένα ατελείωτο ταξίδι εξέλιξης και αλλαγής.
Ας είμαστε με το μέρος μας όσο κάνουμε αυτές τις αλλαγές…
Σου φάνηκε ενδιαφέρον το άρθρο που διάβασες; Τότε άφησε το email σου για να λαμβάνεις δωρεάν όλα τα νέα άρθρα!
Εξαιρετικο αρθρο!!! Σας ευχαριστώ
Χαίρομαι που το βρήκατε ενδιαφέρον!
Εξαιρετικό το άρθρο σας! Μαλάκωσε την ψυχή μου,γιατί αυτόν τον καιρό παλεύω με παρόμοια συναισθήματα για τους άλλους κ την αχαριστία τους! Κ πολύ διαφωτιστικό, με απλά λόγια κ παραδείγματα μας έδειξε τι κρύβεται πίσω απο την δοτικότητα !
Με χαροποιεί ιδιαίτερα το “μαλάκωμα” που αναφέρετε. Γιατί αυτός ακριβώς ήταν ο στόχος του άρθρου. Είναι λίγο αντίθετο σε αυτά που ακούμε και είχα μια επιφύλαξη για το πώς θα το διάβαζε κανείς…
Αλλο ενα υπεροχο αρθρο σας, που με βοηθαει στην κατανοηση του ευατου μου και των γυρω μου.ευχαριστω θερμα
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ .
ΜΕ ΒΟΗΘΗΣΑΤΕ ΝΑ ΔΩ ΑΚΟΜΗ ΠΙΟ ΒΑΘΙΑ ,ΜΕΣΑ ΜΟΥ.
Θέλει κόπο και δύναμη για να δούμε πιο βαθιά μέσα μας. Μπράβο σας που το επιχειρείτε!
Υπέροχο κι αυτό το άρθρο σας!
Με βοήθησε πολύ γιατί μου έδωσε εξηγήσεις σ αυτό που πολλές φορές νιώθω! Συνεχίστε αυτό τον καιρό που πολλές φορές δεν νιώθουμε καλά, να μας ρίχνετε φως Μήπως λύσουμε κάποια προβλήματα μας!
Χαίρομαι γι αυτό που λέτε. Όλοι μας κατά καιρούς (αν όχι συνέχεια) δε νιώθουμε καλά μέσα μας. Και μπράβο σας που αναζητάτε τη λύση σε όσα σας απασχολούν!
Πολύ καλό και σωστό. Να είστε καλά.
Δεν ξέρω εάν γεννήθηκα η εάν μου βγήκε στη πορεία, αυτό που ξέρω είναι ότι όταν μπορώ να βοηθήσω κάποιον άνθρωπο η όχι θα το κάνω γιατί αυτό μου βγαίνει, σαν κάτι να με τραβάει εκεί,το εάν πει και ευχαριστώ είναι όπως λέει και ο Δημήτρης, μπόνους, εάν όχι θα με χαλάσει στιγμιαία αλλά μέχρι εκεί ,και συνεχίζω .
αυτό που ξέρω από την δική μου πλευρά είναι ότι ο άνθρωπος εάν μάθει η του βγει στη πορεία να προσφέρει σιγουριά του φτιάχνει το είναι και τον κάνει μέσα του να χαίρεται.
Ωραία το θέτεις Παύλο!
Πολύ ενδιαφέρον και βοηθητικό το άρθρο. Μου τόνισε πράγματα που ξεχνάω πολύ συχνά,να είμαι καλή μόνο για αυτήν την αίσθηση και όχι για την ανταμοιβή. Ευχαριστώ
Έπαθα πλάκα με το άρθρο γιατί νόμιζα μονο εγώ ένιωθα έτσι και αν με ρωτούσε κάποιος θα το αρνιωμουν να το παραδεχτώ , και ξέρω τώρα ότι την επόμενη φορά που δεν θα μου κάνει το νεύμα αυτός που αφήνω να περάσει θα σκεφτώ το άρθρο…
Είμαστε πολλοί. Κυκλοφορούμε ανάμεσα τους!
Σας ευχαριστώ για το άρθρο μας βοηθάτε να γνωρίσουμε τον εαυτό μας
Τα ειχα υποψιαστει ολα αυτα αλλα τωρα που τα ειδα γραμμενα μου συμμαζεψαν την σκεψη μου
καθως το διαβαζα φανταστηκα ολους μας και μενα μαζι ,με την ψυχη μας γυμνη ..εκτεθειμενη.. αλλα εκτεθειμενη σε στοργικά συμπονετικά χερια..λες “ακομα και γι αυτο να το κανεις, δεν πειραζει ,ειναι οκ “.. και αμεσως ηρεμεί ο αναγνώστης ,δεν ειναι το κατακαθι επειδη νιωθει ετσι..και μονο που διαβαζουμε και εντρυφουμε και σχολιαζουμε σημαινει οτι ΘΕΛΟΥΜΕ να μαστε καλοι ανθρωποι .. Σ ευχαριστώ που το κανεις οσο πιο πρακτικο γινεται !
Ευχαριστώ πολύ Νίκο! Είναι όπως τα λες. Θέλουμε να είμαστε καλοί άνθρωποι. Δεν είναι πάντα εύκολο. Είναι αρκετά πολύπλοκο κάποιες φορές. Δεν πειράζει…
Πολύ ωραίο άρθρο. Το “καλό ” αν το κάνουμε περιμένοντας ανταπόδοση, αν το κάνουμε κρίνοντας την αχαριστία του άλλου, το ακυρώνουμε αμέσως. Είναι “καλό ” με όρους. Και το καλό δεν έχει όρους. Είναι τόσο αυθόρμητο , όπως όταν πλένεις τα χέρια σου για να φας και δεν περιμένεις από τους άλλους να σου πουν μπράβο. Το κάνεις γιατί το καλό είναι τρόπος ζωής και όχι ένα “πρέπει”. Αλλά δυστυχώς, δεν ήμαστε έτσι, έχουμε και τις ανθρώπινες αδυναμίες. Αν αυτό το συνειδητοποιούμε κάθε φορά, τότε δεν θα κρίνουμε τον “αχάριστο” . Ούτε όμως και τον εαυτό μας. Με αυτόν τον τρόπο θα πλησιάσουμε το καλό σαν τρόπο ζωής…..Πραγματικά πολύ ωραίο άρθρο, βοηθάει πολύ !
Πολύ καλό το άρθρο σας. Ευχαριστώ.
Εγώ τα τελευταία χρόνια κατάλαβα ότι είναι οκ να είναι κάποιος και λίγο κακός άνθρωπος, έτσι κάνεις ίσως περισσότερο καλό και στον εαυτό σου και στους άλλους, σκεφτήτε το και αυτό!!!
πολλές παροιμίες μας, ενώ είναι σοφές τις παπαγαλίζουμε, η ανάλυση του ”κάνε το καλό και ρίχτο στο γιαλό”ήταν εύστοχη και αφυπνιστική
Έχω διαβάσει και τα 3 βιβλία σας και παρακολουθώ τα άρθρα σας. Για το σημερινό νιώθω την ανάγκη να εκφράσω διαφορετική προσέγγιση, ίσως να κάνω λάθος, γι’αυτό παρακαλώ σχολιάστε. Σίγουρα στον τυχαίο πεζό ή στον άλλο οδηγό στο δρόμο δεν δίνω προτεραιότητα γιατί θέλω να μου πει ευχαριστώ ούτε είναι αχαριστία αν δεν με ευχαριστήσει. Βρίσκω “μη επιτυχημένα” τα παραδείγματά σας. Αχάριστος είναι ο άνθρωπος που επανειλημμένα θα βοηθήσεις σε χρόνο, σε χρήμα, σε κόπο και όχι μόνο δεν θα σου πει ευχαριστώ αλλά θα σε κατηγορήσει κιόλας.Που νομίζει ότι έχεις την υποχρέωση να αφιερώνεις τη ζωή σου για τη δική του επιτυχία και ευτυχία. Ο άνθρωπος που σε ξέρει όταν σε χρειάζεται και δεν σε θυμάται όταν δεν σε έχει ανάγκη. Αυτός είναι ο πραγματικά αχάριστος και όχι ο άνθρωπος που θα βοηθήσεις στιγμιαία και μπορεί να μην τον ξαναβρείς μπροστά σου. Αυτούς τους πραγματικά αχάριστους πως πρέπει να τους συμπεριφερθούμε; Να τους δικαιολογούμε επειδή έχουν τα προβλήματά τους και να ενοχοποιούμε τον εαυτό μας ότι είναι ανασφαλής;
Καταλαβαίνω την αντίρρηση. Σίγουρα ο πεζός δεν είναι αχάριστος, καθώς μπορεί όπως λέει το άρθρο να έχει χίλια πράγματα στο μυαλό του. Ο άλλος που περιγράφετε μπορεί να είναι αχάριστος όπως λέτε και η ερώτηση είναι εσείς ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ τον στηρίζετε; Αν το στηρίζετε γιατί σας είναι σημαντικός, τότε δε θα σας πειράζει που δε λέει ευχαριστώ, όπως ένας γονιός δεν ενοχλείται που δεν τον στηρίζει το παιδί του. Όμως αν το κάνετε γιατί περιμένετε να σας αναγνωρίσει την προσφορά σας, τότε αυτή η ανάγκη είναι μάλλον που θα σας κάνει να τον λέτε αχάριστο. Όχι ότι δεν είναι, όπως έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε τους αχάριστους. Αν όμως κι εσείς είστε συνεχώς εκεί τότε συμβάλετε σε αυτό και του το κάνετε πιο εύκολο, επειδή είναι και άνθρωπος, οπότε επηρεάζεται όπως όλοι μας από την ανθρώπινη φύση.
Πέρασα τα στάδια αυτά, περίμενα το ευχαριστώ, αλλά κάποτε μέσω της Φιλοσοφίας αντιλήφθηκα το ολίσθημα, όμως ως λογικό σφάλμα [όχι ως ιδιοτέλεια, και δεν θεωρώ ιδιοτέλεια το να αναμένω κάποιο “ευχαριστώ” (-ΟΧΙ να απαιτώ-)], καταλήγοντας και συμφωνώντας βεβαίως στο ανωτέρω περιεχόμενο της δημοσίευσης.
Όμως νομίζω ότι θα ήταν καλό να υπήρχε η διαυγής διάκριση ότι, ΝΑΙ, δρούμε/λειτουργούμε/νιώθουμε με το περιεχόμενο της δημοσίευσης, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δοθείσης συζήτησης είναι απαγορευτικό να πούμε ποιο θα ήταν το ορθό για τον οδηγό που ευνοήθηκε (για κάθε άνθρωπο που ευνοήθηκε/ευεργετήθηκε τίνι τρόπω), και πως θα ήταν πολύ όμορφο να ανταποκριθεί θετικά με ένα “ευχαριστώ”. Τούτο δεν σημαίνει ότι απαιτείται το “ευχαριστώ”, αλλά ότι θα ήταν ενδεικνυόμενο.
Συμφωνώ ότι θα ήταν πολύ όμορφο. Ο κόσμος λειτουργεί πολύ πιο ομαλά όταν όλοι συμπεριφερόμαστε πιο αρμονικά όπως πολύ ωραία περιγράφετε. Και το άρθρο αναφέρεται στο αίσθημα αχαριστίας που πολλοί από εμάς αισθανόμαστε ώστε να μας δώσει μια άλλη οπτική προσωπικής ευθύνης μαζί με το πώς λειτουργεί η ανθρώπινη φύση, ώστε να μπορούμε να εξηγήσουμε και διαφορετικά όσα βιώνουμε.